Coronanoodfonds, splijtzwam voor de EU? (deel 2)

In deel 1 over dit thema sprak ik al mijn ongenoegen uit over het gekibbel dat nu is ontstaan over de coronamiljarden die 27 EU-lidstaten onderling moeten verdelen. Nu de financiële nood in vooral de zuidelijke landen alsmaar groter wordt door nieuwe lockdownbeperkingen is er dringend behoefte aan geld. Geld van “bevriende” lidstaten die onder aanvoering van de Europese Commissie(EC) flink gecollecteerd hebben op de kapitaalmarkt.

Verdelen van de poet

Op basis van gemaakte afspraken wordt een ‘potje’ van 750 miljard aangelegd en mogen de deelnemers onder voorwaarden hun aanspraak opeisen. Onderzoeksjournalisten hadden al hun bedenkingen toen het noodfonds aan de pers werd gepresenteerd. Er zijn veel mitsen en maren wat betreft de toedeling van de gelden. Daarbij is de rechtsstatelijkheid van een lidstaat als kernwaarde van de Europese Unie één van de belangrijkste voorwaarden. Dat gaat zeker een dingetje worden.

Veto van Polen en Hongarije

Op 19 november was het eerste digitale overleg van de Europese leiders waar het coronanoodfonds op de agenda stond. Na afloop werd op de persconferentie bekend gemaakt dat er slechts een kwartier over het veto van Polen en Hongarije was gesproken. Ook Slovenië blijkt nu het veto te ondersteunen. Drie lidstaten liggen nu dwars en beletten verdere verdeling van de coronamiljarden. Hoe moeilijk de kwestie ligt blijkt uit het feit dat EU-president Charles Michel het ontstane conflict niet geschikt acht om op een digitaal overleg te bespreken. Hij wil de kwestie vooruitschuiven naar de volgende top waar het een belangrijk agendapunt wordt. De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft als bemiddelaar tussentijds met de dwarsliggers gesproken om een oplossing los te peuteren. Echter houden de Hongaarse premier Viktor Orbán, de Poolse premier Mateusz Morawiecki en hun Sloveense medestander Janez Janša stevig vast aan hun standpunt.

Het bekende praatje van Rutte

Premier Mark Rutte wuifde de gerezen problemen erg gemakkelijk weg en zei dat De EU  niet bang moet zijn als de leden het een keer even niet eens zijn. “Dat kan in een vriendenclub”. Het woord vrienden moet niet letterlijk worden genomen, haastte de premier toe te lichten. “Wij komen niet bij elkaar op de verjaardag”. Het is de bekende manoeuvre van onze premier om conflicten te bagatelliseren. Inmiddels weten we beter. Op de EU-top van afgelopen zomer liepen de spanningen hoog op en werd er 4 dagen en nachten stevig onderhandeld. Volgens insiders is toen al voorzien dat de gemaakte afspraken over verdeling van de miljarden later problemen gaan geven. Het is het bekende vooruitschuiven in de hoop dat de tijdgeest meezit. In de politiek zijn politici nog veranderlijker dan een mens. Echter ligt de frictie tussen de Oostbloklanden en de rest op het rechtstatelijke vlak en dat kunnen de zogenaamde hoopgevende gesprekken tussen “bevriende” leiders van de lidstaten niet zomaar oplossen. Polen en Hongarije staan geen bemoeienis toe in hun binnenlandpolitiek.

Fraude en verkwisting

Het is bekend hoe slordig er in Hongarije en Polen wordt omgesprongen met EU-subsidies. In het Europees Parlement(EP) zijn diverse vragen gesteld over corruptie en misbruik van EU-middelen. Er zijn grote bedragen aan EU-middelen misbruikt in het kader van het Ignác Darányi-plan in Hongarije. Dit is een programma ter ondersteuning van de economische ontwikkeling in plattelandsgebieden. Particulieren kunnen financiering ontvangen voor het uitbaten van kleine familiehotels om het toerisme te bevorderen. Deze hotels kunnen na vijf jaar echter als particuliere woning worden gedeclareerd. Veel van deze zogenaamde hotels blijken in de praktijk nooit een toerist over de vloer te hebben gekregen. Hieruit blijkt weer hoe slecht de EC functioneert als het gaat om controle op besteding van EU-subsidies. De corruptie maar ook de verkwisting is enorm. Het verkwisten van EU-subsidies is al lang een hot item en gebeurt in veel lidstaten. Wanneer er vragen over worden gesteld in het Europees Parlement blijft het daarna stil. Een duidelijk signaal van onderling wantrouwen als het gaat om inmenging in de binnenlandse politiek. Er is angst voor nieuwe afsplitsing.

Weggooien van belastinggeld

Dit is dus hoe de geldcarrousel van de EC werkt. We pompen er per lidstaat vele miljarden aan contributie in. Vervolgens gaan duizenden EU-ambtenaren over de besteding en verdeling onderhandelen. De zogenaamde Europese verdeel- en heerspolitiek. Subsidies vliegen alle kanten op. Er wordt zo maar 50 miljard subsidie per jaar aan landbouw verkwist, terwijl De New York Times publiceerde dat een groot deel van de landbouwsubsidies van de EU door corrupte overheidsfunctionarissen werden misbruikt, met name in Hongarije en Tsjechië.  Dat is wat ik bedoel. Na een poosje googelen vind je nog meer berichten over fraude met Europese subsidies. Let wel, we praten hier over ons belastinggeld. Nederland is een nettobetaler aan de EU en dat betekent dat Nederlandse belastingbetalers het meest gedupeerd zijn. Ons geld verdwijnt in de zakken van corrupte Oost-Europese politici en hun trawanten.

Coronacarrousel: verdelen ‘onder de armen’

En nu gaan we de coronamiljarden verdelen. Ik zie het al weer gebeuren. Nog meer belastinggeld dat verdeeld wordt ‘onder de armen.’ Dan bedoel ik niet ‘onder de arme inwoners’ van de behoeftige lidstaten maar ‘onder de armen’ van corrupte politici. Met een pandemie als excuus gaan we nog meer geld weggeven dat volgens de doelstelling van het noodfonds rechtstreeks behoort toe te komen aan de economisch gedupeerden van de pandemie. Waarom doen we zo moeilijk om hiervoor een complete carrousel in te richten, de mallemolen van de EU. Er zijn lidstaten onevenredig zwaar getroffen door de strenge lockdownmaatregelen die ze zelf hebben afgekondigd. Omdat de EU nog niet een centraal bestuurde unie is kunnen 27 lidstaten hun eigen coronabeleid uitvoeren. De differentiatie in maatregelen is onderling zo afwijkend dat daardoor de economische schade per lidstaat behoorlijk kan verschillen. De bijdrage aan het EU-coronanoodfonds zal op deze manier onevenredig zwaar drukken op de burgers van lidstaten die minder schade lijden door beleidsmaatregelen.

Een pandemie is geen natuurramp

Het gaat hier om beleidsmaatregelen inzake een epidemie en niet om natuurrampen zoals een ongekend zware aardbeving waar de overheid niets aan kan doen. Daarvoor kan spontaan ingezameld worden. Een land als Nederland mag niet opdraaien voor het repressieve beleid van bijvoorbeeld een land als Frankrijk. Dit is een groot mankement aan het noodfonds dat onder politieke druk van noodlijdende lidstaten tot stand is gekomen. Als men straks weer gaat ruziën over de verdeling van onze bijdragen, die overigens eerst worden geleend op de kapitaalmarkt en daarna met belastinggeld worden afgelost, dan zouden Nederlandse parlementariërs daar direct een stokje voor moeten steken. Onze Kamerleden zitten daar niet voor Hongarije, Polen en andere corrupte lidstaten. Ze vertegenwoordigen de burgers van Nederland waar de rechtstaat nog een ietsie pietsie beter functioneert dan in de Oostbloklanden. Maar of onze Kamerleden mij gerust kunnen stellen dat waag ik te betwijfelen. In onze logeerkamer staat nog een twijfelaar van 1,20 breed. Ik ga daar een nachtje op twijfelen want ik heb grote twijfel of ik vertrouwen heb in die twijfelende politici in Den Haag.

GW