Big Data als nieuwe grondstof voor de wereldeconomie

In Amerika heeft de rechter een opmerkelijke uitspraak gedaan in de zaak van het volk tegen de inlichtingendienst NSA. Wat deze organisatie gedaan heeft, in het kader van het afluister- en spionage schandaal dat door Edward Snowden aan het licht is gebracht, is ongrondwettelijk en moet stoppen. Daarmee is Snowden een patriot en moet hij als held kunnen terugkeren naar zijn vaderland.

Amerika, het land met de grote oren

Maar niets van dit alles. De regering gaat in beroep en Snowden blijft de status van ‘staatsvijandig’ behouden, ook al heeft president Obama aangekondigd het werk van de NSA, met name als het gaat om het inwinnen van buitenlandse informatie, aan banden te zullen leggen. Wat hij in feite bedoelt is dat hij zijn collega staatshoofden niet langer zal bespioneren en dat komt weer omdat bondskanselier Merkel hem een zware tik op de vingers heeft gegeven. De praktijk leert dat Amerika gewoon zal blijven doorgaan op de ingeslagen weg.

Vooral in Duitsland wordt de kwestie van heimelijke informatievergaring, op wat geblaf en gekijf van parlement en regering na, hoog opgenomen. In tegenstelling tot in Nederland waar onze privacy een non-issue is, De Commissie Bescherming Persoonsgegevens sprak laatst zelfs de idiote woorden uit dat Nederland te klein was om een vuist tegen Amerika te maken. Geen handige uitspraak, maar wel begrijpelijk in het licht van het uitblijven van enigerlei volkswoede van eigen bodem. Wij slikken en hikken, maar laten onze privacy stikken.

Big Data

Feit is dat met de uitspraak van de rechter de NSA zijn werk eigenlijk niet meer kan doen, althans niet met gebruikmaking van de inmiddels vergaarde informatie. Dit komt er op neer dat de enorme databestanden (‘Big Data’) waarover deze organisatie beschikt waardeloos zijn geworden, in ieder geval voor de oorspronkelijke doeleinden. Miljarden dollars dreigen hiermee verloren te gaan. Het zou mij niet verbazen dat ook in Europa informatievergaring plaats vindt die de toets van grondwettelijkheid niet kan doorstaan. Ook daar zijn miljarden euro’s mee gemoeid.

Informatie verouderd snel en daarom stel ik voor om de databestanden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten van Europa en Amerika (en alle andere diensten die zich bij deze beide supermachten willen aansluiten) open te stellen voor commercieel gebruik, weliswaar onder strikte voorwaarden. De kern van de snel groeiende internet economie is informatie en grote ondernemingen zoals Google hebben er jaren over gedaan om die informatie over mensen te krijgen, maar komen zelfs nu nog niet in de buurt van de NSA.

Virtuele grondstoffen als kans

Onze privacy moet goed geregeld worden. Voor het overgrote deel gaat het echter om meta data. Die is commercieel waardevol, maar individueel pijnloos. Door het open stellen van deze goudmijn aan virtuele grondstoffen (net als olie, gas, etc.) kunnen compleet nieuwe industrieën ontstaan. Op basis van nieuwe businessmodellen ontstaat zelfs een hele nieuwe tak van wereldwijde werkgelegenheid, zoals data-analisten, data-miners, profilers, data-wetenschappers en een heel scala aan nu nog niet bekende beroepen. Het databestand van de NSA is zo ongelooflijk groot en omspannend dat het een maatschappelijke bron van leven en werken van mensen, waar ook ter wereld, vormt.

Informatie is niet staatsvijandig

Ik durf zelfs zo ver te gaan dat door Big Data de zo fel begeerde kenniseconomie, als duurzame opvolger van de industriële economie, vast voet aan de grond zal krijgen. Hiermee zal de informatie- en veiligheidsdiensten de wereld een forse dienst bewijzen. Ze hadden nooit mogen doen wat ze gedaan hebben. Nu echter de informatie er eenmaal is, kunnen we er maar beter maatschappelijk verantwoord gebruik van maken. Het idee is even wennen. De belastingbetaler krijgt waar voor zijn of haar geld. De politiek kan randvoorwaarden en condities voor het gebruik stellen. Dat is een waardevolle taak en in ieder geval beter dan de zaak in de sectie stiekem van de democratie weg te stoppen. Informatie is niet staatsvijandig. In tegendeel, informatie is maatschappij vriendelijk.

René Tissen