Woensdagmorgen gaf de Britse premier David Cameron dan eindelijk zijn lang geanticipeerde EU speech in Londen. Daarin kondigde hij aan dat, mochten de Conservatieven onder zijn leiding de verkiezingen winnen, Groot-Brittannië een referendum zal voorgeschoteld krijgen over de het Britse lidmaatschap van de Europese Unie in 2017. Ondanks dat hiermee de kansen op een “Brexit” lijken vergroot is nog maar weinig zeker. Nog steeds hangen vele haken en ogen aan het referendum en is het maar de vraag hoe het Britse politieke landschap er over 2 en 4 jaar uit zal zien. Toch wil Cameron “Europa” wel tot een van zijn speerpunten maken voor de verkiezingen van 2015. “Het is tijd voor de Britten om zich uit te spreken. Het is tijd om de Europese kwestie af te ronden in de Britse politiek”, aldus Cameron.
In de speech (hier te lezen) benadrukte Cameron dat bij een conservatieve overwinning, de regering direct een wet in werking zal laten treden die een referendum over de kwestie in gang zal zetten. Hiermee komt Cameron tegemoet aan zijn eurosceptische partijgenoten die al tijden vraagtekens hebben over de Europese Unie. Tevens voelt de Conservatieve partij al enige tijd druk van UKIP (United Kingdom Independence Party), die met name dankzij Europarlementariër Nigel Farage de laatste jaren aan populariteit heeft gewonnen.
Weinig enthousiasme
Op het vasteland van Europa wordt in ieder geval niet enthousiast gereageerd op de speech van Cameron. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle benadrukte dat het EU lidmaatschap voor Groot-Brittannië niet kan bestaan waarin alleen “de krenten in de pap voor GB zijn, terwijl de lasten voor de rest zijn”. Toch kan men in zekere zin stellen dat Groot-Brittannië al enigszins geïsoleerd is. Aan grote projecten als de Fiscale Unie, het ESM en de bankenunie doet Groot-Brittannië al niet mee, voornamelijk om de Londense City buiten schot te houden.
Gevolgen “Brexit” onduidelijk
Hoe de plannen van Cameron op lange termijn zullen uitwerken is nog onduidelijk, maar een “Brexit” (op korte termijn) lijkt vooralsnog uitgesloten. Daarnaast zijn de economische gevolgen ook lastig in te schatten. Zo denkt James Knightley van ING dat het voor de EU grote voordelen heeft als de Britten blijven deelnemen aan de interne markt, maar er niets meer over te zeggen hebben. Onder meer dankzij demografische trends, waardoor het Groot-Brittannië in 2040 een grotere beroepsbevolking heeft dan Duitsland, kan ervoor zorgen dat de EU veel belang heeft bij een Groot-Brittannië in de EU dan daarbuiten. Concessies aan beide kanten zouden dan ook kunnen leiden tot een nieuwe Britse overeenkomt . Met een blijvende toegang tot de Europese interne markt zou de Britse economie dan ook onaangetast blijven. Een grote campagne van het bedrijfsleven samen met de politiek zou dan ook kunnen leiden tot een JA stem, aldus Knightley. Echter kan de uitkomst van een referendum nooit gegarandeerd.
