Er zijn verschillende soorten van economische ongelijkheid in een gegeven land, en in de wereld in macro perspectief. De belangrijkste zijn de verschillen in inkomen en hoe de welvaart verdeeld is. Wat het inkomen betreft wordt vaak gebruik gemaakt van de Gini Coëfficient. Een cijfer tussen 0 en 1 wordt aan elk land bedeeld. Waarbij 0 staat voor volledige gelijkheid (een onbestaande situatie) en 1 voor volledige ongelijkheid (ook theoretisch). Als land of toch zeker als inwoner ervan wil je liefst zo dicht mogelijk die 0 benaderen. De volgende link ´chart´ toont de grafiek met de vergelijking tussen een veertigtal van de belangrijkste landen ter wereld.
-
- Chart Bronvermelding: OECD (2020), Income inequality (indicator). doi: 10.1787/459aa7f1-en (Accessed on 12 October 2020)
Investeringen
Banen
Gelijke kansen
OXFAM is dan de internationale organisatie opgericht in 1942 die strijdt tegen honger en voor ontwikkeling. Zij ziet een duidelijke link tussen beide en de kern daarvan is gendergelijkheid. Mannen en vrouwen die op elk vlak, economisch, maatschappelijk, sociaal gelijk zijn. ´Gelijke kansen voor mannen en vrouwen (“gendergelijkheid”) zijn de kern van alles wat Oxfam doet. In campagnes, tijdens noodhulp bij rampen of in programma’s voor ontwikkelingssamenwerking. Want vrouwen zijn de motor van vooruitgang.´ De wereldwijde organisatie heeft haar ook eigen Index, de ´Commitment to Reducing Inequality Index van Oxfam en Development Finance International (DFI). De Index (CRII) toont aan dat, voorafgaand aan de pandemie, slechts 26 van de 158 onderzochte landen de aanbevolen 15 procent van hun nationale budget aan gezondheidszorg besteedden. In 103 landen kan één op de drie werknemers geen aanspraak maken op fundamentele arbeidsrechten en bescherming zoals ziekteverlof met behoud van salaris. Nederland komt niet verder dan een 23ste plaats.´
Kritiek: eigen schuld dikke bult
Deze kritiek op zovele landen is niet mals, is niet van gisteren maar wordt in oktober 2020 meer dan ooit relevant. We lijden met z´n allen zo hard omdat er niet voldoende geïnvesteerd is in gezondheidszorg. Dat is uiteindelijk – en zo blijkt anno 2020 meer dan ooit de noodzaak – een investering die zich terugbetaalt. Zie het als een verzekering, schreven we zelf nog. Toen we onlangs aanhaalden dat president Trump in 2018 de nationale organisatie ter bestrijding van epidemieën en pandemieën, opdoekte. Zulke beslissingen betekenen een onmiddellijke besparing toen, maar een lange-termijn-kost nu. Hoeveel levens hadden niet gespaard kunnen worden, hoeveel zieken vermeden worden?
Welvaart
Om verder te gaan met de eerste paragraaf van dit artikel: ongelijkheid is er ook wereldwijd wat de verdeling van de welvaart betreft. Binnen landen, en in de vergelijking tussen naties, werelddelen zelfs. Ook daarvan bestaat een belangrijke graadmeter: het Credit Suisse Global Wealth Report.
Arm versus rijk
Herinneren we ons nog de slogan ´We are the one percent´ van de Occupy Wall Street beweging d.d. 2011? De 1 procent rijksten tegenover de 99 procent – de rest van de bevolking wat welvaart betreft. Wel, er is nog niet veel veranderd op dit vlak. Integendeel: de kloof is nog groter geworden. Volgens genoemde graadmeter is het anno 2020 nog steeds zo dat de 1 procent rijksten op aarde 44 procent van de welvaart bezitten. Heeft 56,6 procent van de wereldburgers minder de 2 procent van die welvaart in bezit. En beschikt minder dan 11 procent van de wereldbevolking wel over 82,8 procent van de rijkdom. Is het een wonder dat Afrika migreert naar rijkere landen en werelddelen? Dat volkeren en groepen binnen landen de corruptie niet langer verdragen? Kan het bestaan dat iemand in een appartement van 100 miljoen dollar woont, zijn eigen vliegtuig bezit en nog veel meer, geen noemenswaardige belastingen betaalt? (En daar nog fier op is en over opschept). Er zal nooit vrede en sociaal-maatschappelijke rust in de wereld bestaan tenzij aan die ongelijkheid ernstig gewerkt wordt.
