Centrale banken hebben geen vat op bitcoin

Op rationele gronden is er geen reden tot herziening van de term “bubbel” zoals eerder in deze column aangemerkt. Niettemin hebben de crypto’s sinds die tijd een enorme vlucht genomen met als aanjager de gigantische verruimingen door de centrale banken die daarmee een navenant dubieus en inflatoir klimaat wisten te creëren. Het terugdraaien zou intussen een even desastreuze afloop kennen als voortzetting hiervan. 

De vraagtekens achter de houdbaarheid van het huidige monetaire fiatsysteem waren al serieus gerezen met de gigantische bailouts van importante instituten als Bear Stearns, City Bank, Fannie Mae, Freddie Mac, AIG (grootste verzekeraar ter wereld) e.a. na het déficit van Lehman Brothers als niet-systeembank in 2008. Hiermee dreigde destijds op een haar het gehele monetaire systeem onderuit gehaald te worden.

Toen de edelmetaalprijs in september 2011 werd “bevroren”, gaf dat Bitcoin direct een push als een muntsoort waarop geen enkele centrale bank enig vat zou hebben. Aanvankelijk besteedden deze hieraan nauwelijks aandacht totdat de populariteit ervan als gevolg van de enorme prijsstijgingen toch tot nadenken begon te stemmen. Als geldschepper zal de Amerikaanse overheid zonder goedkeuring nooit toestaan dat Bitcoin zomin als edelmetaal de vitale rol van de dollar als sleutelvaluta zou kunnen verankeren. Goud was middels backwardation op de COMEX futures beurs af te stoppen maar Bitcoin leende zich hier niet toe. De centrale banken hadden intussen openlijk geopperd zelf met een digitale munt te willen komen al dan niet in coördinatie met het IMF. Daarmee zou Bitcoin als “ongeleid projectiel” definitief op een zijspoor kunnen worden gerangeerd. Met volledige controle over de geldstromen bezit een staat immers de politieke macht en de beleidscontrole over de economie.

De geloofwaardigheid van de dollar

In en tegen een negatieve rente aanhangend blijkt de dollar vooralsnog zonder goudkoppeling   de rol van drager van het mondiale monetaire systeem te kunnen blijven behouden. Nu de rente gezien de gigantische schuldopbouw niet of nauwelijks meer omhoog kan, moest er opnieuw een konijn uit de mouw worden geschud: Yield Curve Control (YCC). Een verdere verdamping van de uitstaande schulden middels nieuwe verruiming van de geldhoeveelheid komt hiermee ten extreme open te liggen! Dit is bepaald geen recept voor een gezond beleid en staat economische groei in de weg. David Stockman, voormalig budget directeur onder president Reagan,  beschouwt YCC “als het gevaarlijkste experiment sinds het communisme”.

Het gerenommeerde CATO instituut in Washington DC beschouwt YCC als een dolkstoot in de rug van de geloofwaardigheid van de dollar. Immers, de bewaking van de koopkracht behoort tot de primaire taak van de Federal Reserve Bank!

            Digitaal muntsysteem           

Met edelmetaal vooralsnog “in de kontzak” moest Fed voorzitter Powell op een virtuele Innovation Summit van de Bank of International Settlements (BIS) duidelijk maken dat ‘Bitcoin and other privately circulating crypto coins should never be allowed to supplant government controlled fiat notes’. Tegelijkertijd bereikte de marktkapitalisatie van Bitcoin de mijlpaal van $1 biljoen, waarvan ca. 80% in handen van grote partijen blijkt te zijn. Powell omschreef  Bitcoin zonder enig anker of referentie als een meer speculatieve asset en substituut voor goud in plaats van de dollar! Een slechte vergelijking daar goud meerdere malen met succes als anker van het monetaire systeem heeft gediend maar door overmatige schuldcreatie moest worden losgelaten! Tijdens bovengenoemde meeting wezen zowel Powell als Lagarde (ECB) op de mogelijkheid van een (eigen) digitale munt, aangeduid als een CBDC (Central Bank Digital Currency). Mogelijk in coördinatie met het Internationale Monetaire Fonds, waarvan  de V.S. als grootste “aandeelhouder” deel uitmaakt. Deze digitale munt zou dan in feite even “boterzacht” zijn als het huidige fiatsysteem.

Daarmee zou een centrale bank real time informatie en tevens controle over alle financiële verkeer verkrijgen, waarin elke transactie volledig transparant is. Dat impliceert o.m. dat op deze wijze criminaliteit gemakkelijk kan worden onderkend.  Als nadeel van het digitaal mijnen geldt de forse energievraag tegen de achtergrond van klimaatverandering.  

Tegen de achtergrond van de invoering van de reeds langer bestaande papierloze betaalwijzen  middels pinpas, credit card, verder internet bankieren en e-commerce ligt digitalisering niettemin voor de hand. Ook zonder een bankrekening kun je in China bijvoorbeeld al goed uit de voeten met WeChatPay en Alipay. Deze diensten functioneren als apps in smartphones en zijn daar al reuze populair. Een ‘wallet’ heb je dan niet nodig.   

Bitcoin referentiewaarde

In tegenstelling tot edelmetaal dat al ver vóór de jaartelling als waardevast internationaal ruil- en later betaalmiddel gold, dateren de crypto’s van nog maar pas net 10 jaar terug. Veel te vroeg om er enige referentiewaarde aan te kunnen toekennen anders dan “wat de gek er voor geeft” in de hoop dat straks een andere gek er nog meer voor over heeft.

Anderzijds hebben de crypto’s niet alleen belangstelling gewekt bij particuliere investeerders maar ook bij steeds meer instituten als banken en professionele partijen w.o. JP Morgan Chase middels het plan tot het uitbrengen van een mandje van 11 crypto gerelateerde aandelen, Blackrock (het grootste beleggingsinstituut ter wereld) dat voornemens is Bitcoin futures uit te brengen en verder Paypal alsook VISA middels het faciliteren van aan- en verkooptransacties. Ook grootmachten als Facebook, Twitter, Tesla e.a. zijn voornemens om crypto gerelateerde projecten te initiëren.

Tot dusver zijn er 18,6 miljoen Bitcoins aangemaakt, reikend tot een maximum van 21 miljoen in het jaar 2140. Voorts blijken er 5 miljoen in vaste handen te zijn, terwijl een slordige 4 miljoen niet (meer) achterhaalbaar is als gevolg van een verloren wallet of inlogcode. Ook deze wetenschap gold/geldt als aanjager van de prijsstijging.

Als belangrijkste argumenten gelden:

a)     Crypto’s kunnen na de laatste halving niet meer worden bijgemijnd en vertonen daarmee een duidelijk schaarste element, zoals dat ook voor goud en zilver geldt met de aantekening dat er altijd goud en zilver zal worden gedolven, zij het dat de vondsten en concentraties afnemen en bovendien de grootste hoeveelheid zich in vaste handen van de centrale banken/staat bevindt

b)    De rol van contant fiatgeld is uitgespeeld zodra een cryptomunt (Bitcoin) wereldwijd als wettig internationaal betaalmiddel zou worden geaccepteerd

c)     De tussenhandel – de banken – zouden worden uitgeschakeld en daarmee ook het risico van een bank holiday als gevolg van het overeten aan schulden

d)    De bezitter van voldoende cryptowaarde in de wallet meent zich gevrijwaard van een mogelijke of beter hoogst waarschijnlijke reset van het huidige monetaire systeem  – dat blijft evenwel een vraag m.b.t. de waardering

e)     De waardegroei stijgt naarmate de schaarste als gevolg van de halvings toeneemt

f)     In weerwil van de gigantische “uitbaat” van de koopkracht van het huidige fiatsysteem kunnen de crypto’s van bovenaf niet in waarde “terug” worden gemanipuleerd, zoals bij edelmetaal tot dusver “tandenknarsend” op de COMEX beurs in New York nog bijna dagelijkse praktijk is.

Koopkracht bufferfunctie

Voorts bezit geen enkele centrale bank enig circulerend crypto geld maar daarentegen wel goud als permanente buffer tegen geldontwaarding (inflatie). Deze “goudgreep” berust op de wetenschap dat geen enkele fiatmunt in het verleden het ooit bestaan heeft op te boksen tegen de altijd opnieuw optredende koopkracht “erosie” als gevolg van voortdurende overmatige (ongedekte) staatsuitgaven, met altijd het (hyper)inflatie risico op de loer.  

Voorts is bekend, dat staten met hoge schulden (V.S., EU, U.K., Japan) en deze schulden met steeds meer improductieve schuld plegen te plempen, ook steeds meer tegen negatieve economische groei aanlopen. Ondanks een verwacht inhaaleffect nadat corona uiteindelijk in sterke mate zal zijn bedwongen, zal daarop de economische groeicapaciteit in een versneld aftakelingstempo van de onderliggende munt afstevenen, waarmede het moment van “de waarheid” nadrukkelijker bloot komt te liggen.

Als het zover komt, zal een nieuw systeem opgetuigd dienen te worden, dat aan een zodanig sterk opgewaardeerde goudprijs verankerd dient te zijn teneinde de schuldinflatie blijvend (zo lang als dat in de praktijk blijkt te duren) te kunnen accommoderen. Een Bretton Woods II ligt in dit kader in het verschiet maar niet zonder de superzure appel die almaar als can down the road vooruitgeschoven wordt uit angst voor grote sociale disruptie.  De koopkrachtplaatjes worden hiermee immers drastisch verhangen!

Vooruitziende blik

Befaamd Harvard professor Kenneth Rogoff  refereerde recent kritisch aan de wereldwijd supreme rol van de dollar om te wijzen op de toenemende fragiliteit ervan. Hij duidde hierbij met name op China met de woorden: ‘because expected future changes in China’s exchang-rate regime are likely to trigger a significant shift in the international monetary order’. Hij verwacht een zeker moment, waarop dit land zal stoppen om de munt nog langer gekoppeld te houden aan een mandje valuta’s (w.o. de dollar), gevolgd door overig Azië. De dollar zou dan  haar gewicht in de wereldschaal voor ruim de helft verliezen, waarmee de houdbaarheid van de Amerikaanse schuld nog sterker ter discussie komt te staan.

Verder bevestigde Rogoff tijdens een recent interview op CNBC dat ‘central banks will never allow bitcoin and other cryptocurrencies to become mainstream’. Uiteraard worden de ontwikkelingen door de Bank of International Settlements (BIS), de G-7 alsmede de G-20 nauwlettend gevolgd. Al was het maar vanwege de boeiende innovaties die zich op het terrein van de crypto- en blockchain technologie voordoen. Daarbij speelt tevens de etchy vraag hoe met een “stekkermunt” bescherming te zoeken tegen een plotse power blackout. De gedachten gaan hierbij o.m. uit naar een mogelijke EMP (Electric Magnetic Pulse) aanval die een grootschalige breakdown in de energievoorziening teweeg kan brengen zonder verder enige materiële schade te veroorzaken. Een satelliet zou in een dergelijk geval mogelijk uitkomst kunnen bieden maar evenzo een target zijn.  

Tenslotte is de vraag irrelevant of en in hoeverre de cryptomunten eventueel aan banden gelegd zouden moeten worden, zolang ze niet als een serieus alternatief van het huidige monetaire systeem beschouwd hoeven te worden.