Tegelijk met de publicatie van mijn vorige column kwam er opzienbarend nieuws van het pensioenfront. De Telegraaf berichtte dat zich onverwachte wendingen aftekenen in het pensioenoverleg. De mogelijkheid om de knellende rekenrente af te schaffen ligt nu op tafel.
Voorstel: afschaffen rekenrente
Citaat: “Op een besloten overleg van de vakbonds- en werkgeversvoorzitters met Koolmees is half februari besloten een geheel nieuw pensioenmodel te onderzoeken dat buiten de kaders van het pensioenakkoord gaat. Onderhandelaars hebben vastgesteld dat het polderakkoord van vorig jaar juni niet tot een houdbaar pensioen leidt. Door de snel dalende rente blijft het pensioen uit dat akkoord zeer instabiel.”
Lager en flexibel pensioen
M.i. ontstaat er nu een groot dilemma. Een nieuw pensioenstelsel betekent flink lagere pensioenen voor de jongere generatie. Met meer flexibiliteit in een nieuw stelsel kan dat leiden tot verkeerde keuzes en uiteindelijk een lager pensioen. Ook zal een hogere pensioenpremie van werknemers en werkgevers ongetwijfeld de inzet worden in een nieuw systeem. Het is kiezen of delen. Of een lager pensioen, of op nog hogere leeftijd met pensioen. En deeltijdpensioen. Hoe meer flexibel, hoe moeilijker het wordt om op jonge leeftijd een keuze te maken. Een totaal nieuw pensioenstelsel wordt prutswerk. Ook zal het inkomensverschil tussen de huidige waardevaste pensioenen en de lagere flexibele pensioenen een generatiekloof kunnen veroorzaken.
Dilemma
Het solidariteitsbeginsel in het oude pensioenstelsel zal moeten worden los gelaten. De senioren van nu teren momenteel in op de door hun ingebrachte pensioenreserves. De jongere generatie zou moeten bouwen aan een nieuw flexibel pensioenstelsel. Maar wat te doen met leeftijdsgroep van 45 tot 65/67? Voor deze werknemers zou een overgangssituatie moeten worden gecreëerd. Gelukkig heb ik geen zitting in het pensioenoverleg want hier ligt een enorm dilemma. Ik vrees dat een breuk in het overleg heel goed denkbaar is. Stel je voor dat gezien de huidige situatie op de financiële markten met bloedrode beurzen de regering heel nerveus wordt als bijvoorbeeld de kapitaalvernietiging op de beurzen de dekkingsgraad van de pensioenfondsen ernstig verzwakt. En dat werkgevers heel nerveus worden als bedrijfswinsten sterk onder druk komen te staan. En dat vakbonden zich zorgen gaan maken over een toekomstige ontslaggolf.
Onzekerheden aan pensioenfront
Er heerst momenteel een slecht onderhandelingsklimaat. Ik schat in dat onder de huidige economische omstandigheden er geen acceptabele invulling van het pensioenakkoord kan worden gesloten. Met lagere beleggingsresultaten en minder premie-inleg kan alleen een beduidend slechter pensioen worden geboden voor de jongere generatie. Hoewel beleggingsresultaten in de toekomst kunnen verbeteren zou een economische ramp kunnen ontstaan in Europa als een mogelijke beurscrash een bankencrisis veroorzaakt. De impact daarvan wordt m.i. zwaar onderschat. Men zou gedwongen kunnen worden het overleg op te schorten in afwachting op betere tijden. Dan is het laatste woord aan minister Koolmees als het gaat om de aangekondigde kortingen. Is hij bereid om die wederom uit te stellen en de nieuwe rekenregels vanaf 1 januari 2021 naast zich neer te leggen. Kortom, volop onzekerheden aan het pensioenfront. GW
