Kan het nog hoger?

Al vaker heb ik op deze website over onze schuldenberg gesproken. Het blijft mijn stokpaardje, dus blijf ik er af en toe op terug komen. Nu ook het IMF hun bezorgdheid uit via hun onlangs gepubliceerde notitie zal geleidelijk aan duidelijk worden hoe groot de impact van teveel schuld is op de wereldwijde economische groei. Hoe groter de schuld, hoe groter de rente- en aflossingsverplichtingen en des te kleiner economische groei. Zo simpel is dat. Nu blijkt dus dat ondanks de waarschuwing in 2009 de opbouw van de mondiale schuldenberg gewoon doorgaat. Uiteraard met verschillende tempo’s tussen de landen onderling. Soms is het percentage schuld t.o.v. het BBP gedaald door (extra) aflossen, maar vaak is de oorzaak van de daling een hoger BBP door bijvoorbeeld een verbetering in de economische groei of andere (meer gunstige) berekening van het BBP. Hoe je het ook wendt of keert, de massa aan schuld groeit. Bij een daling van het BBP krijgen we een echt probleem.

Hoe gaan we aflossen?

Nu zou je denken dat op een goed moment de mensheid inziet dat dit niet veel langer kan doorgaan. En dat is ook zo. We zien dat de centrale banken de laatste jaren enorm hun best gedaan hebben om de schuld draaglijker te maken door de rente stapsgewijs te verlagen tot bijna nul en ook negatief voor banken die hun overtollige geld stallen bij de centrale banken. Dit is natuurlijk een beleid van lik me versie. Dit is kiezen voor de makkelijkste weg. De enige juiste weg lijkt natuurlijk simpel, gewoon aflossen. Maar waarom doen we dat dan niet? Eenvoudigweg omdat het niet zo simpel is dat het lijkt. De verklaring lijkt mij wel eenvoudig uit te leggen. Wanneer we economische groei realiseren door geld uit de toekomst naar voren te halen, dan kunnen we dit plaatje ook omkeren als we geld uit het heden weer terug gaan geven naar de toekomst. Het gevolg is natuurlijk een economische krimp. Bij extra aflossen van schuld daalt ons besteedbaar inkomen en geven we minder uit. Hoe meer mensen, bedrijven en overheden gaan aflossen, hoeveel minder geld er beschikbaar is om te spenderen in onze winkels. Omzet MKB zakt in, faillissementen, overheidstekorten stijgen schrikbarend, etc, etc.

Hoe houden we de boel aan de gang

Centrale banken zien dit doemscenario dus donders goed en doen er alles aan om de enorme schuldencarrousel draaiende te houden. Wat te denken van het opkoopprogramma van de ECB. De ECB koopt staatsleningen en creëert daarmee liquiditeitsruimte bij de verkopende bank of pensioenfonds. De grote vraag hierbij is natuurlijk hoe lang men dit kan volhouden. De FED en de ECB-balans zullen een keer moeten ontploffen zou je denken. Het is hetzelfde als het stiekem steunen van drugshandel om daarmee de verslaafden te gerieven. Ook een leuke is: een kampioenschap jongleren tussen centrale banken en wachten wie de eerste kegel laat sodemieteren. Want dat is zo ongeveer het spelletje. We zijn aangeland in een ongekend tijdperk van enorme geldverruiming door centrale banken waarbij de schuldenberg de gentleman verplicht tot het uithalen van acrobatische capriolen om nog enig applaus te behalen van z’n bewonderaars. We staan er als consumerende burgers niet bij stil, maar dit is toch echt ongeveer het plaatje zoals onze samenleving momenteel draaiende wordt gehouden. We doen er in feite allemaal in mee en kunnen geen kant op.

Massaal aflossen gaat pijn doen

Uiteraard zijn er genoeg mensen en bedrijven die wel doen aan schuldaflossing zonder economische schade te veroorzaken. Dat is bijvoorbeeld het geval als je een bedrag leent voor een investering die uiteindelijk een inkomen genereert waarmee direct kan worden afgelost. Ongeveer hetzelfde zie je bij de jeugdige kopers van een woning die vanuit hun groeiend inkomen gaan aflossen middels de nu verplichte annuïteitenhypotheek. In deze beide situaties blijft er geld over om te consumeren. Toch staan daar genoeg andere schuldenaren tegenover die hun (zuur) verdiende inkomen grotendeels besteden aan het aflossen van consumptieve leningen. Er blijft dan nauwelijks wat over om (extra) te consumeren van het zwaar gedrukte besteedbaar inkomen. Teveel mensen in deze situatie geraken in de schuldsanering. Per saldo wordt er momenteel meer afgelost dan 10 jaar geleden. In onze schuld-gedreven-economie wordt men zich steeds meer bewust van de enorme schuldenlast die als een zwaard van Damocles boven onze hoofden hangt. Vroeger was het credo in de adviserende financiële sector: niet (extra) aflossen want dan verlies je belastingvoordeel op je hypotheekrenteaftrek; tegenwoordig moeten we verplicht aflossen bij de nieuw af te sluiten hypotheken en raken we elk jaar een stukje belastingvoordeel kwijt. Tegelijk worden de huiseigenaren op middelbare- en seniorenleeftijd met vaak aflossingsvrije hypotheken ook wakker en gaan extra aflossen. Het effect is een krimp in de geldhoeveelheid. Een aflossing van 1000 euro die wordt overgemaakt naar de bank wordt afgeboekt op de lening en komt niet terecht in het laatje om bijvoorbeeld opnieuw uit te lenen. Een nieuwe lening wordt gewoon bijgeschreven op de balans. Een staaltje van geldcreatie bij uitstek. Het gunstige effect van extra aflossingen naar de bank toe is natuurlijk wel dat het bedrag aan slechte leningen krimpt en minder zwaar drukt op de balans.

Maar we moeten niet vergeten dat door de aantrekkende huizenmarkt het aangaan van een nieuwe hypotheek een behoorlijk risico met zich meedraagt door de roekeloze stijging van de prijzen, vooral in de grote steden. Een nieuwe bubbel is aanstaande.

25 reacties

  1. “Nu ook het IMF hun bezorgdheid uit via hun onlangs gepubliceerde notitie zal geleidelijk aan duidelijk worden hoe groot de impact van teveel schuld is op de wereldwijde economische groei.”

    Je hebt totaal je huiswerk niet gemaakt en hebt weinig tot geen kennis/ervaring uit het verleden.

    Het IMF en de Wereldbank hebben samen aan de wieg gestaan van het wereldwijde schuld probleem, onder leiding van de grote coach.

    Hierna, kregen we fase 2 en 3.

  2. Een ondernemer zei eens tegen mij: als mensen een huurcontract afsluiten, maakt hij hun 1 ding duidelijk, let op beste huurders, je moet wel iedere maand je huur betalen. Beseffen jullie dat wel?
    Als je een lening afsluit is dat niet erg, maar beide partijen moeten goed beseffen, dat schulden afgelost MOETEN worden. Een inzicht dat vaak redelijk laat komt.
    Met betrekking tot de opmerkingen rond het besteedbaar inkomen per gezin, heeft de schrijver gelijk. Als meer geld gebruikt wordt voor het aflossen van de lening, naast de reguliere lasten van die lening zal het besteedbaar inkomen dalen.
    Echter, of dit nu slecht of goed is voor het MKB is niet relevant. Voor het gezin is het juist goed dat zij hun schulden saneren. Hierdoor kunnen zij op de middellange termijn genieten van een hoger besteedbaar inkomen.
    En voor het MKB, ook zij hebben keuzes. Zij moeten nadenken over het verdienmodel. Lagere prijzen, beter kwaliteit, andere markten etc. Het ondernemer moet goed nadenken over het pad wat hij bewandelt.
    Zelf heb ik een huis begin 2000 gekocht. Met dat geld heeft verkoper zelf weer een huis gekocht. Ondertussen is het geld wat ik geleend heb, al meer dan 60 keer van hand gewisseld (omloopsnelheid). Dus het geld heeft zijn werk gedaan, het verdelen en ondersteunen in creatie van welvaart. Iedereen van MKB, consumenten, banken en overheden hebben al 16 jaar lang hun voordelen gehad. Als zij nu beginnen te klagen, vraag ik mij af, of zij wel hebben nagedacht over hun groeimodel en vooral de grondslag ervan, namelijk schulden.
    De geldlening die ik ben aangegaan is zo goed als wat afgelost. Mijn besteedbaar inkomen is enorm gegroeid. Nu kan ik extra kopen of gaan beleggen. Maar, ik heb het ook voor een andere reden gedaan, ik ga ervan uit dat het inkomen in Nederland op termijn gaat dalen. In mijn eigen omgeving zie ik dit al gebeuren. Niet het huidige inkomen daalt, maar nieuwe banen en nieuwe werk heeft een lagere beloning dan voorheen. De daling gaat nu subtiel, maar op de middellange termijn gaat het veel directer.
    Het geld wat ik geleend heb, is geld wat gecreëerd is, en dat geld gaat weer terug naar de bron van creatie. Die op zijn beurt, ook zijn verplichtingen aflost, als gevolg van mijn schuld. De resterende geldhoeveelheid die overblijft, geeft de waarde aan de hoeveelheid geproduceerde goederen en diensten.
    Om de schuldenberg van de particulieren, bedrijven en VOORAL de overheid af te lossen, zal meer dan 50 jaar duren. 50 jaar lang geen stevige groei, dat kan ook niet, van deze groei van de toekomst is al gespendeerd in het verleden. Jammer en pech, je kunt niet beide werelden hebben, zowel aflossen als een leuke groei. Zoveel geld is er niet in omloop, terwijl er eigenlijk enorm veel geld is gecreëerd uit het niets. Macht en invloed en groei zal structureel verschuiven naar Azië en een paar andere gebieden. Het oude westen, zal eindigen als een verzuurde oud man, vol morele eisen, vol met wereld verbeterende ideeën, en vooral een grote bek.

  3. De schuldenberg is nog het enige verdienmodel voor banken, zover hebben ze het samen met de overheid bewust laten komen. Het houdt de prijzen en commissies hoog en de slaven aan het werk. Afhankelijkheid levert te veel op, dat proces stoppen de banksters echt niet Stel je voor dat het andersom zou zijn, een beetje elitair bankster heeft daar niet voor geleerd, stel je voor zeg kerel.

    1. nog oeierder piet !!. het driedubbele onderhand bij de ECB en je weet van wie de ECB is .
      We weten niet half hoeveel schulden en bubbels we onderhand hebben maar dat dit vandaag of morgen met een rotknal uit elkaar gaat ploffen kunnen we niet meer omheen.

        1. Sorry Bertus de schulden op de ECB balansen staan nu op ruim 4000 miljard dus ruim 3,5 x meer als de schulden die de banken hebben aan slechte leningen en niet 3 x wat ik eerder schreef.

          1. Precies goof, in de US is het nog beroerder gesteld.
            Is wel duidelijk waar dit weer toe gaat leiden, een nieuwe devaluatie in munten ( nieuwe munt ) met minstens een factor 10 , om de ontwaarding van geld opnieuw op de burgers af te wenden.

            Dit gebeurde ook al in 2001 in onze EU.
            Het zal net Rome worden in hun nadagen.

            En de brave burger blijft gewoon doen, wat hij altijd al heeft gedaan en geleerd.

          2. In tijd en getallen heeft het systeem inmiddels niet de reddingsboei gegrepen, maar heeft besloten om door te varen naar de waterval.

        1. Wat was de vraag Bertus en ik ben geen goeroe en stinken doe ik ook niet . Ik ben gewoon een MKBér die 1 + 1 optelt en dan tot de conclusie komt dat dit niet goed kan komen. Wat ik geloof is dat er een tijd aankomt van grote armoe en anarchie dus ik praat niet in raadsels.

          1. Ok Goof, was niet beledigend of kleinerend bedoeld, zeker niet.

            Ben alleen een voorstander van open en eerlijk in de conversatie.
            Veel mensen hebben het daar moeilijk mee, omdat ze zich dan moeten bloot gooien.
            Ik ondervind daar geen problemen mee, omdat daarmee direct de zaak afwerk.
            Enige nuance is soms wel nuttig.

            Tegenover een negatieve periode van armoede en anarchie, staat wel weer een periode van groei op andere maatschappelijke gebieden.

  4. Ik vind dit weer een heel goed artikel meneer De Feber.
    Jammer dat we dit niet in de reguliere media te horen krijgen want dan kreeg Rutte de kans niet ons landje verder te verkloten.

    En massaal aflossen gaat pijn doen stel je , nou dat gaat niet gebeuren en een wereldwijde schuldsanering is the ony way out en eerder als we denken.
    Als de niet struisvogels daar nu eens anticiperen dan gaan de forummees van Biflatie er beter uitkomen als Rutte believers en de eurofielen.

  5. “hoe houden we de boel aan de gang”
    Draghi heeft de boel aan de gang gehouden de laatste jaren door de bankensector met miljarden per jaren te sponsoren dmv van de maandelijkse opkoop van bankenshit .
    Wanneer gaat de plof komen is nu de vraag van vele en ik denk het startsein wordt gegeven als goud en ilver gaan exploderen in prijs en dat komt voort uit het feit dat men hier snel in en uit kan en de veiligste haven is de komende maanden-jaren.
    Grond en stenen is ook veilig voor de mensen met geld en geeft rendement en geld op de bank ben je kwijt want u denkt toch niet echt dat Dijsselbloem na een meltdown iedereen kan compenseren met de depositogarantie stelsel van 100 K per spaarrekening .
    Mensen die dat denken geloven ook nog in sinterklaas .
    Maw , Draghi heeft de boel aan de gang gehouden maar het waren aspirines aan een terminale patient

  6. Een kwart van de pensioenfondsbeheerders is ongeschikt als bestuurder!
    Vandaag is dat bekend gemaakt door staatssecretaris Jet Klijnsma.
    Nu vraag ik u , kun je dit verwachten als je je eigen vriendjes in de politiek laat meedraaien in de mooie baantjes carrousel van de laatste jaren of vind u dit normaal. Er is 1400 miljard aan pensioengelden en daar mogen totaal 91 pensioenbeheerders over beslissen waarvan er 23 onkundig is en de rest moet beslissen over 1400 miljard euro!
    ik wil met u een wedje maken, daar gaat binnenkort een enorme stinkende beerput open als blijkt dat pensioenbestuurders het niet erg nauw hebben genomen met hun moraliteit en er vele miljoenen aan de verkeerde strijkstokken is blijven hangen.
    Wie mist er een paar miljard op 1400 miljard en als straf krijg je een oprotbonus in ons land .
    En weer geef ik die bestuurders geen ongelijk want de gelegenheid maakt de dief en als ik de kans kreeg makkelijk een paar miljoen achterover te drukken deed ik ook met straffen van nu .

    1. En zo wordt langzaam duidelijk hoe de moraal is van onze bestuurders. In de huidige maatschappij in verval gaat iedereen voor eigen gewin. Kijk eens hoe makkelijk er gefraudeerd wordt door hoog geplaatste functionarissen. Allemaal signalen van het einde van een bloeiperiode. De constante stroom berichten van mismanagement in allerlei disciplines veroorzaken een tweespalt in onze maatschappij. De ontevredenheid van de machteloze burgers wordt met de dag groter. Er wordt niet voor niets gewaarschuwd voor een vertrouwenscrisis.

    1. En iedereen leefde nog lang en gelukkig. jaja.

      madman , de wereld is niet wat we graag willen , de wereld is verrot en wordt geregeerd door wolven die hun honger maar niet gestild kunnen krijgen.
      En wij , hun makke schaapjes laten het toe dat we een voor een worden opgegeten en in armoe gaan leven. Hoe heeft het kunnen gebeuren dat de 0,001 % rijke over leven en dood van de andere 99,99 % beslissen.
      De wereld verdient een totale reset want dat hebben de eigen machthebbers over ons afgeroepen door blindelings het VS beleid te volgen omdat de VS denkt op de stoel van god te mogen plaatsnemen en het monopolie te hebben wat goed en slecht is .
      Het VS beleid wereldwijd heeft ervoor dat de wereld op springen staat .

  7. Schulden maken is mooi. Je kunt direct kopen wat je wil.
    Maar neem nu de stimulatieprogramma’s van de overheid, waarbij miljoenen in de economie gepompt worden, dmv schulden.
    Op een gegeven moment is het de bedoeling dat dit alles terugbetaald gaat worden, en dus het hele stimulatieprogramma teniet wordt gedaan.
    De schuld moet worden terugbetaald + rente, dus ben je nog slechter af dan voor die lening.
    Komt daar nog bij dat het geld minder waard is geworden door het voorhanden zijn van meer geld.
    Dus, terwijl het geld minder waard werd, is het wel de bedoeling dat je meer terugbetaalt.
    Inmiddels is al ons geld uit schulden geschapen, en is het onmogelijk het terug te betalen.

    1. welnee de overheden gaan zoals ze al eeuwen doen dmv giga inflatie massaal te ontketenen van hun schulden afkomen en de koopkrat van de burgers in de vorm van pensioenen, spaargeld, verzekeringen etc. zullen waardeloos worden een aloude en beproefde operandus modus. De overheid zal koste wat kost zelf aan de macht blijven en daar zijn ze sterk in!

      1. Zoals je het zegt, een aloude beproefde modus operandus zal logischerwijs opnieuw tot hetzelfde leiden. Het antwoord zou dan kunnen gevonden worden in het wijzigen van die modus operandus, op die manier ontstaat een heel ander scenario dan wat we – tot vervelens toe – mainstream horen en lezen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: