We zijn er langzaam maar zeker ingerold. Er breken andere tijden aan in ons experimentele monetaire tijdperk. We leven in een kredietcyclus die z’n einde nadert. We zien de mondiale schuldenberg tot record hoogte stijgen en de rente staat op een record dieptepunt. Dit thema komt regelmatig terug in mijn columns.
Einde van een cyclus
Ik kan het niet genoeg herhalen. Nog steeds heeft de massa in onze samenleving niet in de gaten op welke manier er een einde komt aan een tijdperk van buitensporige schuldcreatie. Het is een bekende cyclus die in de monetaire geschiedenis telkens wordt herhaald. De mensheid leert er niet van en valt altijd weer terug in dezelfde fouten.
Arbeid en kapitaal
Het zijn de beleidsmakers van centrale banken die zien dat mondiale economische groei noodzakelijk is om de groeiende wereldbevolking van eten te kunnen voorzien. Het is een kwestie van overleven en daarbij moet er geld op de plank komen. Dat kan op twee manieren. Produceren, innoveren en onderwijs, en dienstverlening zodat er met arbeid geld kan worden verdiend, dat is voor de massa. De andere manier is met kapitaal. Speculeren met je vermogen op de financiële markten zodat er met rendement geld kan worden verdiend. Als deze twee verdienmodellen in redelijke balans tot elkaar staan dan kunnen banken, verzekeraars en pensioenfondsen door hun vermogens te spreiden over staatsleningen, aandelen, vastgoed en deposito’s een goed rendement behalen om daarmee hun klanten van dienst te zijn. De klant is koning en moet beter worden van zijn uitgeleende reserves.
De grote zoete suikerpot
Alles in de grote zoete suikerpot zodat er later voor iedereen 2 scheppen suiker in de koffie kunnen. Voor sommigen zelfs 3 als je flink inlegt. Zolang er een zeker evenwicht is werkt hetsysteem naar behoren. Echter is het monetaire systeem mondiaal verweven door de globalisering. Hierin spelen diverse krachten een grote rol, zoals de valutaverschillen, handelsverdragen en de verschillende economische snelheden tussen de westerse welvaartslanden en de opkomende economieën. Na enige tijd raakt de boel uit balans en dat is het moment dat centrale banken gaan ingrijpen met stimulerende maatregelen, zoals renteverlagingen en op- en afwaarderingen van de verschillende valutasoorten. Uiteindelijk wil men de concurrent voor blijven. Er ontstaat een “race to the bottom.”
Telkens een procentje lager
De ene na de andere centrale bank verlaagt de rente om daarmee krediet goedkoper te maken. Met goedkoop geld leent de staat makkelijker en kunnen bedrijven en particulieren meedoen om met geleend geld hun uitgaven te verhogen. Goed voor de economie, zo redeneren beleidsmakers. Als de economie overspannen raakt dan kan de rente weer omhoog. Dat geeft een aantal cyclussen waarin de rente wat stijgt en na zoveel jaren weer verder daalt. Telkens een procentje lager dan in het vorige tijdvak van lage rentes. Door aanhoudend lagere rentetarieven nemen de schuldenbergen mondiaal toe tot, zoals nu in 2019 een recordhoogte. 255 Biljoen dollar, dat is 12 nullen achter het cijfer 255…
Een goed paard maakt nog geen goede ruiter
Gelukkig kennen we nog biljard, triljoen en triljard met uiteindelijk 21 nullen. Dus kunnen we nog bijna oneindig doorgaan. Zo redeneren de onwetenden die denken dat onze monetaire beleidsmakers de teugels in handen hebben. Maar deze hebben de teugels flink laten vieren en weten nu maar al te goed dat ze deze weer strak moeten aantrekken. Dat gaat haast vanzelf. Na veel te lang hard rennen wordt het paard ooit een keer moe en vertraagt zijn tempo automatisch van draf naar sukkeldraf. Je kunt dan de teugels aantrekken en er nog een korte draf uit halen maar op gegeven moment gaan we achteruit als een hollend paard. We hebben centrale banken en bankiers, maar een goed paard maakt nog geen goede ruiter.
Spelletje monopoly
Kijk naar onze Europese ECB, de bank waar Draki de haver heeft opgemaakt. Madame Lagarde zal zo meteen aan een dood paard trekken en de massa zal honger als een paard krijgen. Ze kan niet op 2 paarden blijven rijden en zonder het te weten zal Lagarde het paard van Troje binnenhalen. Ze zal de rente negatief houden en het centrale opkoopbeleid opvoeren. Het monetaire spel is uit maar uit louter ellende spelen we nog een spelletje monopoly en zal weer een verliezer afhaken. Na een tijdvak van monetaire expansie volgt een periode van krimp en dat gaan we voelen in onze portemonnee. Centrale banken hebben hun kruit verschoten en wijzen naar de landen met begrotingsoverschotten. Het allerlaatste redmiddel in hun ogen. Hiermee begint het spel van wijzen naar zondebokken. Ongemerkt is dat al begonnen.
De hand op de knip
In steeds meer landen komt de bevolking in opstand. De oorzaken zijn meestal divers maar hebben indirect altijd te maken met schaarste. Of het is voedsel of het is de portemonnee, en soms inperking van inspraak. Er ontstaan tekorten en de overheden zien geen mogelijkheden meer voor fiscale stimuleringen. Het zou direct leiden tot begrotingstekorten en daarmee zal de onvrede van een wegkwijnende verzorgingsstaat in westerse democratieën alleen groter worden. (Deze nuchtere Drent heeft dat al lang onderkend). Onze eigen regering houdt de hand op de knip en ziet de bui van rijzende tekorten al hangen. De ene na de andere beroepsgroep komt in opstand tegen de beteugelende maatregelen van de overheid. Of het is op financieel gebied, dan wel ingevolge de leer van ons klimaat.
Cirrose
Omdat het monetair beleid is uitgespeeld valt er geen verbetering te verwachten vanuit de rentestandaard die nu begonnen is om de reserves aan te tasten in diverse fondsen. De noodvoorraden die we met ons allen hebben opgepot op de bank, bij de pensioenfondsen en verzekeraars lijden nu aan cirrose. Dat is een verschrompeling van de lever door alcoholmisbruik. Exact zoals ik het zeg. Door jarenlang gebruik van verslavende middelen, met alcohol(= goedkoop krediet) als meest voorkomende, hebben we onze centrale organen, die ons moeten behoeden voor afsterving, aangetast. Het is nu duidelijk zichtbaar dat de biljoenen die zijn opgepot aan reserves in allerlei fondsen aan de beurt zijn. Deze organen gaan krimpen. Heel simpel uitgelegd. Tegenover de inmiddels onbetaalbare mondiale schuldenberg staat een andere berg aan kapitaal. Het kapitaal van de massa wat is opgepot voor later.
Balans herstellen
Het is gebruikelijk dat noodvoorraden op bepaald moment worden aangebroken als ineens tekorten dreigen. In een monetair systeem gaat dat vanzelf, met de rente als instrument. De rendementen van weleer zijn gedaald tot een dieptepunt en zorgen nu voor interen op opgebouwde reserves. Het laatste restje rendement is nog te behalen op de beurs totdat de beleggers zien dat de cirrose ook toeslaat bij beursgenoteerde bedrijven. We kunnen hoog en laag springen maar geen enkele monetaire instelling zal dan in staat zijn om aan de teugels te trekken. Met de laatste paar reddingsboeien zullen alleen de meest gelukkigen worden gered. Een automatische reset zal de balans herstellen tussen de schuldenberg en de geldberg van onze fondsen(banken, verzekeraars en pensioenfondsen). Centrale banken staan machteloos en ontevreden volkeren nemen het heft in handen. Men is niet bereid om noodvoorraad in te leveren om af te schrijven op de schuldenberg.
Zachte heelmeesters maken stinkende wonden
De onvrede over de aantasting van onze pensioenen is het meest duidelijke voorbeeld. Na jarenlange stilstand van het persoonlijk pensioeninkomen, wat in feite een achteruitgang betekent, zal men het niet accepteren dat er wordt overgegaan tot korten op het inkomen voor de oude dag. Ondanks de discussie over de repressieve rekenmethodes voor de overvolle fondsen zullen juist de centrale banken willen voorkomen dat fondsbeheerders de fondsen versneld laat interen. Onder het juk van de monetaire beleidsmakers die met hun overkoepelende macht nog altijd de touwtjes in handen hebben zolang landen deelnemen in een overkoepelende EU met een ECB, en met een Bankenunie. Van hogerhand zal men het niet accepteren dat wij ons eigen ingelegde geld gaan opeisen. Een tijdperk met harde chirurgische ingrepen staat ons te wachten. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Daarom denk ik dat madame Lagarde als directeur van de ECB gebruik maakt van de dure “Annick Goutal Eau d’Hadrien.” Prijs: € 360,00 voor 30 ml.
GW
Niet schulden zijn ‘dubieus’, maar vorderingen die deel uitmaken van het bezit (zegt de ouderwetse boekhouder).
Een correctieve voorziening op het bezit om toekomstig verlies bij
voorbaat te verdisconteren is vervangen door het pamperen van schulden, door eenverlaging van de rente, het verlengen van de looptijd en het accepteren van elk onderpand. ‘Dubieuze debiteuren’ bestaan daardoor niet meer en is daarvoor in de plaats het totale bezit ‘dubieus’.
Arme, ruziënde rijken, bestolen burgers, gematste schuldenaren: hoe gek wil jet het hebben? Wie heeft eigenlijk het monopolie?
De oude boekhouder weer het niet meer. Wie moet deze zooi ooit ‘herstellen’? Er valt niet veel te repareren aan iets dat onomkeerbaar is ontwricht.
“De geschiedenis herhaalt zich”, het zijn je eigen woorden. Uiteindelijk gaat de beuk er dus (weer) in.