In een nieuw kalenderjaar wensen we elkaar als eerste het allerbeste toe en voor 2021 een goede gezondheid voorop. Daarna volgen geluk en geld. Het zijn de 3 G’s die iets anders klinken dan de mooie liedjes van de 3 J’s: https://www.youtube.com/watch?v=zJ8j-NJdpJA&list=PLpJcrcQKVN_bRYu-6qzulWZylNpEURhSg. Waar het om gaat is in welke volgorde wij de 3 G’s plaatsen. Ik zou denken: Gezondheid, Geluk en Geld. Het ene kan echter niet zonder het andere. Zonder geld een minder goede gezondheid en minder geluk.  Andere varianten zijn denkbaar, waarom niet, “alles is Liefde?”

Teveel “te”

Sommige mensen zijn zonder een goeie gezondheid niet in staat om hun geld te verdienen, men is dan afhankelijk van de gemeenschap. Als je in NL woont dan heb je mazzel, een land met een keur aan sociale uitkeringen. Een belangrijke verworvenheid in een welvarend land waar we vrij zijn om te leven, om je eigen mening te delen met anderen en de mening van andersdenkenden te respecteren. Hier benoem ik onze vrijheid van meningsuiting en bewegingsvrijheid in een vrije westerse democratie. Echter is via de nog altijd geldende (corona)noodwet onze bewegingsvrijheid al een tijdje beperkt. Dit is een angstwekkend spannende tijdlijn in onze vaderlandse geschiedenis. Gezondheidszorg onder hoge druk, te weinig bedden en te weinig personeel. Een hoger sterftecijfer, teveel depressieve burgers en genoeg andere negatieve factoren die ik niet benoem maar zeker worden gevoeld.

Nering naar de tering

De nare gevolgen van de aanhoudende beperkingen vanuit de noodwet zien we later dan wel weer. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar wensen we elkaar alle goeds toe maar ik wil hier toch wat kanttekeningen bij maken. Als ‘laagbejaarde’ kijk ik wat verder vooruit dan een ‘hoogbejaarde.’ Ik leef niet van dag tot dag zoals veel mensen dat met gemak roepen. In mijn agenda maak ik afspraken in de toekomst en ik voel mij verantwoordelijk om een bijdrage te leveren aan een zinvolle samenleving waarbij ieder individu telt. Ook voor  coronapatiënten die onder erbarmelijke omstandigheden soms vechten voor hun leven. Maar ook voor 2 miljoen ondernemers die door omstandigheden hun nering naar de tering zien gaan. En meer dan een miljoen jongeren die leerachterstand oplopen en/of met geestelijke gezondheidsschade kampen. Die problemen komen later. Nu zijn er andere prioriteiten. We zijn solidair, maar hoe lang nog?

Van crisis naar crisis

Ik kijk alvast vooruit op de financiële situatie. Als eind 2021 iedereen z’n spuitje heeft gehaald en de economie weer open gaat. Er zijn economen die flinke economische groei voorspellen. De krimp was natuurlijk catastrofaal, maar zoals altijd is er licht aan het einde van de tunnel en komt er na regen zonneschijn. Natuurlijk! Niemand wil blijven hangen in de angstpsychose van een lockdown. We grijpen de vrijheid straks met beide handen aan, al is het stapje voor stapje. Er wordt geroepen dat het niet meer zal zijn zoals het vroeger was. Uiteraard! Tijden en dingen veranderen, bewegen in een cyclus zoals met alles dat leeft en beweegt. Epidemieën komen en gaan, net zoals economische depressies en recessies. We staan er nooit bij stil maar gaan er vanzelf in mee. Sommige ontwikkelingen zijn  voorspelbaar, zoals de overwinning op een virus dat wordt verdreven door het eigen immuunsysteem van de mens. Bij velen met behulp van “Big Farma”, bij anderen met behulp van vitamine D en eigen afweersysteem. Een virus gaan we altijd overwinnen. Echter zullen we ons in 2021 moeten voorbereiden op een nieuwe strijd. Een gezondheidscrisis die versmelt in een kredietcrisis annex bankencrisis.

Goedkoop is duurkoop

De vorige kredietcrisis openbaarde zich in 2009. Na de val van de Lehmanbrothers moesten  overheden “onze” banken overeind houden met heel veel belastinggeld. En voelden centrale banken de noodzaak om de financiële markten overeind te houden met hun stimuli. Krediet werd spotgoedkoop door (centrale) rentetarieven te verlagen tot nul komma nul en negatief voor de vermogenden. Krediet was immers de motor van de economie en die moest zijn uitgestelde periodieke doorsmeerbeurt krijgen. Ooit zal die motor vervangen moeten worden. Toevallig verkeren we nu in een transitie van verbrandingsmotoren naar elektrisch aangedreven motoren. Soms vallen dingen samen. Onze krediet-gedreven economische motor is dringend aan vervanging toe. De “kilometers aan krediet” zijn te hoog opgelopen op de teller. We zijn aanbeland in het laatste decennium van een financieel tijdperk dat is gebouwd op krediet. Krediet is spotgoedkoop en “goedkoop is duurkoop!”

Verrekenen negatieve inkomens

Kijken we naar de woonlasten in ons kleine polderlandje waar we de hoofdprijs betalen voor een dak boven je hoofd met bijna gratis krediet. Goedkoop is duurkoop!  Bedrijfskrediet en particuliere schulden rijzen de pan uit. De overheid gaat ook meedoen. De staatsschuld kon wel omhoog riep onze minister van Financiën in 2020, want die was relatief laag. De begrotingstekorten zullen schrikbarend toenemen en moeten gefinancierd worden. Twee miljoen ondernemers en veel bedrijven zullen voor de fiscus hun verliezen van het jaar 2020 en misschien nog in 2021 gaan verrekenen met de winst die ze hopen te behalen na de virusvictorie. Voor zover ze in staat zijn om een faillissement te overleven. De inkomsten voor de belastingaangifte van deze miljoenen ondernemers en bedrijven zullen veelal negatief zijn. Ondernemers mogen hun negatieve inkomens fiscaal verrekenen met de positieve inkomens uit hun verleden of verrekenen met de positieve inkomens in de toekomst. Zie hier de miljarden aan belastingderving voor de Schatkist.

Strop voor de Schatkist

De Belastingdienst wordt een uitkerende instantie. Was dat al voor toeslagen maar zo meteen ook voor de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. Miljoenen ondernemers zullen hun negatieve inkomens verrekenen met de mooie winsten uit hun verleden. Kassa voor de staatskas, maar strop voor de Schatkist. Er ligt al een coronarekening(NOW-regeling) die verder optelt in 2021. Na heropening van de NL-economie volgt de rekening van uitbetaling van negatieve belastingen. De Belastingdienst wordt meer dan eerder een uitkerende instantie, de ervaringen met toeslagen zijn bekend. Ik houd mijn hart vast hoe die uitbetaling van miljarden aan belastinggeld gaat verlopen die bij ons werknemers in loondienst, gepensioneerden en uitkeringstrekkers wordt ingehouden. De in te houden loonheffing van werknemers gaat in 2021 juist omlaag door hogere heffingskortingen. Daarnaast kent de Schatkist nog veel andere uitgaven die afgedekt moeten worden. Maar wacht even, ik ben weer iets te negatief. Ik vergeet dat krediet spotgoedkoop is. Mooi toch? Onze minister van Financiën gaat straks lachend de kapitaalmarkt op.

Wopke Hoekstra is een bofkont

Heb ik nog een leuke tip voor Wopke Hoekstra. Neem een paar extra ambtenaren mee. Kunnen hun karretjes vullen met wat krediet voor de andere rekeningen die op het ministeriële bureau liggen. Zoals de klimaatrekening, we liggen achter op de doelstellingen dus sla wat extra in. De zorgkostenrekening, want de bezuinigingen over de periode 2009 t/m 2019 moeten worden goed gemaakt. De investeringsrekening voor dit decennium, want veel bedrijven hebben ingeteerd en moeten worden gesubsidieerd voor de broodnodige innovatie. Doen we dat niet dan loopt de groene transitie gevaar. Tenslotte de rekening voor de achterlopende woningbouw. Er zijn wat stikstofprobleempjes en er wordt een volksverhuizing verwacht door grote hongersnoden in Afrika. Zo kunnen we wel even doorgaan met deze optelsom. Maar laten we het nieuwe jaar goed beginnen en positief blijven. Krediet kost vrijwel niets en de rente op staatsleningen is zelfs negatief. Ik zou nu wel minister van Financiën willen zijn. Voor één jaartje dan. Stel je voor, inkopen doen en geld toekrijgen. Wat is die Wopke Hoekstra toch een bofkont.

GW