Het Centraal Bureau Statistiek(CBS) publiceert met een vaste regelmaat “mooie” cijfertjes over het verloop van de vaderlandse economie. Vooral in deze tijd zijn de ogen van economen en financieel analisten strak gericht op de bekendmaking van de aantallen faillissementen in een tijd dat nogal wat ondernemers geen goeie zaken doen. Al in begin 2020 werd voorspeld dat er verderop in het jaar grote aantallen ondernemers bankroet zouden gaan. Die verwachting kwam niet uit. Integendeel, er gingen zelfs minder ondernemers failliet dan in voorgaande jaren.
Eerst interen en dan…
In 2020 bleef het aantal faillissementen steken op 2.703, ruim 500 minder dan in 2019, zo zegt het CBS. De oorzaak hiervan valt te raden. Door de tijdelijke overheidssteun(NOW-regeling) konden veel ondernemers aanspraak maken op noodsteun. De toekenningen worden echter aangemerkt als een tegemoetkoming en compenseren nooit voor 100 procent. Inmiddels blijkt dat ondernemers zelf al een paar miljard aan eigen reserves hebben moeten bijleggen. Als werkgevers betalen ze zoveel mogelijk hun werknemers door terwijl sommige ondernemers afzien van hun eigen beloning. Deze teren in op hun eigen (privé) spaartegoeden.
Wopke geeft een tweede rondje
In de zomer 2020 gloorde er hoop. Ondernemers gingen voorzichtig de balans opmaken. Zouden ze het gaan redden als ze de rest van het jaar normaal konden draaien? Nu weten we beter, het mocht niet zo zijn. De minister van Financiën trok opnieuw de portemonnee en gaf een tweede rondje. En daar begint het feest. Komt u wel eens in de kroeg? Als daar een tweede rondje wordt gegeven dan blijft het er meestal niet bij als het gezellig is. Hoe lekker is het niet om nog een rondje te ontvangen van de patser die rijkelijk uitdeelt. Je pakt het aan in de wetenschap dat hij het kan betalen. Maar zit onze minister van Financiën ook zo in elkaar? Zeker weten van niet. Hij maakt mooie sier met andermans geld.
Lenen loont
Natuurlijk snapt de Nederlandse bevolking dat we met ons allen opdraaien voor zijn gratis rondjes noodsteun. De rekening komt later, zonder BTW overigens. Gelukkig dat wel. Onze Wopke Hoekstra leent de begrotingstekorten op de kapitaalmarkt en krijgt geld toe omdat de rente negatief is. Heb ik al vaak benoemd en ik blijf dat herhalen. Komt dat toevallig niet heel goed uit nu er zoveel geld nodig is voor onze middenstand? Er kan met gemak nog tientallen miljarden geleend worden want de NL-staatsschuld was in 2020 stukken lager dan die enorme schuldenberg bij onze vrienden in de EU. Ik zou Wopke aanraden om zoveel mogelijk bijeen te graaien op de kapitaalmarkt nu geld lenen loont vanwege de negatieve rentetarieven.
EU-Coronanoodfonds
Even nadenken. Als de Staatsschuld bij Italië en al die andere Zuid-Europese EU-lidstaten boven de 100 procent ligt van hun BBP dan kunnen deze landen nauwelijks economische groei genereren. Het landelijke BBP gaat bij hoge schuld grotendeels op aan rente- en aflossingsverplichtingen van de staatsschuld. Voor investeringen en innovatie blijft minder geld over. Belastingverhoging in een krimpende economie is vragen om problemen onder de bevolking dus wordt er door Italië en cs. “rijkelijk” geleend. Tegelijk kijken de ministers van Financiën van Italië, Griekenland, Spanje en Frankrijk smachtend naar het EU-Coronanoodfonds van 750 miljard. Landen met de sterkste economische krimp maken de meeste aanspraak. Dat zijn dus de schuldenstaten met zwaarst drukkende rente- en aflossingsverplichtingen. Let wel, oudere leningen hebben positieve rentetarieven. De NL-staatsschuld was betrekkelijk laag, zelfs onder de 60 procent. Die van Italië gaat richting de 140 procent.
Gelijke monniken, gelijke kappen
Er zijn 27 EU-lidstaten die doneren aan het Coronanoodfonds. De lidstaten zijn solidair en dragen elkanders lasten. Conform het draagkrachtprincipe. Zou onze Wopke Hoekstra de tactiek van de zuidelijke vrienden door hebben? Zou hij het aandurven om de NL-staatsschuld te laten ontsporen om onze ondernemers en hun werknemers van de ondergang te redden. Doet hij straks ook een beroep op het noodfonds? Of zou de verdeelsleutel tussentijds gewijzigd worden als ineens Wopke zich meldt? Nood breekt wet in tijden van nood. Tussen de mensen wordt vaak gezegd, “gelijke monniken, gelijke kappen.” Hoe zal dat werken tussen verenigde landen in een unie?
Wie dan leeft, wie dan zorgt
Nu door de NOW-regeling de economische pijn hier nog niet zo sterk gevoeld wordt kunnen wij de pijn ook wel vooruit schuiven naar de toekomst. Gaat heel makkelijk als pensioenfondsen gedwongen worden hun kapitaal uit te lenen op de kapitaalmarkt. Waarom zullen wij in een klein polderlandje moeilijk doen als het om ons heen zo makkelijk gaat. Gewoon de schulden doorrollen naar de toekomst. Wie dan leeft, wie dan zorgt. Ik raad aan om deze column niet voor te lezen aan jeugdige belangstellenden onder de 18 jaar.
GW
Door de steeds verdere escalatie van de coronacrisis zijn de vooruitzichten voor de rest van het jaar gitzwart en zullen we met economische toestanden te maken gaan krijgen die we ons eerder niet voor konden voorstellen. Er wordt nu al van uit gegaan dat de maatregelen in ieder geval blijven gelden tot in maart en zijn verdere aanscherpingen reëel. Het virus zal de vaccinaties blijven inhalen omdat het vaccineren door bureaucratie steeds vertraging zal blijven oplopen, zoals nu in de verpleegtehuizen. En je kunt er op wachten dat er straks een mutatie opduikt die korte metten maakt met de vaccins en dan zijn weer helemaal terug bij af. In dat opzicht kan de mens de natuur niet naar zijn hand zetten.