Collega Joost van Buuren gaf het in zijn recente artikel al aan. De angst voor een domino effect voor vallende banken. Inderdaad Joost, het zijn de banken die we na Corona in de gaten moeten houden! Bankaandelen zijn meer gedaald dan de aandelen van de luchtvaartsector. De daling van bankaandelen was al een paar jaar gaande en ging gelijk op met de aanhoudende rentedaling op de obligatiemarkten. Het verdienmodel van de banken is namelijk grotendeels verdwenen.
Het gevaar van de derivaten
De rentemarge tussen ingeleend (spaar)geld en uitgeleend geld werd steeds kleiner. Banken zijn jaren geleden overgestapt naar alternatieve verdienmodellen. Die bestonden o.a. uit risicovolle bancaire producten waarvan de handel in derivaten de meest bekende en misschien wel de gevaarlijkste is. Derivaten zijn gelardeerd met schuldpapier en gaan onherroepelijk last krijgen van wanbetalingen. Beleggers zijn altijd op zoek naar dividend en verlangen een waardestijging van hun stukken. Risicovolle en verlieslatende aandelen gaan in de uitverkoop. Op de beurzen gaan banken hierin al een tijdje voorop. Al lang voordat Corona kwam.
Bankroet
De “First State Bank van Barboursville” in de Amerikaanse staat West Virginia die bankroet ging, maakt geen deel uit van de grote systeembanken die op Wallstreet kantoor houden. Toch is het omvallen van een dergelijke “lokale” bank een waarschuwingssignaal. Het betekent veelal dat rekeninghouders, particulieren en bedrijven, hun vertrouwen kwijt zijn geraakt. Deze sluizen vroegtijdig hun geld weg naar andere banken. Dit spelletje van het doorschuiven van kapitaal zou best eens herhaald kunnen gaan worden. En ik vrees al in de nabije toekomst. We moeten niet vergeten dat de FED in de VS al in september 2019 is begonnen met het injecteren van repomarkt omdat daar gebrek aan liquiditeiten bestond. Meestal ontstaan doordat banken elkaar onderling niet meer vertrouwen. Banken weten doorgaans beter dan de rekeninghouders hoe ze er voor staan.
Wat doet de Repomarkt
De repomarkt vormt de smeerolie van het financiële systeem. Op deze markt lenen financiële instellingen zoals banken, hedgefondsen en geldmarktfondsen geld aan elkaar uit, waarvoor ze repocontracten afsluiten. Daarbij leent een partij geld van een ander in ruil voor een onderpand en een kleine rentevergoeding (de reporente). Het onderpand bestaat meestal uit staatsobligaties. Normaal gesproken moet deze markt zelfstandig kunnen functioneren. In 2021 heeft de FED meerdere malen moeten ingrijpen omdat de reporente sterk opliep. Vele honderden miljarden werden in de repomarkt gepompt. In maart 2021 werd zelfs 1,5 biljoen dollar beschikbaar gesteld. Telkens na de bekendmaking van deze enorme injecties veerden bankaandelen voor een korte periode op om daarna weer weg te zakken. Het zijn dus lapmiddelen die maar even werken en dat zegt genoeg.
“Centrale banken gaan economie redden”
De enorme schade die Corona aanricht aan onze economie is immens groot. Na de onmenselijke gezondheidscrisis die Corona veroorzaakt wacht ons een financiële crisis die gepaard gaat met de economische crisis waarin we in een snel tempo verzeild zijn geraakt. Vooral in de VS gaat het keihard met het oplopen van de werkloosheid en faillissementen. Dat betekent dat veel bedrijven en particulieren nalatig worden met hun schuldaflossing. Ik hoef niet uit te leggen wat dat betekent voor het bankwezen. Behalve dat het rente-verdienmodel naar de knoppen ging, gaan nu ook de afschrijvingen op het uitstaande krediet enorme verliezen opleveren. Ook de derivaten zijn gelardeerd met schuldpapier, zoals ik in mijn eerste alinea al opmerkte. Wat we nu gaan zien is het injecteren van centrale banken die onnoemelijke bedragen in een bodemloze put smijten. Centrale banken moeten die biljoenen aan verdampte liquiditeiten oprakelen. Hoe verder de beurzen dalen, hoe meer kapitaalvernietiging, tenzij we allemaal direct instappen(???).
Einde macht bankenkartel in zicht
Waar we nu vooral op moeten letten is hoe de crisis zich in de financiële wereld ontwikkelt. Als het vertrouwen tussen de banken onderling al weg is dan duurt het niet lang voordat de rekeninghouders, de bedrijven en de massa in de samenleving, de banken gaan wantrouwen. Dat kan betekenen dat na de Coronacrisis het contante geld in de winkels weer aangenomen wordt en mensen geld gaan hamsteren. Geen WC-papier hamsteren maar contant geld in huis, veilig in de kluis. Bang dat men is geworden vanwege de ontwikkelingen in de financiële wereld. Als het normale leven weer enigszins op gang komt zal de economische dreun niet zomaar parallel weer opleven. Daarvoor is de schade te groot. Hoe dieper het BBP van een land is gedaald hoe langer het duurt om uit het dal te klimmen. De vele faillissementen en werkloosheid zal het aangetaste verdienmodel van de banken veel meer aantasten dan tijdens de repocrisis die vorig jaar september begon. Beleggers gaan bankaandelen dumpen en dat zien de bankrekeninghouders als een signaal. Bankiers worden benauwd en ondernemen allerlei acties om liquiditeiten binnen te halen. Overheidssteun, ontslaggolven bankpersoneel, fusies, en in het ergste geval kapitaalcontroles.
Kapitaalcontrole
Wanneer de economie ernstig ontregelt raakt kunnen makkelijk kapitaalcontroles worden ingevoerd. Na de opgelegde overheidsrestricties tijdens de Coronacrisis zou het bange volk zoiets makkelijk accepteren. Na de vrijheidsbeperking limieten in het geldverkeer. Niet meer saldo van de rekening opnemen dan strikt noodzakelijk voor de kosten van levensonderhoud. Het is de vraag of een dergelijke maatregel nodig wordt geacht door onze regering of misschien zelfs door de EU. In noodsituaties is het makkelijk in te voeren. We zouden het kunnen peilen aan de hand van signalen. Dat zijn o.a. de bankaandelen, wanneer die massaal van de hand worden gedaan. Hoe ver zouden die nog kunnen dalen. Als banken nu al weinig waard zijn hoe is het dan gesteld met het vertrouwen in de dienstverlening van de bank. Rente krijgen we niet meer. Misschien moeten we oppassen of we straks ons geld nog wel krijgen. En dat is precies waar de bank van bestaat. We kunnen en mogen niet zomaar ons hele saldo opnemen. We hebben zelf ooit de banken opgericht. De bank die ons geld bewaart voor een reële rentevergoeding. Maar ja, de rente is nul en zelfs negatief na aftrek van bankkosten en inflatie. Wat gaat de massa doen als het vertrouwen omslaat naar wantrouwen. Niemand die dan nog denkt aan het nut van de bank maar alleen maar denkt aan het nut van z’n eigen centen. In tijden van crisis gaat alles anders. Laten we voorbereid zijn.
GW
In mijn column heb ik de Deutsche Bank(DB) buiten schot gelaten. Hoe kan ik die bank vergeten als ik het gevaar van de derivaten beschrijf. Heb DB in mijn columns vaak aangehaald als een gevaarlijke bank die zwaar heeft gehandeld in derivaten. Wijs ik even op de enorme koersdaling van de laatste 5 jaar. Op vrijdag 3 april 2020 was het aandeel slechts € 5,41 waard. Op 10 april 2015 nog € 33,09. Een waardedaling van bijna 84 procent. Hoeveel vertrouwen mag deze bank dan nog genieten van de rekeninghouders. Het is ook nog eens een grote zakenbank waar het grote geld passeert van grote bedrijven tot aan het MKB. Nu er veel faillissementen zijn te verwachten onder het MKB dan zal er veel afgeschreven moeten worden op oninbare vorderingen(kredieten enzovoorts). DB is de grootste bank binnen de EU. Wie moet DB overeind houden als deze gaat schuiven? De EU-Bankenunie i.s.m. het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM). Dit is een permanent financieel noodfonds dat leningen uit EU-lidstaten verstrekt. Het ESM heeft een leencapaciteit van 500 miljard euro. Noodlijdende eurolanden kunnen hier een beroep op doen na onderhandeling over de voorwaarden. En ja, ik zie ‘m al aankomen, het verzoek uit Duitsland, met de bekende uitspraak van Merkel: “Zusammen schaffen wir dass, aber nicht mit nur 500 miljard euro.” https://uploads.disquscdn.com/images/5e5491011cd2658a4a507be1fbc69cede78aec25de2807efaa03dee12385a5d8.jpg
Gerrit kun jij een grove schatting geven wat je dan verwacht, dat er nodig zou zijn, als deze bank zou gaan schuiven?. Gewoon nattevingerwerk. Het dubbele? bijvoorbeeld 1000 miljard?. Waar zou men dat geld vandaan kunnen halen (rekeninghouders, oid) en zou dat haalbaar zijn. Wat is je mening hierover (of dat haalbaar is).
Dat lijkt mij knap lastig. Er is al zoveel over DB gepubliceerd, ook door Arno Wellens, hij is een onderzoeksjournalist en heeft 3 delen over DB gepubliceerd op café Weltschmerz: https://www.youtube.com/watch?v=85bJvdNGAZQ. Maar als je het mij vraagt is die bank niet te redden als daar stront aan de knikker komt. En zeker niet door een verdeelde EU om de simpele reden dat het om teveel geld gaat. Die derivatenpakketten daar zit ontiegelijk veel krediet in. Het schijnt dat via die Repomarkt in de VS al veel banken extra liquiditeiten verzamelen om de verliezen mee op te vangen als ze moeten afschrijven op derivaten. Als nog meer beurskapitaal wordt vernietigd bij dalende koersen dan zal ook de marktwaarde van derivaten onder de kostprijs liggen. Hoe die derivaten op de balans bij de DB staan gewaardeerd dat weet ik niet, maar zeker is dat er veel afgewaardeerd gaat worden. Dat betekent miljardenverliezen waarbij sommige insiders roepen dat DB dan failliet gaat. Maar ja, een systeembank hè. Die mag niet omvallen want trekt dan het hele bankenkartel mee.
Derivaten zijn in feite nu gevaarlijker dan in 2008, omdat sommige tegenpartijen van de derivaten nu kwetsbaarder zijn dan in 2008. In de VS steken deze problemen behoorlijk de kop op bij de bank JP Morgan. Het schijnt dat JP Morgan derivaten en kredietverzuimswaps heeft verkocht die nu over de hele wereld worden opgeblazen en waarvoor het mogelijk niet voldoende kredietverliezenreserves heeft aangelegd. DB handelt in dezelfde producten en zal ongetwijfeld onvoldoende reserves hebben. “Dit dingetje gaat nog een dingetje worden.”
Dank voor je antwoord Gerrit ik ga morgen het filmpje van Arno Wellens kijken, anders wordt het te laat, ha,ha.
Ik heb overigens zojuist dit filmpje zitten kijken en er komt wat op ons af als we pech hebben:
https://www.cafeweltschmerz.nl/coronacrisis-heeft-weimar-potentie-arno-wellens-en-sven-hulleman/
Op https://www.businessinsider.nl/kredietverzekeraars-garantie-inkoop-winkels-coronacrisis-cash/ “Kredietverzekeraars draaien de kraan dicht voor garanties op transacties tussen winkeliers en hun leveranciers – detailhandel ziet kaspositie razendsnel verdampen”.
Op https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/04/06/vijf-vragen-over-voedselzekerheid-tijdens-coronacrisis ” Vijf vragen over voedselzekerheid tijdens coronacrisis”:
Kredietverzekeraars kijken zuiver naar de risico’s en daar hebben ze underwriters voor. En als zij jouw financiële cijfers niet goed vinden wordt het heel moeilijk om op rekening te gaan kopen als bedrijf. Dus voor veel bedrijven zullen de kredietfaciliteiten worden ingetrokken en moeten ze hun inkopen vooruit gaan betalen en als je niks op de bank hebt staan ben je van je bank afhankelijk of jij die vooruitbetaling mag doen.
Wat betreft de voedselvoorziening ben ik niet zo bang omdat er genoeg werklozen zullen zijn diedoor het UWV en de gemeenten kunnen worden ingezet om de oogsten binnen te kunnen halen.
We leven wat dat betreft gelukkig in een rijk land, qua landopbrengst, groente.
Misschien zou je wel wat pakken rijst weg kunnen leggen (als je dat gebruikt). Hier zou wel wat schaarste kunnen gaan ontstaan. Redelijk lang houdbaar. Zo wie zo, hebben we uit deze crisis kunnen zien, dat het met hamsteren vlot kan gaan. Dus weer ouderwets een kleine voorraad aanleggen, kan nooit kwaad.
Zeker en daarom ben ik daarover heel positief. Het zal voor veel mensen, vooral jongeren, wel moeilijk worden om niet meer 3 keer per jaar in het vliegtuig te stappen en een paar jaar met een smartphone toe te kunnen.
Banken die gaan omvallen ? Systeem banken worden tot nu toe steeds gered, althans in Europa. Uiteindelijk voor rekening van de belastingbetaler, wij dus . In lijn met het gezegde: Too big to fail, too criminal to jail. Dat redden gebeurt soms in de openbaarheid (ABN Amro en ING 2008) soms in het geniep. Zoals met de redding van AEGON in 2006. AEGON ? Jazeker, maar dat vergt een uitleg. Denk even aan de aandelenlease-affaire die in 2003 losbarstte. Die affaire leidde tot veel individuele en collectieve rechtszaken. Meestal ging dit over misleiding in folders en advertenties. Maar feitelijk was er veel meer aan de hand. Legio-Lease/Bank Labouchere -beiden eigendom van AEGON- de voorganger van Dexia had zo’n 600.000 klanten beloofd dat er echte aandelen voor de aandelenleasepaketten aan de beurs gekocht zouden worden. In werkelijkheid kochten die banken helemaal geen echte aandelen aan de beurs, maar verving deze door een combinatie van opties en ingeleende aandelen. Slim, veel goedkoper, maar het is wel bedrog. Op het boven water komen van dit bedrog zat de overheid niet te wachten, dus werd dit gedoofpot door de AFM en het Gerechtshof. De gevolgen een gerechtvaardigde miljardenclaim in de kiem gesmoord en de Rechtspraak verlost van een gevreesde tsunami aan rechtszaken. En AEGON gered van aansprakelijkheid voor zwendel die bij Legio Lease en Bank Labouchere had plaatsgevonden. Financiële instellingen waarvan AEGON tot 2000 de eigenaar was.
Wie dit alles nog eens wil teruglezen: http://www.aandelenlease.nl
Beleggen in bancaire producten is vergelijkbaar met gokken in het casino.
Wel één groot verschil. In een casino WEET JE dat je gokt. Bij een bank wordt de indruk gewekt dat je (als klant) spaart of belegt in bedrijven (aandelen) of bedrijfsleningen (obligaties). En dat van de bank wordt verlangd een fatsoenlijke instelling te zijn, die zijn klanten goed adviseert en waarop de AFM netjes en goed toezicht houdt.
Wanneer een bankier feitelijk een casinobaas is, dan behoort 100% van de Nederlanders dit te weten en zich dit goed bewust te zijn. Ik denk dat tenminste 75% van de burgers in dit land hun bank juist in het geheel NIET zien als een casino, maar als een instelling die zij willen kunnen vertrouwen !
Dit krantenbericht in de Telegraaf zet genoeg: https://www.telegraaf.nl/financieel/712984382/berg-met-spaargeld-gegroeid-tot-recordhoogte
Er is nog steeds vertrouwen in het bankenkartel. Ondanks dat spaarders interen na aftrek van inflatie en bankkosten brengt men nog altijd hun geld massaal naar het casino van de financiële markten. Het is de onwetendheid bij de massa die denkt dat hun geld bij de bank veilig is en meer waard wordt. Ongeveer hetzelfde als de verslaafde gokker die uiteindelijk aan lager wal raakt. In het eindspel van het fiat fiduciair geldsysteem zullen we alleen verliezers zien.
Ik denk dat wij beiden het wel eens zijn. Jij hebt het over wat er gaat gebeuren (eindspel fiduciair geldsysteem). Ik heb over een onder-de-pet-gehouden zwendel uit het verleden. Beiden hebben wij het over een misplaatst vertrouwen (bij de argeloze/amorfe massa) in hun bank cq de banken.