Een lezer reageerde met een opmerking dat we in “de Grootste Depressie aller tijden” verzeild raken. Ik zou dat niet direct keihard willen roepen omdat we daarmee paniek zouden zaaien. Een depressie ligt natuurlijk wel op de loer en misschien slaan we zelfs een recessie over. Het is natuurlijk doffe ellende zoals onze economie de ene na de andere dreun krijgt te verwerken. Een onvoorstelbaar aantal faillissementen zal bijvoorbeeld de werkloosheid in recordtempo laten escaleren.

Escalatie

En zo zijn er allerlei escalaties te verwachten op diverse fronten. Het is zo meteen niet alleen het virusfront maar meerdere fronten waar we tegen op moeten boksen. De beurzen gaan vandaag weer met donderend geraas voor de derde keer dit jaar de dieperik in. Ondanks de steuntoezeggingen van overheden en centrale banken. De kapitaalvernietiging die daarvan uitgaat is onvoorstelbaar.

Gevolgen monetair beleid

Mensen van mijn generatie zijn na de oorlog in de jaren vijftig en zestig opgegroeid met alleen voor- en tegenspoed. Rampspoed hebben we niet gekend op maatschappelijk gebied. Alleen de golvende bewegingen van hoog- naar laagconjunctuur met af en toe een dip in de vorm van een recessie. Een heuse depressie zoals die van 1929-1932 hebben we na de 2e WO niet gezien in West Europa. En ook niet in de andere westerse economieën. We hebben een lange opgaande lijn van redelijke economische groei gezien waarin de globalisering zijn intrede deed. En de multinationals hun almachtige invloeden lieten gelden. Kleinschalig moest grootschalig worden, enzovoort, enzovoort. En niet te vergeten dat we vooral zoveel mogelijk moesten investeren met krediet. De laatste jaren werd langzaam duidelijk dat het bouwen van een verzorgingsstaat op krediet niet gunstig was voor de middenklasse en de massa. Door de monetaire repressieve maatregelen van centrale banken werd de middenklasse uitgekleed. Het goedkope geld vloeide via de elite naar de financiële markten en de massa voelt nu de gecreëerde inkomens- en vermogensongelijkheid.

Overvallen door een virus

Dankzij de globalisering en de macht van het kapitaal van de elitaire 10 procent superrijken, die als aandeelhouders grotendeels eigenaar zijn van de multinationals, is de scheefgroei uit de hand gelopen. De grootschaligheid van multinationale bedrijven heeft het verdienmodel vernietigd van de kleinschalige ondernemingen. Er was reeds sprake van een ommekeer in de globalisering, mede in gang gezet door het protectionisme van Trump. Overigens een normale reactie op de doorgeschoten globalisering. Ook zonder Trump had ooit een Amerikaanse president tot dit inzicht moeten komen. Nu blijkt dat de verplaatsing van productielijnen naar goedkope lonen landen compleet vastloopt als een agressief virus toeslaat. Een leer voor de volgende keer. Het is jammer dat de mensheid altijd te laat leert van gemaakte fouten. Nu wordt de wereld overvallen door een virus waarvan de gevolgen nauwelijks zijn in te schatten. De neergaande spiraal versnelt van dag op dag. Er heerst onrust. Mensen worden onzeker en verlangen naar goed nieuws. Dat er morgen een vaccin beschikbaar komt en dat we volgende week weer massaal naar school en aan het werk kunnen.

Kapitaalcontrole

Helaas liggen de verwachtingen anders. En helaas volgt er elke dag slecht nieuws. Zoals de beurscrash met crashende bankaandelen. De angst onder bankrekeninghouders dat we binnen afzienbare tijd in de rij staan voor de geldautomaat en maximaal bijvoorbeeld 100 euro per week mogen pinnen. Of juist helemaal niet mogen pinnen. Omdat er een kapitaalcontrole wordt ingesteld om de banken te behoeden voor een algehele ondergang en om daarmee een systeemcrash te voorkomen. Staan we straks in de rij voor de super om één voor één te worden binnen gelaten en alleen nog digitaal mogen betalen. En elke keer iets minder in het boodschappenmandje omdat we de limiet van 100 euro iets te snel bereiken. Let wel, die 100 euro is een aanname. Contant geld uit de muur halen is misschien verboden omdat geld smerig en besmet kan zijn. Een compleet doemscenario in een tijd dat we massaal worden overvallen door de snelheid waarmee een depressie zich kan ontwikkelen. Het zijn zorgelijke voorspellingen waarvan ik hoop dat ze niet uitkomen. Alleen acht ik de kans dat deze voorspelling uitkomt groter dan mijn voorspelling dat ik op 10 april de staatsloterij win.

Eendracht maakt macht

Oké, het is een stukje doemdenken wat de lezers van mij wel gewend zijn. Maar ja, het is beter om de crisis te beschrijven dan achteraf te moeten constateren dat we compleet zijn overvallen. Wie de chaos beschrijft stelt orde op zaken. Het is nu een kwestie van opletten en er bij blijven. Volg de nieuwsberichten uit betrouwbare bronnen en pas op voor de verspreiders van nepnieuws. Volg de aanwijzingen van onze overheid, hoe raar dat ook mag klinken uit mijn mond. In rampspoed moet de overheid de regie in handen hebben en niet voor de voeten worden gelopen door onruststokers die alleen voor zichzelf willen zorgen. Eendracht en saamhorigheid is een beetje verloren gegaan in onze individualistisch ingestelde samenleving. Een crisis kunnen we alleen gezamenlijk oplossen in goede harmonie. Eendracht maakt macht. Dat is een mooie afsluiter van deze column die ik heb vol geschreven met een afschrikwekkende scenario. Maar ja, soms is het niet anders. Ik zie dat buiten op moment van schrijven de zon schijnt. GW


10 reacties

  1. ‘Doemdenken’? Economische crisis, financiële crisis, klimaatcrisis, vluchtelingencrisis en als kers op de pudding een beurskrach. Tegelijk.

    Zo ‘doem’ als de werkelijkheid van nu kan niemand het bedenken.
    Oké, wel ’terrasjesweer’, maar geen terrassen meer. Misschien helpt ’t om eendrachtig naar de vogeltjes in de tuin te kijken: zj zaaien niet en maaien niet, toch zijn ze mooi gekleed en beleven ze veel plezier. Want in mei leggen alle vogeltjes een ei (sterker dan Koningsdag, de Nederlandse identiteit, want hun feessie wordt niet afgelast).

    Gerrit, houd je lezers niet voor de gek. Je kunt er (in zekere zin) zelfs trots op zijn dat al je draconische prognoses en bubbels, sinds Piet Pineut, nu stuk voor stuk worden doorgeprikt. Dank voor je welgemeende, goede raad, al zal niemand geloven dat het helpt.

  2. Op https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/16/eu-maakt-veel-geld-vrij-maar-de-vraag-is-of-het-genoeg-is-a3993973 “EU maakt veel geld vrij, maar de vraag is of het genoeg is” en op https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/16/de-rente-verlagen-is-niet-genoeg-in-tijden-van-corona-a3993942 “De rente verlagen is niet genoeg in tijden van corona”.

    Op https://www.telegraaf.nl/financieel/322510968/centrale-bankiers-kunnen-val-beurzen-niet-stuiten “Centrale bankiers kunnen val beurzen niet stuiten” het volgende:

    Wat volgens De Vries onvermijdelijk is, is dat staatsschulden verder gaan oplopen. Daarmee wordt het opnieuw spannend in de eurozone. Nederland heeft, met een staatsschuld van circa 49% van het bruto binnenlands product, nog ruimte genoeg om de economie te stimuleren. Voor Italië is dat met een schuldratio van richting de 135% een heel ander verhaal. En als die schuld nog verder oploopt, wordt het risico steeds groter dat Italië het vertrouwen van de markten verliest, met een stijgende rente en een onhoudbare schuldenlast tot gevolg.

    Eurocrisis

    Dat scenario lijkt griezelig veel op wat er tijdens de eurocrisis gebeurde. Al liggen rentes op staatsobligaties nu veel lager dan in 2011, mede door het beleid van centrale banken. Hoofdeconoom Joachim Fels van obligatiebelegger Pimco denkt daarom dat staatsschulden beheersbaar blijven.

    Arnoud Boot maakt zich meer zorgen. De Italiaanse schuld is groot genoeg om de eurozone om te trekken. „Daarom moeten we ervoor zorgen dat Italië er na deze crisis niet veel slechter voorstaat, omdat het ons anders ook raakt. Ook al vergt het extra Europees geld.”

    Het wordt heel spannend….

    1. Citaat Arnoud Boot: “Daarom moeten we ervoor zorgen dat Italië er na deze crisis niet veel slechter voorstaat, omdat het ons anders ook raakt. Ook al vergt het extra Europees geld.”

      Momenteel stijgt de extreem lage obligatierente, waar overheden al eventjes aan gewend waren, precies in Italië onrustbarend. Welke beleggers kopen nu Italiaanse staatsleningen? Zal vast een hoge risicopremie gevraagd worden. Dus wordt schuldenberg van Italië onbetaalbaar. Ooit is al gewaarschuwd dat de EU een redding van Italië nooit aan kan. En nu helemaal niet. De EU-lidstaten met een lockdown, maar ook NL, gaan een periode in van economische krimp. De vrijgevigheid om anderen te steunen is nihil wanneer men zelf in nood verkeert. We hoeven niet te raden waar we met de EU naar toe gaan.

      1. Wanneer krijgen wij op RTL-Z en in het NOS-Journaal te horen dat Italië in grote financiële problemen komt, de Eurozone in zijn val dreigt te sleuren en de Deutsche Bank gaat omvallen?

      2. Ook Nederland gaat in een lockdown. Rutte kan wel zeggen dat dit in Nederland nog niet nodig is, maar als het aantal besmettingen en overlijdens zo blijven toenemen is er vanmiddag weer een “crisisoverleg” en gaat de zooi alsnog morgen op slot. Ik zie mensen nog in grote groepen bij elkaar fietsen en de winkels worden nog druk bezocht. In Zeeland schijnt het nog zwart te zien van de Duitse toeristen. Arnoud boot schetste zondag in Buitenhof samen met Hoekstra een veel te optimistisch beeld en hielden in hun betoog veel te weinig rekening met de ontwikkelingen in het buitenland die toen ook al gaande waren. Kortom: de echte pret moet nog komen. En reken maar dat de paniek echt zal losbarsten als snel zal blijken dat deze zomer niemand op vakantie zal kunnen gaan.

          1. Dit verhaal is mij bekend. Het huidige monetaire systeem loopt op z’n eind en het virus is een ideaal middel om de zaak te triggeren en in gang te zetten. Deze zaak escaleert razend snel zodat het volk niet de kans krijgt om dit goed door te laten dringen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuw in de wereld van cryptocurrencies? Bekijk nu uw mogelijkheden op Nederlands grootste exchange...

Ontvang jij al een passief inkomen door het staken van crypto?

Lees meer over crypto staking op onze favo platformen: