Biflatie Pensioen Bulletin (BPB): korten kan van tafel

Het pensioenstelsel in Nederland staat onder druk. Inmiddels is hierover een maatschappelijke discussie ontstaan en zijn de meningen van de betrokken partijen behoorlijk verdeeld. Op Biflatie.nl leest u voortaan alles wat uw pensioen aangaat. Fiscaal, wettelijk, over de nieuwste ontwikkelingen binnen de sector en wat de toekomst brengt. De tijd tikt verder en nog altijd heerst er onzekerheid of er wel of niet gekort gaat worden. Er zijn namelijk pensioenfondsen die er ‘beroerd’ voor staan. Althans zo wordt beweerd door verschillende rekenmeesters van diverse bemoeizuchtige instanties. Het lijkt wel of de pensioenfondsen geen eigen baas zijn in de eigen buik die bulkt van het geld. Zo is het toch in feite.

Pensioenakkoord is wankel

Het is bekend dat de NL-pensioenfondsen beschikken over enorme reserves, maar de rekenregels die ooit door de rekenmeesters zijn opgelegd schrijven nu eenmaal voor dat onder de huidige omstandigheden een korting op de uitkeringen onvermijdelijk is. Volgens de pensioenfondsen zijn de rekenregels erg theoretisch en zouden deze regels best aangepast kunnen worden naar de huidige omstandigheden. De problematiek rondom de rekenregels maakt momenteel deel uit van de discussie in het pensioenakkoord. Deze dreigt hopeloos vast te lopen als partijen vast houden aan achterhaalde standpunten.

De ECB als onderdrukker

De dreigende sociale onrust onder de senioren, nu al aangeduid als de rollatoropstand, zou wel eens de boerenprotesten kunnen overtreffen. Als 3 miljoen ouderen met hun rollators de hekken omver duwen op het Malieveld en rechtstreeks doorstoten naar het Ministerie van Wouter Koolmees dan zou een Koolmees graag vleugeltjes willen hebben om vliegensvlug de korting van tafel te halen. Het duurt soms een tijdje voordat de regering luistert naar de stem van het volk. Er wordt lang krampachtig vastgehouden aan oude regelgeving die door de tijd vaak wordt ingehaald. We leven nu in andere tijden. De theoretische rekenregels stammen uit de vorige eeuw. Het is een keihard gegeven dat we in andere tijden bivakkeren en dat de regeltjes van toen niet meer passen in deze tijd van repressie. Een tijdperk van beteugeling door een Europese Centrale Bank, de ECB dus. Dit machtige instituut was nog niet opgericht ten tijde van de invoering van de pensioenrekenregels. Nu heeft een Europese Centrale Bank zijn beleidsinstrumenten uitgespreid over de Nederlandse pensioenfondsen.

NL-pensioen is geen EU-pensioen

De oorzaak van alle pensioenellende moeten we daarom zoeken bij de ECB. Het is dit Europese instituut dat met zijn beleid van dalende rentetarieven, ten faveure van de ‘bevriende’ schuldennaties, de NL-pensioenfondsen in verlegenheid brengt. Ineens zijn onze pensioenfondsen deel gaan uitmaken van een Europees beleid en ondervinden we hinder door het gedrag van andere lidstaten die aan een kredietinfuus liggen. Om onder deze omstandigheden krampachtig vast te houden aan oude regelgeving is echt achterhaald. Tijden veranderen. Onder invloed van globalisering en integratie in de Europese politiek is ons kleine polderlandje een stukje van de eigen autonomie kwijt geraakt. Onder druk van de Europese integratie komen onze pensioenfondsen in zwaar weer.

Deltaplan

Code rood is afgekondigd terwijl onze polders worden beschermd door de sterkste dijken ter wereld. Na het overtrekken van de orkaan is er nauwelijks schade. Hoe anders is dat niet wanneer in het warme zuiden de gammele houten hutten zijn omgewaaid door de wind. Nu gaan we dus in een land met sterke dijken onze ingepolderde reserves inzetten voor de wederopbouw in rampgevoelige landen. Zou het niet beter zijn om vrijwillige giften in te zamelen voor ondersteuning van getroffenen? Ons Deltaplan heeft veel geld gekost; we hebben geleerd van de fouten uit het verleden. Laat dat ook een les zijn voor anderen. Met een metafoor kun je vaak een mooie vergelijking maken. Anno 2019 zijn we onderworpen aan de regelgeving van een instituut dat een monetair beleid voorstaat voor 19 lidstaten van de EMU(Europese Munt Unie). Bij de oprichting van ons pensioenstelsel is nooit rekening gehouden met de invloed van een instituut dat ‘regeert’ over 19 nogal verschillende landen.

Nood breekt wet

Nu pas wordt duidelijk wat de ECB teweeg brengt. Nu pas gaan we mopperen op onze theoretische rekenregels. Ja hallo, deze rekensystematiek staat nu dus onder rechtstreekse invloed van de ECB. Als de negatieve invloed doorwerkt in onze inkomens wordt de meute wakker. Een beetje laat, dat wel. Let wel, het gaat niet alleen om de pensioenen van nu maar ook om die van de toekomst. Het gaat om het inkomen van ons allen, de hele natie dus. En de sleutel van de oplossing ligt in het huidige pensioenakkoord. Theoretische rekenregels uit het verleden moet men nu loslaten en praktisch aanpassen aan de huidige situatie. Nood breekt wet. Met de reserves van de meeste pensioenfondsen zit het wel goed. Onze fondsen staan helemaal los van de tekorten bij andere lidstaten. Basta!

Mijn nieuwe rekenregeltje

Ga eens kijken naar de resultaten van de pensioenfondsen over bijvoorbeeld de laatste 10 jaar. Die rendementen overtroffen ruimschoots de officiële rekenrente. En werkt het niet zo dat het werkkapitaal van de laatste 10 jaar bijeen gebracht is door de gepensioneerden van nu? Zou het daarom niet reëel zijn om bijvoorbeeld de resultaten van de laatste 10 jaar mee te wegen in de rekenregels voor de dekkingsgraad voor de komende jaren. Om schokeffecten te voorkomen neem je heel simpel elk jaar een nieuw voorliggend tijdvak van 10 jaar. Dus het resultaat over het tijdvak 2009-2019 voor het uitkeringstijdvak 2020. Voor het uitkeringsjaar 2021 geldt dan de rekenrente afgeleid van het rendement over het voorliggende tijdvak 2010-2020. Lang leve de eenvoud!

Geen hogere wiskunde

Elk jaar kan dus de rekenrente opnieuw worden vastgesteld en beweegt daarbij maar langzaam omdat het gemiddelde resultaat over de 10 jaar daarvoor wordt berekend. Grote schokeffecten blijven uit. Geen theoretische maar puur praktisch afgestemde rekenregels. Ach ja, het is zomaar een opwelling na 2 bakken sterke koffie en het lezen van reacties op je eigen columns. Zou de echte rekenmeester mij kunnen vertellen waar het in mijn vlaag van verstandsverbijstering aan mankeert? Mijn wiskunde was in mijn studiejaren erbarmelijk slecht. Maar ja, soms wil je als columnist meedenken aan een oplossing. Echter denk ik altijd simpel en zal mijn oplossing weer niet begrepen worden door beleidsmakers die zich graag laten leiden door grote instituten waar men carrière kan maken. Tegenwoordig moet je meedenken in de correlatie van unies en verbonden. Beleidsmakers denken in een uniek concept: niet het eigen belang telt, alleen het grote geld. GW