Na ampel onderzoek, zware studies en in alle hoeken en gaten checken is het bewijs eindelijk daar. Het was een gigantische uitdaging, toch, om er te vinden, al was ’t er maar één. U kunt zich vast onze verbazing voorstellen; we vonden er wel drié! Intelligente eerste ministers, inderdaad. (Misschien iets voor het Guinness Book of Records, ideetje?) Trouw vat onze bevindingen trouwens mooi samen: ‘Klimaatverandering, ongelijkheid en ongelukkige burgers vragen om een andere economie, denken de premiers van IJsland, Nieuw-Zeeland en Schotland. Zij zetten de klassieke economische groei niet meer centraal.’

Het verstand zit in een klein hoekje

Opvallend is weer dat je dergelijke verstandige geluiden bijna uitsluitend hoort vanuit relatief afgelegen, kleinere economieën. Je hoort er weinig van, maar als ze een keer naar buiten komen met een idee, een mening, een oplossing? Dan is het altijd zinnig. Dus spitsen we best onze oren. Met cryptomunten is het ook van dat trouwens, dat geld van de toekomst (en die toekomst is nù). Waar staat men op dit gebied het verst? Wie is het meest verwelkomend? inderdaad:

Welkom, crypto

‘Top 12 Cryptocurrency Friendly Countries

• Malta. Topping the list of countries that have adopted cryptocurrency is Malta. …
• Bermuda. Bermuda is a small Caribbean Island with a population of around 65,000. …
• Switzerland. Switzerland is an eastern European country and has a friendly stance towards cryptocurrency. …
• Gibraltar.
• Slovenia.
• Singapore.
• Estonia.
• Georgia….’

Eerst mens en planeet, dan pas de economie

Maar we hadden het over witte raven, zijnde gezochte en gevonden intelligente premiers. Nu, wat zeggen die zoal om zoveel lof te verdienen. Katrin Jakobsdóttir, premier van IJsland, in een opiniestuk begin januari 2020. Zij maakte bekend dat IJsland de overheidsbegroting gaat baseren op ‘welzijn’ en niet langer op ‘welvaart’. ‘De groei van het bruto binnenlands product (bbp) moet niet meer de belangrijkste maatstaf zijn voor economisch succes. Die heeft namelijk zo zijn beperkingen, stelt de premier. “Het heeft een cyclus van verspillende consumptie en productie opgeleverd die zichzelf in stand houdt.”’ Nog volgens de premier: “Mensen en de planeet op de eerste plaats zetten.” Da’s even slikken, nietwaar beste lezer…?

Beter Leven Index

Ook de OESO heeft zo’n Better Life Index ontwikkeld. Nu alleen nog toepassen natuurlijk. Nederland bijvoorbeeld doet toch al iets. ‘Ook Nederland kent inmiddels een ‘dashboard’ van allerlei indicatoren die ‘brede welvaart’ meten op het gebied van bijvoorbeeld leefomgeving, gezondheid, veiligheid en onderwijs. Doorgaans schoppen die indicatoren het echter niet verder dan een bestaan naast het bbp.’ Maar IJsland wil dus een stuk verder gaan en heeft 39 indicatoren opgesteld om de praktijk aan te toetsen. Hear hear!

Nieuw economisch model

Idem dito voor Schotland en Nieuw-Zeeland. ‘Het gaat het land om ‘een poging een nieuw economisch model te ontwikkelen’, waarbij welzijn centraal staat en niet consumptie en productie. Naast IJsland zijn ook Nieuw-Zeeland en Schotland daarmee sinds kort bezig. De drie, relatief jonge, vrouwelijke premiers van die landen vormen sinds 2018 samen een club: de WEGo, Wellbeing Economy Governments.’ Let op de omschrijving dames en vooral heren: vrouwelijke premiers! Zou het toeval zijn of niet, wat denkt u, beste lezers?

Ministerie van Geluk

‘Nieuw-Zeeland presenteerde vorig voorjaar de eerste nationale begroting met welzijn als uitgangspunt. “Groei alleen leidt niet tot een fijn land”, legde premier Jacinda Ardern uit. “Het is tijd ons te richten op zaken die dat wel doen.” Ministers die geld willen uitgeven, moeten kunnen aantonen dat ‘het welzijn van alle generaties’ erop vooruitgaat door de uitgave, ook rekening houden met de toekomst dus.’ (Trouw.nl) En dan Schotland: ‘Schotland is het derde lid van de club. In 2018 maakte premier Nicola Sturgeon het verhogen van welzijn tot het ‘kerndoel’ van de Schotse overheid. Sturgeon organiseerde vorig jaar het eerste ‘beleidslab’ om praktische ervaringen uit te wisselen over het integreren van welzijn in de overheidsbegroting.’ Ondergetekende denkt luidop: nog even en dit trio van intelligente premiers gaat een nationaal Ministerie van Geluk oprichten. Wat u? Kijk, het is dit soort berichten (hulde aan Trouw om deze verbanden te leggen en er publicatieruimte aan te wijden) dat ons toch weer met hoop vervult…