Het lijkt de wereld op z’n kop. Beteugelende overheidsmaatregelen vanwege lockdown, mondkapjes, vaccinatiedwang, enzovoort hebben onze bewegingsvrijheid behoorlijk ingeperkt. Ons spaargeld op de bank staat al enige tijd onder druk door inflatie en gemis aan rentevergoeding. Dat krijgt een nieuwe knauw als de plannen voor negatieve rentetarieven verder worden uitgebreid naar rekeningen met een saldo boven de 5000 euro. Je bedenkt het niet, in plaats van een rentebijschrijving betalen we bewaarloon bij de banken terwijl banken ons geld uitlenen ten behoeve van hun verdienmodel.
Afbouw hypotheekrenteaftrek
Sparen wordt ontmoedigd. In ons oude “vertrouwde” monetair systeem was het gebruikelijk om als beloning voor het uitlenen van ons geld een rentevergoeding te ontvangen. De laatste jaren zien we een omwenteling. Het fiduciair geldsysteem is ziek, ook aangetast door een besmettelijk virus dat zich wereldwijd verspreidde over alle banken. Mondiaal namen de banken maatregelen door hun rentetarieven te verlagen. Onder druk van centrale banken die de centrale rentetarieven in stapjes verlaagden volgens de weg van de geleidelijkheid. Langzaam raakten wij rekeninghouders gewend aan de financiële repressie van banken die mooi weer spelen met ons spaargeld. Ze lenen het massaal uit tegen hogere rentetarieven en creëren een enorme schuldenberg. Dat gebeurt in samenwerking met de overheid die de kredietuitgifte een tijdje promoten door de hypotheekrente voor de eigen woning fiscaal aftrekbaar te stellen. Dat heeft in Nederland geleid tot een extreem hoge schuldenberg onder particulieren. Inmiddels heeft de overheid nieuw beleid ingezet en wordt de hypotheekrenteaftrek versneld afgebouwd. Het loopt gelijkmatig in lijn met de afbouw van de rentetarieven bij de banken waardoor de huizenbezitters met hypotheek er niet al teveel van voelen. Een slimme samenwerking tussen overheid en monetaire beleidsmakers. Het is maar hoe je het bekijkt.
Gevalletje samenzwering
We moeten ons afvragen hoe lang we deze ongezonde samenwerking kunnen volhouden. Als meerdere partijen, die elk een afzonderlijk beleid voeren dat invloed heeft op de economie, gaan samenwerken dan kun je die samenwerking zien als bundeling van krachten. De kracht van de macht. Als burger en rekeninghouder heb je dan minder in te brengen. Het monetaire beleid van centrale banken is in deze tijd van schuldcreatie geheel afhankelijk van het beleid dat overheden voeren. Overheden die hun begrotingstekorten financieren met leningen die ze ophalen op de kapitaalmarkt. Overheden met groeiende tekorten hebben geen belang bij hoge rentetarieven en daarom is in Europa een koortsachtige samenwerking ontstaan tussen de ECB en nationale overheden die zijn verenigd in de EU. Zo is de VS sterk afhankelijk van het beleid van de FED. Omdat we leven in een tijdperk met de hoogste schuldenberg ooit is een nerveuze samenwerking ontstaan tussen twee machten die onafhankelijk beleid horen te voeren maar door de nood geboren nu op elkaar zijn aangewezen. De rente kan niet meer omhoog anders valt de schuldenberg om. Als het nationale inkomen opgaat aan rente- en schuldaflossing dan blijft er weinig over voor de burger, zo simpel is dat.
Oplopende begrotingstekorten
De paniek bij de monetaire beleidsmakers wordt zichtbaar nu de (systeem)banken eigenhandig hun rentetarieven verlagen op deposito- en zelfs gewone spaarrekeningen. Europese banken betalen namelijk een boeterente bij de ECB voor hun overtollig saldo dat ze niet uitlenen. In de huidige gezondheidscrisis is de investeringsdrang bij ondernemers gedaald tot een nulpunt en wordt er minder krediet verstrekt. Banken blijven op hun geld zitten en moeten de boeterente wel doorberekenen aan hun rekeninghouders. Eerder lag de grens voor negatieve rente op saldi van boven de 100.000 euro. Inmiddels is die grens bij Duitse banken al behoorlijk verlaagd. Bij sommige zelfs tot 5.000 euro zoals is te zien op deze website. Er is sprake van ernstige repressie. Duitse banken bestelen de rekeninghouders, het is maar hoe je het ziet. Bij onze NL-banken is het nog niet zover. Nog niet. We zijn als klein polderlandje echter een satellietstaat naast een grote buurman en volgen vaak het beleid zoals dat door Duitsland en de EU wordt uitgerold. Hoe lang zou het duren dat de ING, ABN/AMRO en de RABO hun tarieven gaan aanpassen?
Spanningen lopen op
Misschien kunnen de negatieve rentetarieven worden afgehouden want op de kapitaalmarkten is sprake van enige paniek. De tarieven op de 10-jarige NL-staatslening schieten al enige dagen de lucht in. Ook bij de buren en vooral bij schuldenstaat Italië. Op moment van schrijven noteerde de 10-jarige NL-lening een rente van + 0,05. Na lange tijd weer positief dus. De Italiaanse 10-jarige staatslening noteerde + 1,31 procent. De Italiaanse rente stijgt sneller dan in Nederland en Duitsland. Een slecht signaal dat duidt op wantrouwen onder beleggers die een hogere rente verlangen voor leningen waar men minder vertrouwen in kent. De rentestijging gaat snel en vrij plotseling maar niet geheel onverwacht gezien de snel stijgende inflatie. Dit geeft spanningen op de financiële markten want ook de AEX en andere Europese beurzen doken flink in de min. Zouden monetaire beleidsmakers van centrale banken de regie kwijt raken nu de financiële markten het voortouw nemen en de rentetarieven door de marktwerking laten stijgen? Moeten wij nog vrezen voor negatieve rente of gaat het juist de andere kant op.
Rutte 4
Hoe we het ook wenden of keren, dit kan niet goed aflopen. De hoge inflatie heeft al een flinke voorsprong. Spaargeld teert dus meer in dan ooit tevoren. Niet alleen het spaargeld dat inteert maar ook de stijgende kosten van levensonderhoud drukken ons uitgavenpatroon. Dat zijn de ideale ingrediënten voor een recessie. Als we midden in een gezondheidscrisis op de rem gaan staan loopt de motor vast. Ach ja, we zitten nog maar aan het begin van een nieuw kalenderjaar. Een aantal dagen geleden wensten we elkaar het allerbeste toe. Laten we het daarop houden, onze wensen voor een beter jaar. Rutte 4 maakt het helemaal waar. Belofte maakt SCHULD!
GW
Gewoonweg misdadig zoals banken optreden, qua rente inleveren en de hyperinflatie erbovenop?
Rente blijft laag als men het “eerlijk” speelt…..rente zal wellicht gaan stijgen als overheidstekorten op een andere manier gefinancierd gaan worden. Hierbij denk ik gewoon aan geld (of crypto?) bijdrukken en “verdelen” onder enkel de overheden….een soort van parallele markt. Wat ontbreekt (wellicht is men hierover aan het nadeneken in Brussel) zijn nog de spelregels.
Je laat de rente op de prive markt doen wat ze in het verleden altijd gedaan heeft (en banken geven dus meer rente op je spaargeld terwijl (hypo) rentes ook mee omhoog gaan)) en je creeert dus een separate markt voor de overheden die door de ECB wordt onderhouden.
Overheidstekorten zullen mi (met enkele uitzonderingen) blijven stijgen. Het leger mensen dat een inkomen verwerftvan de overheid (Ambtenaren/pensioneerden/zieken/werklozen/schooljeugd/…) is groeiende (zij zijn netto ontvangers van overheidsgelden) terwijl de netto betalers (zelfstandigen/loontrekkers bij prive bedrijven) dalende zijn. De verhouding wordt nl elk jaar een beetje slechter. Het gevolg is mi niet zo moeilijk te raden. Onze EU overheden hebben dus steeds meer geld nodig (ondanks dat ze elk jaar met belofte van beterschap afkomen) en dit valt op den duur niet meer op te brengen door de netto betalers dus een andere (separate?) financiering dringt zich op.
Snel stijgende rentes op staatsleningen kunnen voor een nieuwe Eurocrisis zorgen, waarbij regeringen opnieuw gedwongen worden om drastische bezuinigingen en lastenverzwaringen door te voeren. In combinatie met de hoge inflatie en stijgende energieprijzen zal de impact daarvan groter zijn dan tijdens de vorige Eurocrisis.
Ook FED en andere centrale banken zullen (zoals aangekondid door eerstgenoemde) de stijgende kapitaalmarktrente móeten volgen. Het geld moet duurder worden om de inflatie te temperen. Welke gevolgen dat zal hebben, met name voor bedrijven die nu überhaupt nog leven door lucratieve leningen (én de stemming op de aandelenbeurzen), laat zich raden. Het voorziene sneeuwbaleffekt, met tal van economische ‘correcties’, ook voor de burgerij, komt in beweging.
Citaat: “Het geld moet duurder worden om de inflatie te temperen.”
De kapitaalmarkten doen hun best hoor. Rente op staatsleningen blijft stijgende lijn aangeven, bekijk de 3 maanden- grafiek van de 10-jarige NL-obligatie: https://nl.investing.com/rates-bonds/netherlands-10-year-bond-yield
Rentestand op 13 dec 2021 was – 0,255, rente op 7 jan 2022 (om 10:03 u) + 0,036. In 3 weken tijd een stijging van ruim 0,2 procent is best veel. Echter gaat de inflatie harder omhoog. Van 5,7 over de maand november naar 6,4 procent over de maand december. Nogal verontrustend lijkt mij.
Interessante ontwikkeling, maar alles behalve nieuw. Het zou zo maar kunnen dat er twee Euro’s komen. De financiële en de commerciële Euro. Dat werkt voor een tijdje.
We hebben dit al eerder gezien in België met de Financiële Belgische Franc (BEF) en de commerciële Belgische Franc (BEL) en dat werkte wonderwel, maar je moet weten dat de twee valuta’s (ook samengeteld) piepklein waren op het wereldtoneel zodat het geen probleem kon worden. Bedenk dat er ook toen al veel macht in Brussel zat dus men zag op tijd kans om de koers van de Belgische franc te stutten. De komst van de ECU dekte het potentiële probleem totaal af, en zodra de Euro overnam wist iedereen dat niet alleen België maar ook andere zwakke Europese landen heel veel tijd konden kopen.
–
Dat het ook anders had gekund leert de geschiedenis met een soortgelijk handelen rondom de Zuid-Afrikaanse Rand. Ook daar zagen we een opsplitsing financieel/commercieel maar dat ontwikkelde naar een systeem van kapitaalcontrole. Dat bracht onzekerheid rond de wisselkoers dat op een gegeven moment zich tegen de grensoverschrijdende economie keerde. Toen werd importeren toch moeilijk ondanks de opsplitsing.
Het grootste probleem was uiteraard dat de Rand hoe dan ook een stempel van “landenrisico” meekreeg van de grote kredietbeoordelaars hetgeen op de termijnmarkt een renteopslag van vele procenten veroorzaakte. Met andere woorden, de markt anticipeerde daarmee op een dalende Rand en dat is niet fijn voor een currency.
–
Datzelfde zagen we in die tijd ook met de Zuid-Europese valuta’s. De Griekse Drachme kende in die tijd een rente van boven de 20% per jaar. De Italiaanse Lire en de Portugese Escudo waren ook zwak. Net als de Spaanse peseta die in de 70-er jaren nog ongeveer een stuiver deed, maar vlak voor de introductie van de Euro nog maar net boven 1 Nederlandse cent stond. Maar vergeet ook de Franse Franc niet. Die was ooit bij de introductie van de “nouveau franc” ongeveer 70 Nederlandse centen waard. Kort vóór 2001 kreeg je er 3 voor een gulden! Reken zelf maar even de waardevermindering uit!
–
Sinds de Euro is er bij transacties binnen Europa geen valutarisico meer, maar in de zin van landenrisico is er eigenlijk niets veranderd. Waardecreatie en verdiencapaciteit nemen immers niet opeens toe als alleen de munt anders heet!
En dan wordt duidelijk dat landenrisico nog het beste vergelijken is met debiteurenrisico. De munt is wel hetzelfde, maar we zijn te laat geweest met het inprijzen van de risico-opslag voor slechte debiteuren!
Echter in het begin viel dat niet onmiddellijk op omdat de Zuid-Europese banken landen ongelooflijk veel konden lenen tegen een veel lagere rente dan zij gewend waren. En zij konden dat met een reusachtige marge weer uitlenen omdat hun de inwoners het evengoed nog spotgoedkoop vonden!
De Zuid-Europeanen kochten zich werkelijk suf aan auto’s, keukenapparatuur en airco-installaties. Met als gevolg dat Duitsland, die al deze goederen leverde -overigens tegen (veel te) hoge prijzen- alle nieuw gecreëerde Euro’s kon binnenharken. Daarvan kunnen zij tot op de dag van vandaag makkelijk hun Europese contributie van betalen! Duitsland houdt dik over aan dit nieuwe Europa dus die willen het zo houden.
–
Tja en dat kan ook makkelijk, althans voorlopig, als de Euro wordt gesplitst. Alleen wel heel vervelend voor alles wat binnen de huidige Eurozone op dit moment nog enige waarde heeft. Shell en Unilever zijn al weg. Als de uittocht verder doorgaat blijven er alleen consumenten over in Europa, maar je mag je afvragen wie er dan nog wil produceren.
Het Zuid-Afrikaanse model stemt niet heel hoopvol….
Ga er maar van uit dat de financiele repressie pas begint. De echte rente zal nog veel negatiever kunnen worden kan zelfs nog wel tot -10%. Het is de enige manier voor de overheid/banken om hun schulden af te bouwen over de rug
van een grotendeels onwetende bevolking. Wat er nu gebeurd is al vaker in het verleden zo gebeurd. We gaan nog spannende zaken meemaken o.a bail in, dwang hyphotheek, registratie in het europees vermogens register etc, etc.
De NL pensioenfondsen zitten dik in de nl en europese staatsobligaties welke
ook een negatief rendement afwerpen vandaar dat vrijwel enkel de ECB deze opkoopt. Kijk eens naar de balans van de ECB die stijgt soms wel met 50 miljard euro per week. Maar geen zorgen er is echt niets aan de hand!