Sinds Kaag Minister van Financiën is in Den Haag heb ik pijn in mijn maag. Ben benieuwd hoe ze het gat op de rijksbegroting wil dichten zonder de belastingbetaler op te lichten. Er is reden voor mijn cynisch dichten want ik vrees dat Sigrid moet zwichten voor andere zwaargewichten.

Gaten

Eigenlijk heb ik met dit rijmpje de inhoud van deze column al verklapt. Het gaat niet goed met de Staatsfinanciën. Maar dat niet alleen, het gaat ook niet goed met de huishoudelijke financiën in miljoenen Nederlandse gezinnen. Tsja, hoe wil je dan de gaten in de dijken dichten als het zand op is. Hoewel, je zou het haast vergeten, de rente op staatsleningen is nog altijd extreem laag. Als het water beneden normaal onder de dijken staat dan doen we niet aan dijkbewaking, toch? Zo denken ook de beleidsmakers op Financiën. De gaten in de begroting kunnen makkelijk worden gedicht met staatsleningen nu de rente zo laag staat. Onze mooie provincie Limburg weet helaas maar al tegoed hoe snel het weer kan veranderen. Als het hogerop aanhoudend regent dan zullen wakkere lieden inzien dat er overlast mag worden verwacht op lager gelegen land. Zoals in de zomer van 2021. Depressies kun je zien aankomen maar de gevolgen worden vaak onderschat, vooral als het zomer is en iedereen geniet van aangename temperaturen. Economie heeft veel gemeen met de natuur en het weer. Wisselwerkingen in de natuur zijn voor de mens ongrijpbare samenwerkende krachten.

Bestolen

Ook in de economie bestaan elementen die mede door menselijk handelen onbestuurbaar zijn. Dat zijn de elementen die we hebben laten ontsporen, waar we nauwelijks op kunnen sturen. De mondiale schuldenberg is door eigen toedoen boven het hoofd gegroeid terwijl de inkomens- en vermogensongelijkheid uit de hand is gelopen doordat de massa geen vuist kon ballen tegen de 1 procent superrijken. De elite die de massa kon bestelen door belastingontwijking en verrijking via de financiële markten. Als de verschillen tussen de lage inkomens van de massa en de hoge inkomens van de vermogenden te groot worden dan ontstaan sociale spanningen. Als het verschil in luchtdruk tussen een hoge- en lagedrukgebied te hoog wordt dan ontstaat er een storm die kan uitgroeien tot een orkaan als het verschil extreem wordt. Oplettende weerkundigen zien het aankomen en geven vooraf een waarschuwing. Economie, ook wel staathuishoudkunde, is net als het weer. Oplettende analisten meten spanningen in de samenleving en op de financiële markten en zien door de extreem oplopende verschillen een gevaarlijke spanning ontstaan die op een verkeerd moment zal ontladen.

“Klimaatverbetering”

Het verschil met de weersvoorspelling is dat economische verwachtingen kunnen worden gemanipuleerd door lieden die aan de monetaire knoppen draaien. Centrale bankiers en ministers van Financiën zullen altijd proberen een depressie uit te stellen met het gevaar dat de ontlading nog groter wordt. In de huidige opmaat naar een nieuwe wereld orde zijn er ook lieden die aan de knoppen draaien van het klimaat. We worden door (toevallige?) omstandigheden onder druk gezet om onze thermostaat lager te zetten om te voorkomen dat teveel CO2-uitstoot het klimaat opwarmt en we worden weg gedreven door de hoge golven van smeltende ijskappen en gletsjers. We rijden minder kilometers door hoge brandstofprijzen en lagere inkomens besparen beleg op hun boterham. De economische oorlogvoering met Rusland komt klimatologisch gezien op een goed moment. We gaan massaal consuminderen waarmee we collectief meewerken aan de broodnodige klimaatverbetering(?!). Het klimaat verbeteren door de mens is vergelijkbaar met de economie inrichten naar de wens van de mens. Opportunisme ten top. Handelen naar omstandigheden zonder de menselijke waarden in acht te nemen. Tot zover mijn lesje economie dat nergens in de schoolboeken wordt uitgelegd omdat we logica niet kunnen leren maar moeten zien.

Vreemd, verdacht of toevallig

Kijken we naar de stand van onze nationale staathuishoudkunde dan lijkt een waarschuwing voor code geel, oranje, en daarna rood op zijn plaats. Ik noem een aantal factoren die door het ‘weerstation van het CPB’ vakkundig zijn onderzocht. Als de rijkste 1 procent van de NL-huishoudens minder belasting betaalt dan de massa dan zijn we bezig de ongelijkheid te laten ontsporen. De lagere inkomens betalen juist relatief meer belasting. Volgens het CPB betaalt de rijkste 1 procent 21 procent belasting, terwijl dat bij middeninkomens 40 procent is. Hoe vreemd is het dan dat de bodem van de Schatkist in zicht is als juist de hoogste inkomens het minst bijdragen. Hoe vreemd is het dat deze extreme verschillen de bevolking nauwelijks beroeren. Hoe vreemd dat de media weinig aandacht besteden aan dit heikele onderwerp. Heel verdacht dat de laatste jaren de dagbladen en regionale pers bijna allemaal zijn opgekocht door DPG-Media, een mediareus die ook TV-zenders opkoopt. Heel verdacht dat deze invloedrijke reus in handen is van de superrijke Belgische familie van Thillo die deel uitmaakt van de superrijke 1 procent. Nogal verdacht dus dat we weinig commotie in de media zien over de enorme scheefgroei en inkomensongelijkheid. Hoe toevallig is het dan dat de Schatkist in Den Haag wordt bewaakt door Sigrid Kaag.

GW