Hier 10 vragen aan Dick Seegers over de crisis

1.  DÉ crisis is pas net begonnen en we moeten nog een heel eind. Kun je deze stelling onderschrijven of denk je er anders over?

Naar mijn idee is er niet sprake van slechts DE crisis. Er zijn een aantal crises, die steeds verder met elkaar verweven raken. En wat in de media gemakshalve de financiële crisis wordt genoemd is al een opeenstapeling van diverse crises en uiteindelijk gaat het nog veel verder en zou eigenlijk moeten heten: de globale monetaire crisis, want dat is wat het eigenlijk aan het worden is. Het gehele wereld geldsysteem staat onderhand ter discussie. Overigens terecht. En de resultaten hiervan zullen iedereen treffen en met zich meeslepen, daar lijkt geen ontkomen aan.

2.  Je schrijft regelmatig over o.a. de huidige crisis, de schuldenberg en goud. Probeer eens in een paar zinnen kernachtig weer te geven wat er moet gebeuren om “de wereldeconomie” er weer bovenop te helpen.

Ik schrijf eigenlijk zelden over de huidige crisis, zoals die in de media verschijnt. Wel schrijf ik over achtergronden en probeer die te belichten. Om de wereldeconomie er weer bovenop te helpen, zie ik eigenlijk maar 1 oplossing en die is dat alle landen weer zelf de volledige controle over hun munt en geldwezen terug moeten nemen en meteen weer een goudstandaard instellen. Voorts mogen er geen begrotingstekorten meer zijn en zou ieder land in zijn grondwet een ‘balanced budget act’ moeten opnemen. Ongetwijfeld zal dit alles gepaard gaan met schuldsanering van de reeds bestaande schuldenlast en leiden tot failliete landen. Als dit achter de rug is, betekent dit dat de tering naar de nering gezet zal moeten worden. Dit is overigens ook de mening van o.a. Philip Barton, die verderop nog een keer genoemd gaat worden.

3.  Gaan de dollar en euro overleven, wat is je visie hier op?

Historisch gezien overleeft eigenlijk geen enkele munteenheid het als betalingsmiddel. Dus ook de dollar, de euro en om het even welke fiatmunt dan ook  niet. Maar waar ik me wel zorgen om maak is, wat komt ervoor in de plaats. Ik heb al herhaalde keren gewezen op mijn angst voor de zgn. SDR (Special Drawing Rights). Ook mandjes met grondstoffen zie ik nu niet bepaald als een stevige continue basis voor een munteenheid. Ook hier zie ik een goudstandaard eigenlijk als enig goede kandidaat. Een onafhankelijke standaard, die door iedereen op vrijwillige basis geaccepteerd wordt en eigenlijk nog steeds is.

4.  Welke veilige havens zie jij om je geld veilig te stellen(stallen?)

Ik zie het meer in sectoren en dan hangt het er maar vanaf welke hulpmiddelen je daarin gebruikt of kunt gebruiken. Als sectoren zie ik landbouw, edelmetaal, grondstoffen en hun aanverwante industrie. Als hulpmiddel dat te verwezenlijken zie ik alleen nog maar de instrumenten van dit ogenblik zoals aandelen, opties, eventueel futures. Voor edelmetaal (goud en zilver) zie ik alleen maar heil in het echt fysiek aanhouden.

5.   Wat zijn de factoren die de goudprijs beïnvloeden.

Dit is m.i. een goede en zeer terechte vraag, die alleen maar met een wedervraag beantwoord kan worden en wel: Hoe zie jij goud? Als grondstof of als valuta. Zelf ben ik de mening toegedaan dat goud een valutavorm is en daarmee onderhevig is aan alle facetten die in het algemeen ook gehanteerd worden in de valuta-waarderingen, waaronder ook zaken vallen als kunstmatige beïnvloeding. Zie je het daarentegen als commodity dan zouden vraag en aanbod de prijs moeten bepalen, maar ook bijv. voorraadvorming. De praktijk leert ons eigenlijk dagelijks dat dit helaas niet het geval is, of tenminste dat daar geen directe relatie te leggen valt. Daarnaast heeft een commodity ook nog een zeker nut. Bij goud is het inderdaad zo zoals Buffet omschrijft: je haalt het uit de grond en stopt het vervolgens in een kluis weer onder de grond.

In feite kun je zeggen goud dient geen enkel nut anders dan dat het geld is. En wordt gebruikt als standaard om andere zaken, zelfs fiatgeld, in een waarde te kunnen uitdrukken. Maar er is ook nog zoiets als de productiekosten van mijnbouwbedrijven om goud te delven. En hier wijk ik nogal af van de andere commentatoren. Ik hou me hier vast aan wat enige CEO’s van grote ondernemingen hierover te zeggen hebben en dat is dat om hun ondernemingen draaiende te houden, ook in de toekomst, er een productiekostprijs is van ca. $ 1200-1650 per troy ounce. Wel is het zo dat de jaarlijkse mijnproductie eigenlijk van weinig tot geen invloed is op de prijs van goud. Niettemin denk ik dat de bovengenoemde productie kosten een soort van bodem kunnen leggen onder de goudprijs. Ook zou het interessant zijn werkelijk te weten hoeveel goud in wat voor vorm er nu totaal beschikbaar is. Is dit 170.000 ton of bijv. 1.700.000 ton? En als blijkt dat er 1.700.000 ton zou zijn, zou de prijs dan met een factor 10 zakken?

6.  Zie je een monetaire rol voor goud en/of zilver weggelegd?

Naar mijn mening is die monetaire rol er nog steeds, maar alleen op de achtergrond. Hoewel dit voor mij eigenlijk alleen goud betreft en niet zozeer zilver. Goud wordt overal ter wereld geaccepteerd zonder dwang. Binnen grenzen geldt dit ook voor zilver, maar de immer wisselende voorraden (zilver wordt ook veel industrieel verbruikt) maken het beslist niet tot een standaard uitwisselbaar betalingsmedium. Niet zo lang geleden heb ik een artikel geschreven dat ging over het principe van de Stock-to-Flow ratio vanuit het oogpunt van: waarom juist goud en niet een ander edelmetaal. Toen ik hiermee voor het eerst geconfronteerd werd door een artikel van Philip Barton ben ik me hierin wat meer gaan verdiepen. De implicaties van dit zo simpele principe zijn van zo’n enorme omvang dat veel ervan je in 1e instantie zal ontgaan. De Stock-to-Flow ratio wordt nu dan ook wel af en toe aangehaald, maar als ik dan verder lees, dan zie je gewoon dat het eigenlijk niet volledig begrepen wordt en wat de gevolgen hiervan zijn. Over niet al te lange tijd komt Philip Barton uit met een boek, waarin o.a. een compleet hoofdstuk aan dit onderwerp besteed zal worden. Terugkomend op de vraag zie ik zeker wel een uiterst belangrijke rol weggelegd in het monetaire systeem voor goud. Over zilver blijf ik sceptisch in deze.

7. Vind je dat een deel van een portefeuille in fysiek goud en zilver moet zijn belegd? Waarom wel/niet?

Ja, ik denk dat dit wel verstandig is. Het waarom is dat je op die manier een deel van je geld naar buiten het ‘systeem’ brengt voor het geval dit instort en die kans neemt met de dag toe. Alleen het werkelijke fysieke bezit kent geen counterparty risico. In dat verband vond ik ooit een keer een geweldige opmerking van Julian Philips in de trant van: goud is door iedereen gewild, zelfs onder vijanden. En zo is het maar net. Bij een oorlog probeert men altijd weer elkaars goud te pakken te krijgen, kijk maar naar wat in Libië gebeurd is met het goud van Ghadaffi.

8. Welke grondstoffen zijn nog meer interessant en waarom?

Ik denk hierbij vooral aan Rare Earth metalen. Het is m.n. het veelzijdig toenemende gebruik in de industrie van deze metalen door de voortschrijdende technologische kennis die de potentiële grenzen voor dit soort metalen steeds verder verleggen. Een heel ander materiaal is Grafeen, hier zijn het vnl. de bijzondere physische eigenschappen van het Grafeen zelf, die dit op m.n. electronisch gebied zo interessant kan maken. Maar zo zullen er nog vele nieuwe materialen hun weg naar de markten gaan vinden. Gelukkig staat de technologische ontwikkeling niet stil. Natuurlijk zijn er ook nog de energie gerelateerde grondstoffen. Deze grondstoffen vormen de basis voor alle industrieën, tenminste zolang we het principe van het Perpetuum Mobile nog niet doorgrond hebben.

9. Welke beleggingsinstrumenten op edelmetaal zijn in jouw ogen nog meer winstgevend of moet je juist eigenlijk niet gebruiken?

Denk je alleen aan winstgevendheid in fiatgeld dan zijn er vele soorten beleggingsmogelijkheden die je ter beschikking staan. Turbo’s, speeders, ETF’s. Daarnaast zijn er ook nog bedrijven als BullionVault, Goldmoney, GoldRepublic, waar je fysiek edelmetaal op rekening kunt aanhouden. Beide systemen hebben hun voor- en nadelen. Of je die al dan niet moet gebruiken hangt geheel af van je individuele instelling. Mijn persoonlijke insteek is het af en toe kopen en verkopen van fysiek edelmetaal via mijn eigen vertrouwde dealer. Edelmetalen gebruik ik hier als bescherming en niet zozeer als beleggingsinstrument.

10.  Wat wil je verder nog kwijt over de (edelmetaal)markt?

Voordat je überhaupt ergens aan begint zou ik willen adviseren eerst zelf wat onderzoek te doen. Zelf heb ik bijzonder veel baat gehad bij het boek van Stan Weinstein, getiteld ‘Geld verdienen in een stijgende en een dalende markt’. Dit boek werd vertaald door G.St.Panjer beschrijft Weinstein’s beleggingsmethode. Hoewel dit boek oorspronkelijk geschreven is voor de aandelenmarkt, is het toch goed te gebruiken in bijv. de edelmetaalmarkt. Het adagio wat je veel hoort is: laag kopen en hoog verkopen. Weinstein zegt hierover: (relatief) hoog kopen en nog hoger verkopen. Een jaar of 10 terug las ik wat publicaties van Professor Bartlett. Hij heeft een geweldig stuk geschreven over het onbegrip rond de exponentiële functie. Eigenlijk een must-read voor iedereen. Via Energy, Population, Resources en de rekenkunde achter groei, neemt hij je mee op een ontdekkingstocht naar de exponentiële functie en het belang daarvan.

In het afgelopen jaar zijn er een aantal berichten verschenen over nieuw gevonden goudschatten, in totaal wel zo’n kleine 1.000 ton. Een ervan betrof India, waar in een tempel grote hoeveelheden goud werden aangetroffen in ruimten, die sinds zo’n 100-150 jaar niet meer geopend waren. Stel nou dat daar grote hoeveelheden papiergeld gelegen zouden hebben, dan zou dit bericht nooit echt naar buiten gekomen zijn. Immers dat papiergeld, afgezien van zijn collectorswaarde, zou niets meer waard zijn. Dit interview is in 2012 gehouden door Edelmetaal-Info.