In de afgelopen anderhalf jaar heb ik een aantal artikeltjes geschreven over de goudmijnsector. En dat alles omdat ik beweerde dat de cash-costs, die steeds weer aangehaald werden om te laten zien hoe profijtelijk de branche toch wel niet was, toch wel een erg kortzichtige blik op deze industrie is en ver bezijden de waarheid als het op echte winstgevendheid aankomt. En een aantal mensen waren daar toen ook niet zo blij mee.

Maar wat hen totaal ontgaan was, was dat een aantal grote namen uit de industrie zelf al regelmatig naar buiten kwamen met kritiek op deze wijze van benadering en in feite dus veel te hooggespannen verwachtingen. Destijds was het jaarrapport van Newmont Mining uit 2011 voor mij de aanleiding om de zaken eens op een rijtje te zetten. Voor de goede orde geef ik u nog een keer wat Newmont Mining daar indertijd over te zeggen had en op ieder van de genoemde punten heb ik toen een kort commentaar gegeven. Dit volgend stukje is letterlijk overgenomen uit dit jaarverslag:

Daar waar we een verwachting of overtuiging uitspreken met betrekking tot toekomstige gebeurtenissen of resultaten, moet u ervan uitgaan dat zo’n verwachting of overtuiging naar beste eer en geweten en volgens ons gebaseerd op redelijke aannames, wordt uitgesproken. Echter, onze kijk op de toekomst blijft gevoelig voor risico’s, onzekerheden en andere factoren, die de werkelijke resultaten aanzienlijk van de uitgesproken verwachtingen kunnen doen afwijken. Dit soort risico’s houden de volgende items in, maar zijn daar zeer zeker niet toe beperkt:

• De prijs van goud, koper en andere grondstoffen;
• De operationele kosten;
• Valuta schommelingen;
• Geologische en metallurgische aannames;
• Operationele prestaties van uitrusting, processen en faciliteiten;
• Arbeid gerelateerde zaken;
• De tijdspanne waarin de nodige toestemmingen kunnen worden verkregen;
• Binnen- en buitenlandse wetten of reguleringen, betrekking hebbend op milieu en mijnbouw;
• Veranderingen in belastingwetten;
• Binnenlandse en internationale, economische en politieke condities;
• Onze mogelijkheid om financiering te verkrijgen of te handhaven;
• Andere risico’s en gevaren verbonden aan mijnbouw operaties.

Meer gedetailleerde informatie over bovengenoemde zaken kunt u elders in dit rapport vinden. Gegeven deze onzekerheden wordt de lezers op het hart gedrukt geen overdreven verwachtingen te koesteren over onze outlook voor de toekomst. Tot zover het jaarverslag van Newmont Mining.

Nu mijn commentaren

Uiteraard speelt de marktprijs van goud en koper in dit geval een heel grote rol. Daarbij zou het m.i. ook goed zijn aandacht te besteden aan hoeveel koper er t.o.v. goud gedolven wordt. De operationele kosten zullen waarschijnlijk de energiekosten en infrastructuur omvatten. Ik kan me zo voorstellen dat die ton rots, die verpulverd moet worden, de nodige energie zal kosten. De grade van de erts zal hier dan al gauw beslissen over of een veld exploitabel is of niet.

Valuta schommelingen spreken voor zich

Geologische en metallurgische aannames, daarover kunnen boeken geschreven worden. Niettemin zijn er bepaalde standaards ingevoerd, die algemeen gehanteerd worden. Operationele prestaties van de machines, processen en faciliteiten omvatten zowat het hele scala wat de winning betreft. Hier zal constant naar vernieuwing/verbetering gezocht moeten worden. Zeker in deze tijd waarin technologische vooruitgang in een soort van stroomversnelling is geraakt. Hier zullen dan ook ongetwijfeld hoge investeringen mee gepaard gaan.

Stakingen

Stakingen, onlusten en sociale onrust in de diverse landen dragen er nu niet bepaald toe bij dat arbeid in de mijnen op een stevige continue basis kan plaatsvinden. Daarmee vormen zij een onmiddellijk gevaar voor de afgegeven verwachtingen, vooral in landen met politieke en sociale instabiliteit. Een land kan de toestemming om te mogen mijnen in sommige gevallen wel erg lang ophouden, of er allerlei restricties aan verbinden.  Zoals bijv. dat er alleen toestemming verkregen kan worden als er een binnenlandse partij bij betrokken is. Veranderingen in belastingwetgeving. Dit geldt zowel voor in welk land de maatschappij statutair gevestigd is als waar het zijn productie vandaan haalt.

Geopolitiek

Geopolitieke en economische omstandigheden spelen uiteraard een rol van betekenis. Meestal is dit langere termijn werk, maar het zal zijn impact beslist niet missen. Ik geef toe, dit zijn in feite alleen maar beren op de weg, maar toch mogen dit soort zaken niet onderschat worden. Het is niet alleen de prijs van het goud, zilver of koper, die de winstgevendheid van een bedrijf bepalen, hoewel dit door veel commentatoren anders gezien wordt.

Later in andere stukjes heb zelfs nog een drietal manieren uit de doeken gedaan om m.i. een beter inzicht te krijgen in het reilen en zeilen van dat soort bedrijven. Maar nog steeds hoor ik links en rechts om me heen commentaren over deze ‘cash-cost’, als het argument waarom die mijnen zo profijtelijk kunnen zijn. Nou, we hebben inmiddels gezien wat voor rampzalige gevolgen dit voor een fors aantal beleggers heeft gehad en de deuk in het vertrouwen voor deze industrieën dat dit heeft opgeleverd. En dat terwijl een bedrijf als Newmont Mining open en bloot gewoon al in zijn jaarrapport over 2011 een aantal aspecten noemde, waar eventuele problemen lagen. Maar ja, de meeste mensen kijken alleen maar naar cijfertjes – ook heel belangrijk – maar helaas niet naar andere veel fundamentelere zaken, die zich redelijkerwijs best lieten voorspellen. En één daarvan was dat de werkelijke prijzen van het goud en zilver delven en het in stand houden van die tak van industrie – vaak maakt deze mijnen deel uit van een veel groter geheel – een kostprijs van ca. $ 1400-$1650 voor goud en ca. $ 29 voor zilver zou moeten opleveren.

Onder de kostprijs

Met de huidige prijzen van ca. $ 1300 voor goud en ca. $ 20 voor zilver per ounce werken de meeste mijnen dus beneden hun kostprijs. Nu ligt het kostenniveau voor iedere mijnbouwbedrijf afzonderlijk natuurlijk verschillend, maar door de bank genomen zullen de meeste productiebedrijven daar toch echt wel last van krijgen.

De toekomst

Gelukkig breekt het verstand nu door, al duurde dat nogal lang, en wordt er op verschillende niveaus hard gewerkt om de materie wat inzichtelijker te maken. En onlangs publiceerde het WGC (World Gold Council) een document met een soort van standaard rapportage voor de toekomst. Dit rapport is hier te vinden.

Ongetwijfeld zal er nog wel het e.e.a. worden aangepast, maar m.i. is dit zeker een stap in de goede richting. En laten we hopen dat deze sector nu weer aan geloofwaardigheid kan terugwinnen. Het is en blijft een heel grote, belangrijke en wereldomspannende tak van industrie, want het is niet alleen goud of zilver dat er gewonnen wordt, maar ook tevens koper, zink etc., en voor vele mensen is dit hun broodwinning.