In mijn voorgaande artikelen heb ik geschreven over onze hypotheekschuld en de gevaren daarvan, zoals de gevolgen van dalende huizenprijzen op de wankele bankbalansen en de uitwerking hiervan op de kredietverlening aan het bedrijfsleven. Allemaal negatieve economische effecten en natuurlijk is dat slecht voor onze maatschappij. Woningzoekers kiezen er voor om eerst te gaan huren en nemen een afwachtende houding aan ten opzichte van kopen. Niet zo gek, want het aanbod van huizen is groot. Er staan alleen al op Funda ruim 263.000 huizen te koop. De potentiële kopers wachten waarschijnlijk op politieke duidelijkheid, over onder andere de hypotheekrenteaftrek. Ondanks dat het aantal huizenverkopen in augustus steeg, moet dit wel in perspectief gezien worden. Er zijn in de eerste 8 maanden van 2013 ongeveer 70.000 minder verkocht dan in 2007 het geval was.

schuldafbouw nederland

Bodem van prijsdaling woningmarkt bereikt?

Als de huizenprijzen nog verder dalen, dus zullen de starter nog langer wachten met kopen. Als ze gaan stijgen, dan gaat iedereen kopen uit angst om de boot te missen. Alleen de belanghebbende partijen durven een voorspelling te doen. De banken en makelaars roepen in koor dat de bodem van de prijsdaling in 2013 of anders in 2014 is bereikt. Maar dat dachten ze in 2011 ook al. Ook de OESO loop achter de feiten aan. Vaak worden rekenmodellen gebruikt met ervaringscijfers uit het verleden. Deze worden gemixt met nieuwe maatstaven en hierdoor zijn het wankele voorspelling. Wat de woningmarkt betreft wordt momenteel alleen gewerkt aan symptoombestrijding, waardoor af en toe een kleine opleving plaatsvindt. Een structurele oplossing is er nog niet, zodat een langere termijn daling van de onroerendgoedprijzen naar mijn mening nog steeds intact is. Er kunnen onverwachte (politieke) gebeurtenissen optreden die een negatieve uitwerking op de economische ontwikkelingen. Het gemiddelde koopkrachtverlies is fors, de werkloosheid stijgt hard en dat alles heeft effect op het consumentenvertrouwen.  De risico’s zijn nog niet geweken.

Schulden worden afgelost

Wat wel een keihard gegeven is, is de invloed van aflossingen op onze economie. Hypothecaire- en persoonlijke leningen worden in rap tempo afgelost. Door veel huiseigenaren met hypotheekschuld wordt een steeds groter deel van het inkomen gebruikt om de hypotheek af te lossen. Een logisch gevolg uiteraard bij het elk jaar minder waard worden van je onderpand. Soms wordt aflossen zelfs dwingend opgelegd door de banken die ondanks het feit dat ze niet een jaarlijkse taxatie laten verrichten toch wel degelijk weten dat veel hypotheken onder water staan. Oudere huiseigenaren hebben vaak een aflossingsvrije hypotheek die jarenlang niet is afgelost, want dat was geen echte noodzaak in de jaren ‘90 en begin 21ste eeuw vanwege de alsmaar stijgende huizenprijzen en daardoor groeiende overwaarde. Banken gaven aan dat het niet meer nodig was. The sky was the limit.

Het sprookje van de aflossingsvrije hypotheek

Veel annuïteiten en lineaire hypotheken werden omgezet naar aflossingsvrij. Dat scheelde behoorlijk in de maandlasten door alleen nog rente te betalen en geen aflossing meer. Veel eigenwoningbezitters zullen daar nu spijt van hebben en dat zeker met de gedachte dat al die jaren zonder aflossing de banken gigantische rentebedragen hebben geïncasseerd omdat de hoofdsom van de lening jaar op jaar hetzelfde bleef. Woningbezitters lijken nu wakker te worden. Ook huiseigenaren met een lage hypotheek en flinke overwaarde gaan over tot extra aflossen. Het werkt als een virus dat zich over ons land verspreidt. Vrij goed te verklaren omdat regelmatig in de wereldwijde media ons kikkerlandje wordt genoemd als het land met de hoogste hypotheekschuld ter wereld. Per hoofd van de bevolking zelfs hoger dan de huiseigenaren in bijvoorbeeld Spanje, waar ook een onroerendgoed-bubbel aan het leeg lopen is.

Schuld maakt schuldig

Hoe dan ook, schuldenaren gaan zich (eindelijk) schuldig voelen en gebruiken soms een groot deel van hun inkomen om daarmee rücksichtslos af te lossen. Met de schrik in de benen worden soms extra inkomsten zoals vakantiegeld of eindejaarsuitkeringen in z’n geheel naar de bank gebracht. Bij velen werkt het verslavend wanneer men constateert dat het wel prettig aanvoelt om de volgende maand ineens een paar euro minder rente te hoeven betalen. Bij aanhoudende aflossingen is dat over een jaar weer een mooi groter bedrag. En met iets wat een goed gevoel geeft wil men in het algemeen wel doorgaan. Het is toch prettig om te zien dat je schuld afneemt en dat je daardoor maandelijks wat meer kunt overhouden door lagere hypotheekbetalingen. Oké, je hebt een lager belastingvoordeel door minder aftrekbare rente, maar per saldo altijd winst omdat je uiteindelijk minder kwijt bent aan de bank.  Het rekensommetje kunt u doen via een rekentool van Obvion.

Boete bij extra aflossen

Het is bizar om te constateren dat er in deze tijd een boeterente wordt berekend door de banken als meer dan 10% op de hoofdsom wordt afgelost. Je wordt waarachtig bestraft wanneer je een schuld wilt verkleinen. Het moet niet gekker worden in een tijd van moordende schulden. Misschien kan de politiek hier ingrijpen. Dat lijkt bitterhard nodig nu met Prinsjesdag is aangekondigd dat er belastingvrij mag worden geschonken tot een bedrag van 100.000 euro wanneer het geld wordt gebruikt om af te lossen op hypothecaire leningen. Wel lekker om vervolgens je kinderen weer op te zadelen met een stevige boeterente.

Afname geldhoeveelheid

MAAR, wat is het effect van al deze aflossingen op de geldomloop in onze economie? De geldhoeveelheid neemt af. Grote sommen geld verdwijnen op de balansen van onze grootbanken. Bij het aflossen op een hypothecaire- of persoonlijke lening wordt het girale geld, wat u overmaakt naar uw bank, afgeboekt op uw lening. Dat is puur een boekhoudkundige afboeking. Dit geld vloeit niet in de kas van de bank om vervolgens dan weer gebruikt, c.q. in omloop te worden gebracht. Nee, dit geld verdwijnt uit onze economie. Je ziet het niet meer terug. Ja, alleen wanneer de bank een nieuwe lening op de balans bijschrijft en iemand dat bedrag gebruikt voor de aankoop van een woning. Ik denk dat iedereen wel kan raden dat de bedragen die momenteel en in de toekomst worden afgelost behoorlijk hoger zullen zijn dan de som van de nieuw uit te geven leningen. De gevolgen dus van een panieksituatie op onze woningmarkt waarvan we moeten afwachten hoe deze zich verder ontwikkelt. (Op deze website wordt heel duidelijk uitgelegd waartoe schuldcreatie en schuldaflossing leiden).

Hoe nu verder?

Het feit dat er door zoveel aflossingen flink wat geld uit de economie verdwijnt betekent uiteraard dat er minder geld beschikbaar is voor consumptieve doeleinden. Daarnaast zullen de vaste lasten op uw maandelijkse inkomen naar verwachting ook nog eens toenemen door nieuwe kabinetsmaatregelen, zodat er al twee duidelijke oorzaken zijn te noemen die aanleiding zijn voor een dalende consumptie met alle gevolgen van dien. Ons MKB zal er nog veel last van ondervinden.  En, hier komt-ie weer, een aanhoudende neergaande spiraal. Per saldo geven we met z’n allen nog altijd steeds minder uit en daardoor treedt er een versterkend effect op bij een krimpende economie. Wanneer volgt er dan een omslag, zo kunnen we ons afvragen. Naar mijn inschatting kan dat pas het geval zijn wanneer we overgaan tot massale schuldafschrijving. Als we doorgaan met schuldafbouw (dus niet afschrijving) in het tempo van nu, dan zal het nog een mooi poosje duren voordat er weer rust komt op de woningmarkt en in de binnenlandse economie. Ik denk dat het met mijn bewering wel duidelijk is waarom Nederland met z’n enorme hypotheekschuld momenteel het slechtste jongetje van de klas is in de EU.

Gerrit Welbergen

19 reacties

  1. Je kunt lang en breed blijven doorzagen over dit onderwerp, de olifant in de kamer wordt nog steeds niet gezien, dan wel aangepakt: usury oftewel RENTE!!!
    Rente over geld dat illigaal uit het niets gekreëerd is bestaat niet en moet worden gemaakt door werk oftewel slavernij. (iets wat in de 19de eeuw officeel is afschaft…dus niet). Op het moment dat er rentevrij geld wordt uitgegeven (niet door ëen of andere private instelling, zoals Centrale Banken en/of handelsbanken) zijn de meeste problemen betreffende schuldencrisis van de baan.

    Stel deze regering schaft de HRA af en dwingt de Nederlandse banken (waarvan de helft al staatseigendom is) alle hypotheekrentes te halveren, dan merkt NIEMAND daar iets van! Behalve de regering natuurlijk, die ineens geen miljarden aan belasting geld meer hoeft terug te geven. De huiseigenaar merkt niets omdat zijn rentelasten met 50% zijn afgenomen. Wat zou er gebeuren als de rente helemaal zou worden afgeschaft?

    Remember, you heard it from Looxcie first!!!

    1. Dit komt neer op geld creeren en uitdelen aan de mensen met een hypotheekschuld. Dat moet iets eerlijker en verstandiger kunnen. Een huurder die maar net rond kan komen heeft zeker evenveel rechten, plus als je deze huurder gecreerd geld geeft stimuleer je de economie nog meer, omdat het effect 100% is ipv 50% en hij bijna zeker zal uitgeven.

      Remember who told you this first!!

      1. Onder het voordeel dat afdwingen tot lagere rentes of geen rente profiteren ook huurwoningcoroporaties en individuelen die woningen verhuren. Deze partijen zullen worden gedwongen door de regering hun huurprijzen te verlagen.Er is geen sprake van directe geldcreatie, omdat zowel de hypotheeknemer als de huurder meer geld netto overhouden van hun inkomens, salarissen, pensioenen en/of uitkeringen. Meer netto overhouden betekent inderdaad meer consumptie en dus een opleving van de economie.

        1. En waarom zou ik jou geld lenen (= risico lopen) tegen 0%? Dan koop ik wel een appartementje en ga dat verhuren.

          Ik snap je punt overigens wel. Geld(creatie) zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat (rente) is gratis geld.

          There’s no such thing as a free lunch. Het kunstmatig naar voren halen van consumptie komt altijd terug als een boemerang.

          Met 7 miljard mensen en het huidige welvaartsniveau kom je automatisch in boom bust cycles, waarvan deze waarschijnlijk fataal is.

  2. Het beste is om niet te wachten totdat de bom barst en te blijven zaniken wat er allemaal fout is maar actie te nemen om ervoor te zorgen dat wanneer hij barst je er op voorbereid zal zijn.

    En dat kan maar op 1 manier…zo veel mogelijk zelfvoorzienendheid.

    Dat is de enige oplossing, want op je lijers hoef je absoluut niet te rekenen.

  3. Ja, schulden aflossen is niet goed binnen een monetair systeem, waarbij bijna alle geld schuld is. Dit kun je echter niet de mensen verwijten, maar de architecten van dat systeem.

  4. Ook al wordt ál het private spaargeld – inclusief de nu nog geblokkeerde tegoeden – in de leeglopende huizenzeepbel gestopt, het kan op geen stukken na voldoende zijn om de schulden in evenwicht te brengen met de (nog steeds dalende) waarde van het onderpand.
    (Nog afgezien van het feit dat de meeste schuldenaren met een theoretische restschuld door geldgebrek helemaal niet substantieel KUNNEN aflossen).

    Door extra aflossingen willen schuldenaren bereiken dat hun hypotheek minder onder water staat en dat hun maandlasten dalen. Hun netto-vermogen daalt hierdoor echter evenredig en hun spaartegoed kan niet meer worden gebruikt voor consumptie.

    Het zal dus niemand verbazen dat de politiek een begerig oog laat vallen op onze laatste collectieve spaarpot, het vermogen van de pensioenfondsen, om de zieke bankensector lucht te geven.

    Ook de toch al aangeslagen pensioensector wordt op die manier blootgesteld aan het risico van besmetting door slechte leningen en worden de aanspraken van miljoenen verzekerden (nog meer) in gevaar gebracht.
    Daarbij is het in wezen niet van belang of de STAAT in laatste instantie garant staat, want dat betekent alleen dat de belastingbetaler uiteindelijk tóch opdraait voor de schade.

    En daarmee is de kring weer rond. Schijnbewegingen van een crisismanagement, dat zich gedraagt als een kat in het nauw. Pleisters plakt, in plaats van een structurele aanpak van het kernprobleem, de woningmarkt.

    Letterlijk alles wordt uit de kast gehaald om de gammele bankensector overeind te houden, maar nagenoeg niets voor het segment dat met stip en ster voor dit land en zijn inwoners de hoogste prioriteit verdient.

  5. Dit lijkt wel door de staat of bank (het zelfde natuurlijk) geschreven. Aflossen , nooit ! Wacht maar tot de Euro in elkaar ploft. Heeft u nog wat geld koop dan edelmetalen. Voor de meeste van ons bange laffe Nederlander, los maar lekker af.

    1. wat als Dtsl en Nl zich afscheiden en de euro in deze landen giga wordt opgewaardeerd? Volgens berekeningen is ie dan 2,35 dollar waard.

    2. Laf als je aflost? Nope, slim juist dit compenseert ruimtschoots de inflatie / kostenverhogingen van de regering en ook naar je pensioen toe minder lasten.
      Sparen zet geen zoden aan de dijk en gaan de huizenprijzen nog meer omlaag of klapt de boel houden ze ons toch aan onze schuld.

      Aflossen gaat makkelijker dan je denk (mits je er vroeg bij bent)
      We hebben geleerd dingen te laten en plannen vooruit belasting teruggave gaat in het huis, de vakantiegeld en we gaan minder vaak op vakanties of goedkoper pakken de fiets vaker. Aanbiedingen en besteed het slimmer.. koop een Prius, niet om aan te zien maar gunstig verbruik en weinig onderhoud. Dat soort dingen.. leer te laten en wees efficient.. dat gaat echt niet ten koste van je kwaliteit van leven.. En gewoon gaan beginnnen, ben begonnnen in 2009 en het zal je verbazen hoe snel het gaat..

      Dat de euro gaat ploffen, dat gaat niet gebeuren, Japan is er een mooi voorbeeld van, ze rekken dit al meer dan 20 jaren. Amerika rekt het ook en de regering zal een failure van de euro nooit en te nimmer toestaan.. en waarom zouden zeniemand houd ze tegen..

      al jaren. Omdat alles met elkaar verweven is gaat de reset niet meer zo makkelijk en iedereen heeft belangen en politici zullen nooit toegeven.

      Ik blijf zilver kopen… just in case Beetje blijven spreiden

  6. Wat deze recessie en crisis wel als voordeel oplevert, is dat nu echt duidelijk is geworden dat politici, bestuurders en grootbedrijven leugenaars zijn. Vijf jaar lang aan miskleunen qua voorspellingen en verhalen maken dat wel duidelijk. Ook is duidelijk geworden dat er geen deskundigen zijn op deze wereld. Zoals eerder gezegd: het verschil tussen de slimste aap … pardon mens en de domste is niet zo groot. Zo’n Sweder van Wijnbergen bijvoorbeeld is gewoon een aap met een stropdas om en een serieus gezicht.

    Dat is dan wel weer mooi aan de crisis: nog maar weinig keizers hebben kleren aan.

    Zoals iemand anders wel eens opmerkte is het tegelijkertijd beangstigend om te moeten constateren dat NIEMAND in deze wereld het stuur in handen heeft. Er zijn geen elites, intelligentsia of deskundigen. Er zijn alleen maar 7 miljard klojo’s. Waarvan sommige dus een stropdas dragen en een beetje bekakt lullen.

  7. Het beste wat ons als bevolking kan overkomen is als we allemaal tegelijk stoppen met aflossen en belasting betalen. De staat gaat meteen faiiliet evenals alle banken, die kunnen fluiten naar hun geld, zoals de renteinkomsten op de staatobligaties die ze bezitten: eindelijk zullen ze dan ervaren dat als je risico neemt dat er dan een kans is dat je het kwijt bent. Een bedrijf kan failliet gaan, dus ook de BV Nederland! We kunnen dan een mooie doorstart maken, zonder schulden. Een mooie sanering zeg maar. Zolang er geen ‘volkvertegenwoordigers’ zijn die hun handtekening namens ons zetten onder bepaalde verplichtingen waardoor de burger weer opdraait voor de schulden….
    De truc zit hem inderdaad in de snelheid, als je het langzaam doet heeft het geen effect, omdat de huidige profiteurs van de rente inkomsten dan snel hun portfolio’s aanpassen om de risico’s te minimaliseren en via de politiek ‘regelt’ dat het toch weer de belastingbetaler is die mag opdraaien voor de brokken.

    1. Als iedereen stopt met aflossen van zijn/haar hypotheeklening dan maakt dat tegenwoordig niks meer uit want die leningen gaan dan opgekocht worden door de centrale bank.

      Als iedereen stopt met belastingbetalen dan maakt dat tegenwoordig niks meer uit want de centrale bank voorziet de overheid van alternatiefe inkomsten namelijk door het opkopen van staatsobligaties.

      11 miljard rentelasten heeft nederland nu dat is 5 % schuld ten opzichte van de belasting-inkomsten (ervanuitgaande dat die 220 miljard zullen worden.

      Dat is opzich niet veel. Wellicht heeft nederland voldoende ruimte om de nederlandse lehman-klap op te vangen.

  8. Wat te denken van de stijgende werkloosheid? Hoe meer werklozen, hoe meer eigen-woning-bezitters in de problemen komen met hun rente- en aflossingsverplichtingen. Hierdoor zal een aantrekkende woningmarkt in augustus waarschijnlijk van korte duur zijn. De verwachting is dat veel banen gaan verdwijnen in de middenklasse, o.a. bij de banken, afslankende overheden en noem maar op. Precies de werknemers waaronder het huizenbezit(met hypotheek) groot is. Dat zal best nog problemen gaan geven bij onze banken doordat nog meer hypotheken onder water komen te staan. Nog meer angst bij de banken en dus weer minder leningen aan het MKB voor de zo broodnodige investeringen. Op onze enorme schuldenberg moet een bordje worden geplaatst met het opschrift “lawinegevaar…”

    1. From Facthai.wordpress.com, Cee comments: All these people complaining. We were all going to die anyway. Why? Because people are dumb as hell, that’s why. Humans can create, something that the lower animals cannot, but we cannot seem to stop shitting where we eat.

      A dog or cat can do that, but a person can’t. Every human being is guilty of this, just at different scales. Yeah, I’m talking about you and me.

      Fake “gods”. Fake “leaders”. Fake “science”. Fake “education”. People deep down inside know this shit is fake but they keep going along with it. The destiny of man is self destruction, because we are fucking stupid.

      I hear people talking about the “elite”. This is human nature. You get rid of one group of “elites”, the next one will do this same stupid shit and people will still be stupid and go along with it.

      Stupid, stupid stupid. Stupid.

  9. sluit niet helemaal aan bij dit artikel maar voor het eerst sinds tijden een ijzersterk opiniestuk in de volkskrant

    http://www.volkskrant.nl/vk/nl/6177/Malou-van-Hintum/article/detail/3511762/2013/09/18/Samen-participerend-naar-de-voedselbank-want-failure-is-fun.dhtml

    maar het geld wat uit de economie verdwijnt in Nederland door schuld aflossing komt wel weer terug via china en rusland die hun waardeloze dollars dumpen in de wereld door vastgoed en bedrijven op te kopen
    http://www.spitsnieuws.nl/archives/binnenland/2013/09/russen-kopen-beste-huizen-nl

  10. als mensen hypotheek aflossen, waardoor ze minder rente betalen houden ze meer geld over die ze kunnen en zullen uitgeven, dus op de lange termijn is schuldenafbouw goed voor de economie.
    als ik veel geld zou winnen in bv. de staatsloterij dan zou ik 10% van mijn hypotheek aflossen en in januari weer 10%.

    oke de geldhoeveelheid wordt minder, maar je salaris toch niet?
    de politiek denkt alleen in korte termijn, laten wij a.u.b. in lange termijn denken om de economie te herstellen.
    met z’n alle kunnen we het.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: