Zoveel schulden hebben we allemaal tezamen opgebouwd – het niet meer bevattelijke bedrag van 200.000 miljard dollar en dollar tegenwaarde. Moneycontrol.com: ´Global debt is set to reach $200 trillion, or 265 percent of the world’s annual economic output, by the end of the year, S&P Global has forecast – although it doesn’t expect a crisis any time soon´. Vooral dat laatste is opmerkelijk en geruststellend (?!) Betekent dit dat schulden, hoe groot en omvangrijk ook, er niet meer toe doen? We gaan het nog moeten geloven ook. Maar wat is economische groei waard wanneer die louter gefinancierd is door en gestoeld is op schulden? Groeien de bomen tot in de hemel (weeral)? Dit is een retorische vraag dus laat maar zitten hoor, uw antwoord…
Niet meer te bevatten schrijven we en dat klopt. Maar volgend cijfers geeft wel een idee. Die 200 biljoen dollar betekent 265 procent van het wereld BNP. Alles wat de wereld produceert aan goederen en diensten in een jaar. Dat jaar is 2020, nog even. Met andere woorden: de schuld van de wereld is 2,65 keer de wereldproductie. Alstublieft, dames en heren. Geen dank, want u heeft het helemaal aan uzelf te wijten. Dat zijn dan: politici die de overheden besturen, bedrijven, en wijzelf, de burgers.
Als en slechts als
Het ratingbureau voegt er wel iets fijntjes aan toe, klein addendum maar toch onze aandacht waard. Die schuldenberg zal geen financiële of economische crisis veroorzaken áls…? ´Provided economies recover, vaccines are widely distributed, interest rates remain very low, and borrowing behaviour moderates´. Als de (wereld)economie zich herpakt. Als een Corona vaccin wijd gedistribueerd raakt. Indien de rente laag blijft. En wanneer we minder gaan lenen. Hmm, dat zijn vele malen ´als´..; heel wat voorwaarden die vervuld moeten worden. Gelooft u nog in Sinterklaas…? Luidt een zeker gezegde niet ´als onze kat een koe was konden we ze melken´? Of iets in die bewoordingen? ´t Heeft gevaarlijk veel weg van wishful thinking, als u het mij vraagt…
Nog negatiever rente
Heil wordt verwacht van digitale munten, digital currencies. We hebben ons laten vertellen dat je met cryptomunten, zoals de meeste centrale banken nu ambiëren, oneindig onder nul kunt gaan. De negatieve rente die nu alom ingeburgerd raakt, nog verder kunt opvoeren, naar beneden dan. Negatief wordt dan negatiever. Ondergetekende is niet slim genoeg om dit helemaal te bevatten, maar het schijnt de hoofdreden te zijn voor de creatie van zo´n CBDC. Een central bank digital currency voor elk land. Misschien kunnen onze lezers dit eens uitleggen?
Lang leve bitcoin!
Wat wel zeker al garen spint van onze verslaafdheid aan lenen, de almaar toenemende schulden van burgers, bedrijven en vooral overheden, is de bitcoin koers. PlanB, de beroemde, zij het anonieme Nederlandse econometrist van het S2F Bitcoin Model, toont het ons heel plastisch. Net zoals nog niemand een speld kreeg tussen zijn toekomstige berekeningen voor BTC, lijkt onderstaande grafiek eveneens bijzonder realistisch:
#bitcoin and central bank balance sheets (money ‘printing’) have gone hand in hand last 10 years .. but now BTC is lagging behind .. about two orders of magnitude (100X). Room for growth? pic.twitter.com/zAXN93qlTJ
— PlanB (@100trillionUSD) December 6, 2020
Citaat: “Met andere woorden: de schuld van de wereld is 2,65 keer de wereldproductie.”
Dit zou normaal betekenen dat de wereldwijde verdiensten totaal opgaan aan de rente- en aflossingsverplichtingen. “Gelukkig” hebben centrale banken de rente verlaagd tot gemiddeld ongeveer nul procent. En “gelukkig” verschilt de schuldverhouding tot het BBP van land op land. Heeft NL een percentage dat overigens snel oploopt tot 63 procent van het BBP en heeft Italië een percentage dat snel oploopt tot boven de 160 procent. Scheelt zomaar een goeie 100 procent. Stel dat je met Italië in eenzelfde muntunie zit, en dat zitten we. Dan zien we een enorme scheve verhouding binnen de eurozone in staatsschulden van de verschillende landen. Hoe behoudt je dan de waarde van je munteenheid? Juist ja, door elkaar onderling te steunen. Om te zorgen dat Italië, en Griekenland en de rest in het zuiden, niet omvallen gaan de ‘rijke’ lidstaten bijspringen via de verschillende (nood)fondsen die inmiddels daarvoor zijn opgericht.
Op 30 november hebben de ministers van Financiën van 19 Eurozonelanden besloten om het noodfonds van het ESM (Europees Stabiliteits Mechanisme), als gemeenschappelijke achtervang in te zetten voor de bankenunie. De banken in Italië zijn zwaar belegd in Italiaanse staatsschulden en zouden gaan wankelen als er geen steun komt. A.s. Vrijdag is er weer een Top van de EU-ministerraad. Daar wordt o.a. ook het EU-coronanoodfonds besproken, en niet helemaal toevallig de wankelende Brexit-deal. Er liggen heel veel kostbare twistpunten op tafel. Nogmaals, KOSTBAAR!
Ach ja, de rente op de eurobonds die sinds kort worden uitgegeven om het coronanoodfonds te vullen is negatief. Lenen levert geld op dus. Daarom mijn verzoek aan mijn collega auteur Joost, schrijf alvast een inleiding voor je volgende column voor het nieuwe jaar. De titel blijft bijna hetzelfde, alleen het cijfertje van 200 biljoen kan naar 300 biljoen. Het schijnt dat de VS duizenden miljarden aan begrotingstekorten mogen verwachten. Of zouden we dan al in sprookjesland vertoeven als The Great Reset de boel heeft recht getrokken.
World GDP: 83,84 trillion dollars
https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPD@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD