Kofi Annan is overleden. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties van 1997 tot 2006, is niet meer. In de internationale media komt slechts lovend commentaar op wat deze diplomaat (Ghana 8 april 1938-Zwitserland 18 augustus 2018) in deze topfunctie bewerkstelligde. Een bruggenbouwer. ‘A guiding force for good‘. Forbes omschrijft hem als het geweten van de mensheid. Bondskanselier Merkel noemt Annan een inspiratie, een man die vastberaden was en iemand die enthousiamse kon wekken. En dat hij hard gemist zal worden in een tijd waarin meer dan ooit nood is aan een gemeenschappelijke oplossing voor de problemen, voegt ze er fijntjes maar veelzeggend aan toe. Zijn geboorteland Ghana kondigt een week van rouw aan voor de eerste zwarte Afrikaan in een van de hoogste posities ter wereld.
De Nobelprijs voor een nobel man
Hier een kort overzicht van ‘de markantste momenten uit zijn leven’ & werk. Kofi Annan zette zich zijn hele leven in voor de wereldvrede. Hij ontving dan ook in 2001, tezamen met de Verenigde Naties (VN) de Nobelprijs voor de Vrede ‘voor hun werk voor een beter georganiseerde en vreedzamere wereld’.
Kritiek en beschuldigingen
Niets dan goeds over de doden? Toch niet. Om de herinneringen aan een mens, groot of klein, hoog of laag, correct te omschrijven moet àlles verteld worden. Het positieve en het minder positieve of negatieve. Annan maakte de VN, op het moment van zijn benoeming haast bankroet, weer tot een gezonde organisatie. Al sinds de oprichting in 1945 kent het internationale orgaan kritiek. Beschuldigingen van traagheid van reageren, de enorme bureaucratie (met bijna 200 landen) en het vetorecht van de grootmachten die verlammend werken. Het feit dat de organisatie er niet in slaagt een eind te maken aan bijvoorbeeld de oorlog in Syrië, noch op tijd ingreep bij de volkerenmoord in Rwanda. VN-vredesmissies die in opspraak komen door seksueel misbruik van zij die moeten verdedigd worden. “Verenigde Leugenaars is een betere naam dan Verenigde Naties”, zei ‘een gefrustreerde Syriër in een Turks vluchtelingenkamp’ tegen NRC. Ook een topdiplimaat en humaan mens als Annan heeft weinig essentieels op deze gebieden kunnen bereiken. Was het vechten tegen de bierkaai? De VN an sich geniet toch zeer veel respect maar lijkt al bij al op een hond die wel kan blaffen maar zelden bijten, of een reus op lemen voeten.
Verdwenen miljarden
Geen mens zonder enig smet op zijn of haar blazoen, terecht of onterecht, direct of indirect. Zo werd Annan beschuldigd van coruptie maar wel vrijgepleit in een onafhankelijk onderzoek. Voor het verdwijnen van miljarden dollars bij het olle-voor-voedsel programma voor Irak zouden o.m. topmensen bij de VN verantwoordelijk zijn geweest. Als hoofd van die VN droeg de secretaris-generaal de eindverantwoordelijkheid. Maar het was vooral zijn zoon Kojo die veelvuldig in opspraak kwam.
Quotes
Annan deed als prominent man heel wat memorabele uitspraken die tot nadenken aanzetten. Hier volgen de belangrijkste:
- We need to think of the future and the planet we are going to leave to our children and their children.
- On climate change, we often don’t fully appreciate that it is a problem. We think it is a problem waiting to happen.
- We must ensure that the global market is embedded in broadly shared values and practices that reflect global social needs, and that all the world’s people share the benefits of globalization.
- We have the means and the capacity to deal with our problems, if only we can find the political will.
- There is no development strategy more beneficial to society as a whole – women and men alike – than the one which involves women as central players.
