De Chinese monetaire puzzel

Er is eigenlijk maar één belangrijke vraag wat China betreft. En die is:

Hoe konden de Chinezen nu eigenlijk de enorme fout gemaakt hebben door hun met hard werken verkregen geld om te zetten in schuldpapier van de Amerikaanse overheid?

Het bedrag beloopt inmiddels enige biljoenen (trillions in het Engels), de grootste som geld die enig land ooit in de geschiedenis heeft uitgeleend aan een ander land. Tevens is er een andere, misschien nog belangrijker vraag, onverbrekelijk mee verbonden. En deze is:

Hoe kon de Amerikaanse overheid, zonder te verblikken of verblozen, toestaan zo’n groot deel van haar schulden in Chinese handen te doen overgaan?

Deze laatste vraag gaan we hier niet expliciet beantwoorden, maar het is wel duidelijk dat Amerikaans schuldpapier makkelijker is aan te kopen, dan te verkopen. En naarmate de betrokken sommen geld groter wordt, hoe moeilijker dat wordt.

Bullmarkt in staatsobligaties

Het is volkomen waar dat er een enorme bull markt in deze staatsobligaties heeft plaatsgevonden in de afgelopen 30 jaar – sinds 1981. Maar doordat China al haar eieren in datzelfde mandje heeft gelegd, beging zij echt wel een fout van de 1^e orde. Zelfs als we de roekeloze fiscale en monetaire politiek die de Amerikaanse overheid sinds 1971 volgt buiten beschouwing laten. De laatste jaren stellen de Chinezen alles in het werk om hun fout te herstellen door spreiding en diversificatie.

Japan als schrijnend voorbeeld

China zou toch geleerd moeten hebben van het trieste Japanse voorbeeld. Voordat de Chinezen op het toneel verschenen als koper, waren de Japanners de grootste investeerders in die Amerikaanse schuld. In 1971 had Japan een nog nooit vertoond handelsoverschot met de Amerikanen en de wisselkoers van de Japanse yen was toen 300 tegen de dollar. De Amerikaanse beleidsmakers en geld manipulators legden toen enorme druk op Japan om de yen te laten stijgen. Hetgeen niet ongebruikelijk was na de Nixon-Friedman periode, waarin Amerika feitelijk in default ging op zijn goudverplichtingen. En om dit aanvaardbaar te doen schijnen, sleepte men er de verkeerde theorie bij, dat dit eerst het Amerikaanse handelstekort zou doen afnemen om vervolgens geheel te verdwijnen.

Japan, dat feitelijk nog steeds een bezet land was, gaf toe aan deze Amerikaanse druk en de yen steeg, zodat in 1981 er nog maar 100 yen nodig waren om de dollar te kopen. Dit betekende wel een verdrievoudiging van de waarde van de yen, maar het bracht geen verbetering in het handelstekort van Amerika met Japan, zoals door Friedman propaganda werd beloofd. In plaats daarvan werd het nog erger.

Ook herzagen de Amerikanen hun beleidsaanbevelingen niet en hielden er aan vast dat zij vonden dat de yen nog verder zou moeten stijgen. Het bleek dat de Amerikanen er een verborgen agenda op na hielden, waarvan in ieder geval niet het doel was om het Amerikaanse handelstekort terug te dringen. Kon het niet zo zijn dat hen een aanzienlijke korting/verlaging van de Amerikaanse schuld voor ogen stond? De waarde in yen van Japan’s vreemde valuta reserves die aangehouden werd in dollars nam met twee derde deel af als gevolg van het aan Japan door Amerika opgelegde wisselkoersbeleid.

China de volgende?

De Chinezen hadden deze tekenen aan de wand moeten zien: het kopen van in dollars benoemde bezittingen stond gelijk aan het inleveren van het gespaarde geld uit de handelsoverschotten. En in feite was dit Nixon-Friedman beleid een vorm van afpersing, een verholen methode om in het geheim het gespaarde geld van Amerika’s handelspartners, die overschotten hadden, te plunderen onder het mom van wisselkoers beleid.

Erkenning van kredietwaardigheid

Maar het werd zelfs nog ergers, toen de Japanners ten gevolge van hun vele aankopen van Amerikaanse overheidsschuld zelf tijdelijke tekorten hadden. Zij vroegen de Amerikaanse banken om dit geld aan hen ter beschikking te stellen, door het verkopen van hun bonds. En op dat moment kwamen zij tot de slotsom dat dit geld er helemaal niet was. Maar de Amerikaanse geld manipulators kwamen toen natuurlijk weer met een eenvoudige oplossing.

De Japanse overheid had immers een uitstekende kredietwaardigheid en verder geen buitenlandse schulden. Waarom zouden ze het geld dat ze blijkbaar nodig hadden niet lenen?

Eens te meer gingen de Japanners makkelijk overstag. Zij ruilden hun tijdelijke behoefte aan dollars in voor een permanente overheidsschuld in yen. Tegenwoordig heeft de Japanse overheid de grootste schuld ooit: het neemt 2 jaar van Japan’s GDP in beslag om dit terug te betalen. Ziehier de meest giftige combinatiepil: verkopen van bonds in een stijgende valuta en gelijkertijd het kopen van bonds in een dalende valuta! Zonder meer een enkele reis naar een toekomstig armenhuis.

China zou deze valkuil gezien moeten hebben. De Amerikanen wilden dat zij alle in dollar uitgegeven bonds zouden kopen. Daarna zoud Amerika dan alles in het werk stellen om de yuan in waarde te laten stijgen, ogenschijnlijk als een valide wisselkoersmechanisme om handelsbalansverschillen op te heffen. Het moge inmiddels duidelijk zijn dat dit geen valide mechanisme is, om de eenvoudige reden dat het niet werkt. Het maakt deze handelsbalansverschillen alleen maar erger en ook hebben de Amerikanen al helemaal niet voor ogen om hun handelstekorten op te heffen. Waar zij zich op richten is het verlichten van Amerikaanse overheidsschuld en daarvoor zoeken zij financiers. Natuurlijk weten zij dat een langzaam stijgende wisselkoers voor de yuan een nauwelijks waarneembaar beslag legt op China’s gespaarde geld. Als armlastig land zou China met haar gespaarde geld daarmee de losbolligheid van een rijk land – in dit geval Amerika – moeten ondersteunen.

En het is ongelooflijk dat China al zo lang schijnt te hebben toegegeven aan de Amerikaanse eisen en de yuan stukje bij beetje heeft laten appreciëren.

En als de Chinezen ook op hun tegoeden, gehouden in Amerikaanse banken, een beroep zouden willen doen, dan komen zij er waarschijnlijk ook achter dat het geld er helemaal niet is, net zoals de Japanners destijds.

Voorspelling

Het is dan ook geen moeilijke voorspelling dat de Amerikaanse schuldhandelaren in het geval van China nu, weer op de proppen zullen komen met dezelfde oplossing. Ook China geniet een uitstekende kredietwaardigheid en heeft geen schuld aan andere landen. De Chinezen zouden de dollars die ze nodig hebben gewoon moeten lenen in plaats van het liquideren van hun dollar bezittingen (en zich daarmee volledig overleveren aan de Amerikanen). Net als de Japanners voor hen, kunnen ook zij hun tijdelijke dollartekort inwisselen voor een permanente overheidsschuld in de binnenlandse valuta. Dat is nog eens losbandige wetteloosheid, waarbij de corrupten de niet-corrupten proberen over te halen hetzelfde te doen. Dit is het opzadelen van buitenlandse banken met slechte schulden.

Deze Chinese puzzel kan als volgt worden opgelost. Het irrationele gedrag van de Japanners kan nog verklaard worden vanwege het feit dat Japan eigenlijk nog steeds een bezet land is. Maar bij China is dit beslist niet het geval. China zou kunnen weigeren te luisteren naar het verleidelijke aanbod van de Amerikaanse wisselkoers manipulators en schuldhandelaren. Waarom komt China nog niet echt in opstand tegen deze corruptie? Ze hoeven alleen maar ‘nee’ te zeggen tegen de schuldverslaving en het losbandige economische beleid dat daar achter schuilgaat.

Een mogelijke verklaring hiervoor komt vanuit een niet-Chinees gezichtspunt. Toen in 1972 Nixon een bezoek bracht aan China (dat blijkbaar zo waardevol was dat er een opera over gecomponeerd werd) startte een toevloed van jonge, nog onschuldige (nog niet financieel geïndoctrineerde) studenten naar Amerikaanse universiteiten. In ieder geval die studenten die economie en monetaire wetenschappen studeerden en voor hen die tot bankexperts werden geschoold, werden diepgaand geïndoctrineerd en gehersenspoeld.

De theorieën van Keynes en Friedman werd hen met de paplepel ingegoten. Er werd hen nooit verteld dat er nog andere samenhangende complete werken met economische kennis zijn, die punt-voor-punt de theorieën van Keynes en Friedman onderuit halen. China heeft een groot gebrek aan goed opgeleide economen van de Oostenrijkse school en een goede monetaire theorie, die kan dienen als tegenmiddel tegen Keynes en Friedman. China werd op deze manier rijp gemaakt voor de Amerikaanse losbandigheid.

Foutieve theorieën of gewoon alleen maar politiek?

Friedman’s theorie voor het moedwillig gebruik van het wisselkoersmechanisme als gereedschap om handelsbalans weer in evenwicht te brengen is gebrekkig, foutief en frauduleus. Het heeft nooit gewerkt en dat zal het ook nooit. Het wordt gedragen door Amerika’s eigenbelang , die klaarstaat om een nieuw soort opiumoorlog op China los te laten, om de hoge verschulding van Amerika te reduceren door een vermomde devaluatie van de dollar, ten koste van haar handelspartners en waarbij de verantwoordelijkheid voor de handelsbalansverschillen wordt afgewenteld op de landen met een handelsoverschot.

De correcte oplossing van dit handelsprobleem is niet het steeds weer aanpassen van valuta’s. In tegendeel: de oplossing is juist het stabiliseren van de wisselkoersen! China heeft dringend behoefte aan mensen die hun de weg kunnen wijzen in die richting.

En zo de zaken zich nu laten aanzien, hebben zij die inmiddels ten dele wel gevonden, maar zijn die ideeën nog lang niet volledig geïmplementeerd, hoewel de voorbereidingen daartoe wel degelijk worden getroffen en sommige daarvan reeds in een gevorderd stadium zijn. Die voorbereidingen vergen én tijd én medestanders om tot een nieuw monetair goed functionerend systeem te komen.

Bron: Prof. Fekete