Er zijn veel statistieken die laten zien dat het leven goed is in onze welvarende verzorgingsstaat. Toch is er veel verborgen armoede. Vaak staat Nederland in de top 10 als het gaat om koopkrachtpariteit en welzijn. In zijn algemeenheid zal het best wel terecht zijn. In onze ontwikkelde sociale verzorgingsstaat zijn wij Nederlanders beter af dan in veel andere ontwikkelde landen. Om maar niet te spreken over de onderontwikkelde landen.

verborgen armoede

We lopen voorop

Het is natuurlijk betrekkelijk eenvoudig om in een kleinschalig en vlak polderlandje een goede infrastructuur op het gebied van wegenaanleg, spoorlijnen en vaarwegen te realiseren en vooral ook in goede staat te houden. Ook in de ICT en snel internet doen we mee in de kopgroep. Het grote probleem wordt natuurlijk de uitbreiding van onze luchthavens wat in een dicht bevolkt land problematisch gaat worden vanwege de milieu effecten.

Overbevolking

Echter zal het zeker niet blijven bij de vastlopende groei van onze luchthavens, maar krijgen we met meer knelpunten te maken. De overvolle wegen en treinen maken duidelijk hoe dicht bevolkt wij wel zijn. In veel opzichten is zelfs sprake van overbevolking. Uitbreiding van onze infrastructuur stuit op steeds meer verzet vanuit de milieubeweging. Hetzelfde geldt voor de uitbreiding van duurzame energie. De aanvragen voor vergunningen van zonneparken en windturbines stuiten op grote tegenstand vanuit de samenleving in plattelandsgemeenten.

Vastloper

Er zijn genoeg signalen die duiden op een ‘vastlopertje’. Er wordt te makkelijk vergeten dat we in een kleinschalig landschap leven en dat onze bevolkingsaanwas uiteindelijk op beperkingen stuit. Bevolkingsgroei, de energietransitie en de zeespiegelstijging zijn de grote vraagstukken van de toekomst. Het prijskaartje wat daar aanhangt zal ons dwingen om economische groei om te ruilen voor een leefbaarder milieu. Dat zal niet zonder slag of stoot gaan.

Stadium van overdaad bereikt

Behalve de bevolkingsaanwas en vastlopende infrastructuur spelen er meer zaken op de achtergrond die het nog complexer maken. De algemene gedachte in onze verzorgingsstaat is dat we niet mogen mopperen want we hebben het beter dan veel andere stakkers op deze aardkloot. Waar de één leeft in armoede hebben wij de beschikking over alles. Hierin schuilt echter een groot gevaar. Op het hoogtepunt van de welvaart leidde de overdaad in veel voorgaande imperiums tot de ondergang doordat de samenleving lui  achterover ging hangen want immers alles was binnen handbereik wat een mens gelukkig kon maken. Zelfs een eigen huis. Als we nuchter om ons heen kijken dan zien we dat ons huidige imperium het stadium heeft bereikt van overdaad.

Excessieve verkwisting

We zien grote rijkdom samengaan met excessieve verkwisting. Overvloed en luxe leiden ons naar een verzadigde samenleving. We zijn het punt van no return reeds gepasseerd. De neergaande spiraal is ingezet door onze extreem hoge mondiale schuldenberg waarop onze westerse verzorgingsstaat is gebouwd. Zo simpel is het. We zijn te snel gegroeid doordat we een generatieslang het geld uit de toekomst naar voren hebben gehaald door dat geld bij de bank te lenen. Bijna al onze wensen in de westerse samenleving zijn in vervulling gegaan. Straks volgt een nieuw tijdperk met robotisering en hoeven we misschien niet meer te werken en wordt ik in mijn kamertje in het volautomatisch verzorgingshuis volledig door robotten bediend. Futuristisch of weldra realiteit. Of gewoon een volgende stap in een tijdperk van verzadiging?

In de achteruit

Hoe dan ook, het lijkt er op dat de mensheid zich in de toekomst minder hoeft in te spannen. Meer tijd voor ontspanning en meer tijd voor de kwaliteit van het leven. Dat zou kunnen betekenen dat de stimulans voor het invoeren van nieuwe technologie en daarmee het voortbrengen van nieuwe of verbeterde producten een stuk minder wordt en de vooruitgang van de huidige beschaving stil legt of zelfs in de achteruit zet. De eerste tekenen daarop zijn duidelijk zichtbaar. Economische groei komt voort uit vooruitgang en deze lijkt te gaan krimpen. We leven nu in een stadium van gelukzaligheid en vinden dat we niet mogen mopperen want we hebben het goed. Als we alleen al kijken naar de aantallen mensen in de westerse samenleving die diëten moet volgen vanwege extreem overgewicht. Dat lijkt mij toch een duidelijk gevalletje van overdaad. Ook schieten we tegenwoordig al makkelijk in de stress als ons wordt gevraagd om een paar uurtjes over te werken. We zijn toch uit op minder uren werken? Kortom, het goede leven om ons heen nodigt uit om het er van te nemen. Minder inspanning maar juist meer ontspanning. De topsporter lijkt zo ongeveer de enige die nog bereid is extra inspanning te leveren voor zijn gouden medaille.

Verborgen armoede, maar Pietje mag niet zeuren

En toch wordt er volop gemopperd. En ook daarvoor weet ik een verklaring. Door de extreme verschillen tussen rijkdom en armoede die zijn ontstaan door het geldscheppingsfeest van centrale banken is de elite er vandoor gegaan met het goedkope kapitaal. Via de televisie en het internet ziet de onderkant van de samenleving de pracht en praal van de elite. Het voelt alsof je wordt uitgelachen en dat geeft onvrede en gemopper. Het gemopper van de onderkant van de samenleving wordt vaak makkelijk weggedrukt onder het mom van, zeur niet Piet, we leven in een welvaartsstaat en worden goed verzorgd. Je moet tevreden zijn met wat je hebt en daarmee basta! Dat wordt tegenwoordig makkelijk geroepen door de elite die de touwtjes in handen heeft. Het is puur de insolente gedachte die voortvloeit uit de macht van het grootkapitaal. In onze kapitalistische samenleving is een grote onbalans ontstaan waardoor een spanning optreedt tussen de onderkant en de bovenkant. Die spanningen gaan zich ontladen. Kijk naar de polarisering in de Nederlandse politiek , binnen de EU-gelederen en de geopolitieke spanningen wereldwijd.

Middenklasse is uitgedund

De oorzaak van de spanningen vloeit voort uit de grote inkomensverschillen die door de jaren heen zijn gegroeid. Het is een langzaam proces. Loonsverhogingen die tientallen jaren zijn doorgevoerd in procenten maken de verschillen in beloning na verloop van tijd extreem groot. Door de jarenlang aanhoudende lage rentepercentages konden vooral beleggers en multinationals volop te speculeren met geleend geld. Dat speelde grootschaligheid in de kaart door aanhoudende overnames van bedrijven. Hoe groter, hoe machtiger. De onderkant van de samenleving had het nakijken. Er is steeds meer verborgen armoede. Ook een groot deel van de middenklasse zakte af naar de onderklasse. Als inkomensverschillen groeien dan wordt het middensegment automatisch uitgedund en opgesplitst in drieën. Zeg maar 33 procent heeft mazzel door hun inkomensstijgingen, 33 procent blijft hangen in het midden-inkomen en vertegenwoordigd een uitgedunde middenklasse, en de resterende 33 procent valt uit het mandje. (De resterende 1 procent is voor mezelf, ha, ha, ha). Het verhaal van een uitgedunde middenklasse is al langer een punt van zorg. Het probleem wat zich hiermee  openbaart is dat een steeds groter deel van de samenleving moppert. Dit manifesteert zich vooral in groeiende populistische politieke partijen. Het is een opeenstapeling van ontevredenheid vanuit de samenleving. Een logisch gevolg van extreme verschillen in inkomen.

Verborgen armoede: Veel inkomens op achterstand

Wat zeker meer aandacht verdient zijn de werkende Nederlanders die tegelijkertijd in armoede leven. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau zijn dat momenteel al 320.000 mensen. Dit zijn verontrustende cijfers. Wanneer je daarbij telt het aantal mensen met een bijstandsuitkering, dat zijn er 460.000 medio 2018, en het aantal mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering(808.000)  en WW-uitkering(305.000), dan zijn er onrustbarend veel mensen afhankelijk van een minimaal inkomen. Totaal zijn er dus 1.893.000 miljoen mensen(jonger dan AOW-leeftijd) met een minimaal inkomen die in feite niets over houden of gewoon niet rondkomen.

Gepensioneerden

Daarnaast telt Nederland inmiddels 4 miljoen gepensioneerden waarvan vooral de aller oudsten een klein pensioentje genieten naast hun AOW. Ook de oudere AOW’ers leven nu in armoede doordat hun pensioentjes al 10 jaar niet meer geïndexeerd zijn. Deze groep ouderen roeren zich meestal niet uit valse schaamte of doordat ze het gewoon niet meer opbrengen. Verborgen armoede dus. Het is verontrustend dat miljoenen Nederlanders een minimaal inkomen ontvangen en daarmee niet kunnen bijdragen aan het groeiproces van onze economie. In een gezonde economie neemt het overgrote deel van de bevolking deel aan het productieproces. Volgend jaar zijn er meer dan 6 miljoen Nederlanders die dat juist niet meer doen. M.i. is er sprake van een onbalans tussen werkenden en niet-werkenden.

Oplossing lijkt eenvoudig

Graag zou ik een oplossing aandragen maar die lijkt in deze kwestie niet haalbaar. Toch is het betrekkelijk eenvoudig: verhoog simpelweg het belastingtarief voor de superrijken. Niet om die extra belastinginkomsten te verdelen onder de minder bedeelden, het communisme hebben we afgeschaft, maar puur voor investeringen in en innovatie van nieuwe technologieën. Maar ja, hoe simpel het ook klinkt, de macht en de kracht ligt bij het grootkapitaal. Hun lobby ligt bij de VVD die sterk is vertegenwoordigd in het kabinet. Mijn eenvoudige voorstel zal met een spottende glimlach door Mark van tafel worden geveegd. Dan maar een revolte.

6 reacties

  1. Goed stuk weer Gerrit.

    Weet je wat ook een goede graadmeter is, e heoveelheid mensen die aanspraak moeten doen op de voedselbanken in Nederland. Volgens de voedselbanken leven in Nederland meer dan 1,2 miljoen mensen onder de armoedegrens. 132.000 Nederlanders krijgen voedsel hulp. 37% is jonger dan 18 jaar. Daar horen we in de media heel weinig over, ja een keer in december een week voor Kerst ofzo, maar verder, dit zijn mensen die dus iedere week niet kunnen rondkomen en kratten vol eten nodig hebben om van te leven. Er is inderdaad nog veel verborgen armoede.

    1. Het vervelende is dat er in de laatste periode van economische voorspoed weinig aandacht is besteed aan de minder bedeelden. Als het goed gaat verliezen we het ‘slechte’ uit het oog. Maar zodra het weer minder gaat worden we hard met de neus op de feiten gedrukt en wordt het weg gedrukte probleem ineens heel groot. Onze beleidsmaker hebben er veel aangedaan om de samenleving af te leiden met mooie (groei)cijfertjes en met mooie beloftes voor de toekomst. Intussen woedt de veenbrand van verborgen armoede ondergronds verder om zo dadelijk de samenleving in verlegenheid te brengen als blijkt dat er te weinig blusmiddelen voorhanden zijn om een verwaarloosd ‘brandje’ die ineens de kop opsteekt te blussen. In onze verwaande westerse verzorgingsstaat zijn we goed in het wegkijken van de verborgen armoede want zoiets zou niet mogen bestaan in het “rijke” westen, dus bestaat het ook niet. Als we zo meteen in een onafwendbare recessie belanden komen de weggedrukte problemen frontaal op ons af. Als ineens de bedrijvigheid afneemt, omzetten dalen, werkloosheid stijgt, belastinginkomsten tegenvallen, bezuinigingen noodzakelijk worden, financiële markten kelderen, banken en pensioenfondsen in problemen raken, wij elkaar de recessie aanpraten, de regering de schuld geven, dan zal de neergaande spiraal ons in een depressie doen belanden. Ineens wordt de verarmde samenleving voorpaginanieuws. Helaas een doemscenario wat momenteel door veel bekende analisten luidkeels wordt geroepen.

    2. Verborgen armoede, komt dat ook omdat veel armen tegenwoordig goede tweedehandse kleding krijgen van familie, vrienden en organisaties als het Leger des Heils, waardoor armoede minder zichtbaar is? Wanneer armen rondlopen in vodden en duidelijk ondervoed zijn, dan is er geen sprake meer van verborgen armoede.

  2. De schrijver geeft goed weer wat de problemen zijn. Maar, de oplossing, een hogere belasting voor de rijken, zie ik niet als een oplossing.
    Niet alleen bedrijven en burgers zijn massaal geld aan het lenen, de overheid doet dit ook. Dit komt omdat de overheid enorme uitgaven heeft voor AOW, Zorgkosten, Scholing, sociale uitgaven en de overige uitgaven. De belastingen en heffingen die vooral opgehoest worden door de lagere en midden klasse zijn hoog en zwaar. De rijke klasse kan haar geld naar het buitenland brengen.
    De overheid is enorm gegroeid, de afgelopen 30 jaar. De huidige begroting ligt bijna op 300 miljard euro. Het merendeel komt uit de beurzen van burgers en bedrijven.
    Stel dat de rijken meer gaan betalen, voor de overheid betekent dit gewoon, dat zij meer beleid kan uitvoeren. Oftewel meer geld uitgeven. Er wordt niet bezuinigd, dat gaat niet meer, erger nog, in het verleden is vaak genoeg meer geld binnengekomen, en het werd gewoon uitgegeven.
    De overheid wordt nu gebruikt als middel om leuke dingen te financieren, die n.b. niet rendabel zijn, en dus tot verliezen leidt. Wij zijn lui geworden, omdat de overheid nu als een soort wensmachine wordt gebruikt, omdat wij niet meer onze eigen verantwoordelijkheid nemen. Volwassen mensen die zich gedragen als kleine kinderen als zij hun zin niet krijgen.
    Wij willen plezier hebben, werk moet vooral leuk zijn, op vakantie gaan, de buren de ogen uitsteken, en TV moet vooral lalaland laten zien. De waarheid, nee, die is in het museum te vinden.
    Waarom moeten de rijken bloeden, voor de onvolwassenheid, onverantwoordelijkheid, respectloosheid etc. Volgens mij is er al een heffing voor de hogere inkomens, en vergeet de vermogensheffing niet, die een hoogste tarief heeft van meer dan 5%. Oftewel na 20 jaar belasting betalen, is een groot deel van je vermogen weg. Wij worden arm vanwege collectivisme. Democratie zal onze ondergaan worden.

    1. Mijn idee om de belastingdruk voor de Rijken op te voeren is ingegeven vanuit de gedachte dat er een grote onbalans bestaat tussen de 10 procent superrijken en de andere 90 procent. De rijkste 10 procent van de wereldbevolking heeft volgens een onderzoek van Oxfam Novib zelfs evenveel vermogen als alle andere mensen bij elkaar. Verhoudingsgewijs betaalt de elite te weinig belasting vanwege hun mogelijkheden om hun kapitaal te spreiden en gebruik te maken van dure adviseurs. Adviseurs die zichzelf terug verdienen door grote vermogens te beleggen en die daarnaast over de wijsheid beschikken om via fiscale truukjes juist zo min mogelijk af te dragen aan de schatkist. De elite erkent namelijk alleen hun eigen schatkist. Dat is de arrogantie van het grootkapitaal. Juist de superrijken maken zich schuldig aan belastingontwijking.

      De enorme scheefgroei in vermogen is immoreel en wekken haatgevoelens op bij de onderlaag in de samenleving ten opzichte van het grootkapitaal. Dit is het grote probleem anno 2018. De oplossing is dus om een herverdeling tot stand te brengen, alleen is het een illusie om te geloven dat hiervoor een pasklare oplossing bestaat. De meest eerlijke oplossing zou een vermogensheffing zijn naar draagkracht zoals een belastingstelsel meestal in elkaar steekt. De vermogens van de superrijken beslaat een kapitaal van vele biljoenen. Werkelijk onvoorstelbaar veel geld. Daarmee kunnen eenvoudig begrotingstekorten worden opgelost plus wat extra maatregelen voor een rechtvaardige en vooral eenvoudige belastingheffing zonder ontsnappingsclausules. Niet volgens het Robin Hood-principe maar gewoon naar maatschappelijk verantwoorde maatstaven zonder terug te vallen in het ideologisch socialisme of communisme. Een loffelijk streven maar naar mijn gevoel niet haalbaar vanwege de macht van de elite die met hun machtige lobby politici in de tang hebben.

      Ondanks gekozen te zijn door het volk kunnen onze volksvertegenwoordigers niet op tegen de beïnvloeding van het grootkapitaal. Door simpelweg te dreigen met vertrek van bijvoorbeeld multinationals indien het belastingklimaat niet aanstaat. Door de globalisering van de westerse economieën en de concurrentie van de opkomende landen werkt dat zo in deze 21ste eeuw. De vrees bestaat dat uiteindelijk een revolutie zorgt voor een reset. In de lange geschiedenis van onze aardkloot is dat nooit anders verlopen.

    2. Vergeet niet wat de moslimimport kost. Dat is de op een na grootste kostenpost: 30.000 personen op jaarbasis. In bijna alle gevallen krijgen ze de eerste vijf jaar een uitkering, bijstand, praktische hulp, gratis risico’s te vergoeding.
      Iedere moslim die binnenkomt en blijft kost ons gedurende de eerste vijf jaar € 150.000 (bron: rijksoverheid}

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: