Gemeenten hadden in december 2009 een bedrag van 1,3 miljard euro aan vorderingen op (ex-)bijstandsontvangers uitstaan. In 2002 ging het nog om 1,1 miljard euro. Eind december 2009 stonden er bij gemeenten 412.000 vorderingen geregistreerd. Ruim een kwart van de vorderingen is ontstaan doordat de sociale dienst niet of onvolledig is ingelicht.
Ongeveer 60% van de vorderingen komt door betalingen die de gemeente ten onrechte heeft gedaan. Van deze terugvorderingen is bijna de helft het gevolg van verwijtbaar handelen door de aanvrager. Dit betekent dat de aanvrager de inlichtingenplicht niet of niet volledig is nagekomen. Daarnaast heeft 30% van de vorderingen betrekking op door de gemeente verstrekte geldleningen. Andere soorten vorderingen komen relatief weinig voor.
Het aantal geldleningen verstrekt aan bijstandsgerechtigden was in 2009 hoger dan in 2008. Het uitstaande bedrag steeg van 446 miljoen naar 493 miljoen euro, een toename van ruim 10%. Geldleningen kunnen bijvoorbeeld verstrekt worden voor het vervangen of repareren van een koelkast, wasmachine of televisie. Maar het kan ook gaan om het lenen van bedrijfskapitaal aan een bijstandsgerechtigde die als zelfstandige wil beginnen.
Hoewel het bedrag aan bijstandsschuld in de periode 2002-2009 is gestegen, is het aantal vorderingen met iets meer dan 100.000 afgenomen. Het aantal vorderingen met een schuldsaldo van 2.500 euro of meer is toegenomen, terwijl het aantal vorderingen van minder dan 500 euro sterk is afgenomen. Eind december 2009 zijn vorderingen met hoge schuldbedragen (10.000 euro of meer) in bijna 45% van de gevallen het gevolg van verwijtbaar handelen. In totaal stond er eind december 2009 ruim 500 miljoen euro open aan vorderingen als gevolg van het niet of niet volledig (correct) nakomen van de inlichtingenplicht.
