Iedereen zijn mening is het credo en dat hoort ook zo in een democratie. Van Europa tot in Noord-Amerika. Maar wat anno 2020 nieuw is, is dat we die mening ook nog eens allemaal uiten. Niet meer in kleine kring, op café of onder gelijkgestemden. Het moet allemaal LUID en DUIDELIJK en liefst nog tot in de straten en op pleinen. Levensgrote spandoeken en borden, we tonen ze en lopen ermee rond. Want wie het hardst roept of meest ´in the picture´ komt maakt de meeste kans op aandacht. Op sociale media natuurlijk bij uitstek. De kakofonie aan stemmen en geluiden is oorverdovend geworden en je hoort jezelf niet meer. Iedereen weet ´t ook het best, over gelijk welk onderwerp. Iedereen heeft gelijk en iedereen is wel expert geworden. Van het nut of onnut van mondkapjes tot wie het best de Verenigde Staten doorheen de Coronacrisis kan leiden. Het gevolg is dat niemand nog naar de ander luistert. 

Waarheid versus mening

We wilden als titel voor dit stuk nog kiezen: een pleiade van meningen. Maar dat is het niet meer, het is eerder een pandemie geworden. Een plaag, een besmetting. En daarbij: zijn we echt wel allemaal experten? Weten we het echt het best, beter dan de anderen? Zijn we er diep van binnen inderdaad honderd procent zeker van het Grote Gelijk aan onze kant te hebben? Waarop is, in geval, die zekerheid dan wel gebaseerd? Op welke basis worden onze overtuigingen eigenlijk gevormd? Waarop zijn die kennis en ´wetenschap´ dan wel gestoeld? Zijn we vergeten wat Socrates, een van de wijste mensen van zijn tijd, sprak: ´´Het enige dat ik zeker weet is dat ik niets weet´´. Het is nochtans een verondersteld gekende uitspraak. Iets minder bekend misschien is iets anders wat de Griekse filosoof eens zei: ´´Waarheid moet niet worden aangeleerd, maar worden gezocht.´´

Denken is zo vermoeiend

Hoeveel makkelijker is het niet andermans mening over te nemen. Want kijk, daar, die wel héél luide en zelfverzekerde roeper, die heeft vast wel gelijk. Niet? Hoeveel moeilijker en tijdrovender is het niet zelf achter de waarheid aan te gaan. Alleen: wat is waarheid en wat zijn slechts meningen, opinies? Of voorkeuren, zoals wishful thinking. De inspiratie voor het onderwerp en dit inleidend stukje vond ik bij collega Welbergen, die eens ergens schreef over dat we allemaal wel ´experten´ zijn geworden. Woorden van die aard. Dat zette mij persoonlijk ook aan het denken (!) Zo moe dat ik ervan werd?! Gelukkig belanden we toevallig nog bij een interessant gesprek online, want De Nieuwe Wereld handelt net daar over. ´Ad Verbrugge in gesprek met hoogleraar Joachim Duyndam over het vermogen om zelfstandig tot een oordeel te komen.´