Veel mensen vragen willen weten; wat is goed goud en wat is fout goud? Wereldwijd werken maar liefst 25 miljoen mensen in de goudmijnbouw. Werken in een goudmijn is vaak onveilig en fysiek erg zwaar. Journalist Klaas van Dijken vraagt zich daarom het volgende op zijn website af: “Hebben wij in het rijke westen iets te maken met de doden die in de jungle van Congo vallen? Het antwoord is: ja.” De Nederlandse onderzoeksjournalist volgde in samenwerking met Lisa Dupuy en de Nederlandse krant Trouw de oorsprong van goud in Congo en Oeganda. Hoe het ‘foute’ goud in onze smartphones en electronica terechtkomt. Soms kwam tijdens het speurwerk zelfs hun leven in gevaar. Onbewust (of bewust?) werkt het Westen mee aan gedwongen arbeid door mannen, vrouwen en kinderen in beide landen. Aan smokkel, uitbuiting, ja zelfs moorden…
Fout goud = goed goud = fout goud
Bijna al het goud dat uit Congo komt wordt naar buurland Oeganda gesmokkeld. Ook een rapport van de Verenigde Naties bevestigde dit in 2017. Daar wordt het door legale handelaren van de juiste papieren voorzien en naar het Westen geëxporteerd. Dan wordt het plotsklaps weer goed goud. Ook wordt ‘fout’ of gesmokkeld goud wel gesmolten samen met legaal of goed goud tot niemand nog de werkelijke oorsprong kan duiden. Gewapende groepen kopen met de opbrengst wapens en uitrusting om de gevechten verder te zetten.
Conflictmineralen
Weten en vaststellen is een eerste belangrijke zaak, dus daarvoor hulde aan zeker deze twee journalisten. ‘Goud is een “conflictmineraal” bij uitstek. Het is tot vier keer duurder dan andere conflictmineralen zoals tin, wolfraam en coltan. Goud heeft bovendien een stabielere prijs en is makkelijk te smokkelen.’ Hier wordt het bilan opgemaakt van een ander conflictmineraal, de zogenaamde bloeddiamanten. Het laat weinig hoop op duurzame verandering, dus we zullen ons maar geen illusies maken.
