Als een website de naam “Biflatie” draagt en het dagelijks nieuws in de mainstream media wordt beheerst door inflatieangst dan moet je met de actualiteit meegaan. In de colofon “over Biflatie” staat niet voor niets vermeld dat nieuwsartikelen worden gepubliceerd over inflatie, de huizenmarkt, grondstoffen, cryptocurrencies, het schuldensysteem, edelmetalen en andere relevante economische onderwerpen.

Glazen bol

In mijn schrijfsels mag ik dus niet achterblijven en zal ik mijn opinie geven over de huidige maatschappelijke ontwikkelingen. Als eeuwige optimist, met een pessimistische inslag wanneer het uitkomt, kunt u na het lezen van deze column gerust gaan slapen want op het gebied van economische voorspellingen ben ook ik niet in het bezit van die glazen bol die het nooit mis heeft. Ik neem gewoon een kijkje over de aardkloot om te zien hoe de geopolitieke verhoudingen zich bewegen in combinatie met de economische ontwikkelingen. Deze bewegingen zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van politieke besluitvorming en daarvan is bekend dat politieke onenigheid vaak leidt tot verkeerde beslissingen met desastreuze gevolgen. Voor analisten wordt het dan lastig om vooruit te lopen op onzekere verwachtingen. Heeft het dan zin om verder te lezen. Zeker weten, omdat hetgeen ik schrijf voortkomt uit de beleving van een kritische burger die moet rondkomen van een enkelvoudig AOWeetje en aanvullend pensioen waarvan bekend is dat pensioenen al jaren achterblijven op de gemiddelde inkomensontwikkeling.

Inflatie 7,6 procent

Indexering van de pensioenen gebeurt al 12 jaren niet meer. De AOW wordt elk jaar aangepast op basis van de geschatte inflatieverwachtingen. Daarvoor dienen de ervaringscijfers van het verstreken kalenderjaar. Soms voert de regering op de AOW-uitkering halverwege het kalenderjaar een (kleine) correctie door als de inflatie hoger is dan was verwacht. Echter is de AOW voor veel gepensioneerden slechts een deel van de totale inkomenssamenstelling. Dat betekent dat bijna 3,5 miljoen gepensioneerden door gemis van indexatie op het pensioendeel steeds verder achterop raken bij de gemiddelde inkomensontwikkeling in een land waar de grote vergrijzing behoorlijk toeslaat. De teneur in deze column wordt nog meer depressief als we het recente inflatiecijfer van de maand januari noteren. Die was volgens het CBS maar liefst 7,6 procent hoger dan een jaar daarvoor. De netto AOW-uitkering ging slechts 2 procent omhoog. Pensioenen helemaal niet. Hallo, ‘Den Haag…’

Koopkracht

De koopkrachtplaatjes gaan er nu echt beroerd uit zien, vooral voor de senioren met een klein pensioen. En niet te vergeten voor mensen met een minimumloon of uitkering. En niet te vergeten de jonge starters die tegen hoge woonlasten aanlopen. En niet te vergeten de hoge energietarieven waar iedereen tegen aan loopt. Wat het nog beroerder maakt is dat de inflatie vooral toeslaat in de eerste levensbehoeften. De voedingsindustrie heeft de afzetprijzen zelfs met 11,3 procent verhoogd. En wat te denken over de prijs van koffie en een biertje op het terras. Daarnaast slaat ook de verborgen inflatie toe. Dat is o.a. te merken aan de inhoud in verpakkingen van levensmiddelen die door sommige producenten stiekem verkleind wordt terwijl de prijs gelijk blijft.

Rentestijging

De verwachting is dat het aantal huishoudens met problematische schulden in de loop van het jaar dramatisch zal toenemen. Ondanks de toezegging dat huishoudens met een laag inkomen een extra tegemoetkoming van 200 euro voor de gestegen energieprijzen mogen verwachten. Een regeling die door de gemeenten wordt uitgevoerd. Volgens schatting van de rijksoverheid komen ongeveer 800.000 huishoudens daarvoor in aanmerking. Dat kost de Schatkist een slordige 160 miljoen pegels. Tel daarbij de hogere uitgaven voor zorg- en huurtoeslag en de vele miljarden die het “nieuwe” Kabinet Rutte 4 extra uitgeeft boven de geschatte inkomsten. Het tekort wordt gedekt met staatsleningen waarvan de negatieve rentetarieven dreigen om te slaan naar positieve, zeg maar normale markttarieven, omdat de financiële markten zenuwtrekjes beginnen te vertonen door de ontspoorde inflatie. Dit alles overziende maakt dat we de bekende optelsom op een verkeerd moment zien komen. Door de (voorbije?) coronacrisis, de energiecrisis in combinatie met een oorlogsdreiging die de gasprijzen tot recordniveau kunnen doen oplopen, en door een vertrouwenscrisis in de politiek die sterk openbaart, houden consumenten de hand op de knip. Als de ECB de centrale rentetarieven zou verhogen om de inflatie af te remmen dan wordt massaal de handrem aangetrokken en gaan we collectief consuminderen.

Hyperinflatie

Door stagnerend consumentengedrag en vraaguitval zal de inflatie automatisch verminderen en mogelijk doen omslaan naar stagflatie. Tenzij overheden en centrale banken onder druk van groeiende sociale onrust in paniek raken en de geldpersen aanzetten. De geschiedenis heeft geleerd dat die kans vrij groot is waardoor we in een nieuw hoofdstuk belanden. Dan wordt deze column over een tijdje vervolgd met slechts een kleine aanpassing in de titel waar het woord “inflatie” een paar letters krijgt toegevoegd. Dan gaan we met ons allen “hyperen” en met enorme positieve energie aan de slag om te overleven. Dan volgt een nieuw tijdperk van ontwaking en is de tijd van stimulering door centrale banken met super lage rentetarieven verleden tijd. Het zal meer lawaai geven, zoals we de motor van onze auto gas bij geven om harder te willen rijden. Dan zal de onvrede tegen de hoge energieprijzen en inflatie meer kracht worden bijgezet. Ziet u wat ik zie?

GW