Als gepensioneerd ambtenaar kijk ik reikhalzend uit naar de aankondiging van mijn pensioenfonds waarin wordt bekend gemaakt met hoeveel procent de pensioenen verhoogd gaan worden. Het mag gezegd worden, het ABP betaalt redelijke pensioenen uit aan hun deelnemers, mits je langdurig premie hebt ingelegd. Mijn pensioenvooruitzichten leken goed toen ik aan het einde van mijn dienstbetrekking hoorde dat ik langer moest doorwerken dan voormalige collega’s die al bij 40 dienstjaren afzwaaiden. Toen de AOW-leeftijd werd verhoogd naar 66,4 jaar en mijn diensttijd bij dezelfde baas de vijftig jaar aan leek te gaan tikken kreeg ik een dubbel gevoel. Ik was er ingeluisd, door het wanbeleid van de monetaire autoriteiten en de opeenvolgende kabinetten die hadden bedacht om het geld uit de toekomst alvast naar voren te halen. Geld naar voren halen betekent lenen en daarna aflossen.

Vergrijzing

De huidige samenleving wordt geconfronteerd met gigantische aflossingsverplichtingen van de opgestapelde schuldenberg. Niet alleen de overheidsschuld maar ook de private schulden zijn de laatste decennia enorm gegroeid. Veroorzaakt door de grote verleiding van steeds lagere rentetarieven waardoor meer geleend kon worden. Daardoor kon er meer geboden worden op een koopwoning en konden rijke beleggers goedkoop lenen om te investeren in langlopende beleggingsproducten zoals staatsleningen en in aandelen van gezonde bedrijven. Terugkomend op mijn verhoogde pensioenleeftijd snap ik dat de vergrijzing en het achterblijvende geboortecijfer daar schuldig aan waren. Niet mijn schuld want mijn eega en ik hebben 3 kids de wereld ingeschopt om bij te dragen aan het aflossen van de nationale schuldenberg. Ik zou me dood schamen als ik moet uitleggen dat de generatie van babyboomers met hun politieke leiders de veroorzakers zijn van de huidige ellende van torenhoge inflatie en stijgende rentetarieven. Gelukkig zijn ze druk met werken en nemen ze geen tijd om mijn schrijfsels te lezen. Zeer verstandig.

Pensioenverhoging

Nu klinkt mijn verhaal bijna als een soort van boetedoening. Dat ik genoegen moest nemen met langer werken en uiteindelijk moet rondkomen met een afgeroomd pensioen. Pensioenen van de grote fondsen zijn al sinds 2009 niet meer geïndexeerd. Het ABP heeft pas per 1 juli 2022 het pensioen met 2,3 procent verhoogd, terwijl de inflatie de 10 procent overschreed en inmiddels nog hoger gaat. Dat betekent dat oudere senioren al 13 jaar lang achterlopen op de geldontwaarding en sommigen interen op hun reserves. Let wel, ik schrijf hier geen klaagzang namens mijn eigen persoontje. Ik duidt op de situatie van behoorlijk wat senioren die om meerdere redenen niet in staat zijn geweest een goed pensioen op te bouwen. Sommige tachtigplussers zijn rijp voor de voedselbank maar schamen zich en vermageren achter de geraniums. Nu hoor ik van bejaarden wat positieve geluiden omdat ze lezen dat de pensioenfondsen eindelijk in staat zijn de pensioenen te verhogen.

AOW omhoog

Dankzij gestegen rentetarieven is de dekkingsgraad van het ABP in het 3e kwartaal met 1,5% gestegen naar 124,2%. Aha, dankzij de stijgende rente! Dus hopen gepensioneerden dat de rente nog verder zal stijgen zodat pensioenen meer verhoogd kunnen worden. Ik zag een oudje achter z’n rollator een vreugdedans in de straat maken maar heb hem toen uit de droom geholpen met mijn uitleg dat het wel eens anders kan aflopen. Hij zit nu weer achter de geraniums. Natuurlijk is het logisch dat de pensioenen moeten worden verhoogd maar wat verwacht je dan? Een goedmakertje met een verhoging van meer dan 10 procent kun je gerust vergeten. Pensioenfondsen hanteren een beleidsdekkingsgraad als meetpunt en middelen naar de actuele dekkingsgraad van de laatste 12 jaar. Die was knap beroerd en zal niet tot gejuich leiden als eind november de pensioenverhoging bekend wordt gemaakt. Als deze net als de AOW met 10 procent zou stijgen dan zal het hosannagevoel van korte duur zijn. Er zou een inhaaleffect van uitgestelde aankopen kunnen optreden doordat er meer geld in omloop komt.

Geen hyperinflatie

De inflatie zal eerder escaleren dan afremmen omdat centrale banken nu al twijfelen of ze door kunnen gaan met hun renteverhogingen die de economie afremmen. Als mijn zienswijze klopt dan zijn we aanbeland in het tijdvak waarin monetaire beleidsmakers inzien dat ze hun kruit hebben verschoten omdat de inflatiespiraal leidt tot vernietiging van het consumentenvertrouwen. Bij escalerende inflatie raakt de consument altijd achterop omdat de indexatie van lonen en pensioenen nooit de inflatie kan inhalen. We blijven achterop lopen en moeten ons bestedingspatroon aanpassen. Hyperinflatie gaan we niet meemaken. De massa haakt af doordat hun reserves door de geldontwaarding snel interen. Voordat we het in de gaten hebben duiken we in een periode van deflatie. En deflatie is de grootste vijand van de hoogste schuldenberg sinds mensenheugenis. Schuldenaren raken in gebreke.

Tijd kopen

Zou het misschien verstandig zijn om helemaal geen loon- en pensioenverhogingen door te voeren, en ook de uitkeringen op de nullijn te handhaven? Theoretisch gezien is dat de oplossing, maar toch pakken we collectief elke verhoging aan omdat iedereen het doet en iedereen dat wil. Zo pak ik ook de eenmalige korting van 2 x 190 euro op de energienota aan. Wie staat er nu gratis geld af? We doen er collectief in mee ondanks de wetenschap dat  smijten met gratis geld verkeerd afloopt. Het is dus niet de vraag of we een recessie ingaan maar of het een depressie wordt. We kopen meer tijd en wachten lijdzaam af.

GW