Een opbeurend artikel met de Pasen. Mag wel een keer toch? We leven in heftige tijd en we gaan zo maar met een pandemie de Pasen in. Een “papa,” pandemie met pasen, hoe bedenk je het. Hoe een christelijk feest wreed verstoord wordt door een virus. Zou straks met Pinksteren zomaar een echte opwekking kunnen geven. Een massale bekering tot het christelijke geloof die samenvalt met een moreel herstel van een samenleving die was verdwaald in de globalisering van de wereldeconomie. Dit hebben wij aardklootbewoners nog nooit meegemaakt. Dat we worden overvallen door een virus dat veel mensen doodt en ook de mondiale economie compleet lam legt.
Anti-globalisering
Wereldwijd wordt het woord crisis in de mond genomen. En overal spannen politici samen met centrale banken om de economie te redden. Ineens gaat het eigen land voor en wordt de globalisering opzij gezet. De wereldwijde economische en politieke integratie heeft afgedaan. Voordat het virus kwam zorgde de handelsoorlog tussen de VS en China al voor een kentering in de globalisering. In 2020 doet het virus er een schepje bovenop. Alle aandacht gaat nu uit naar het overeind houden van de eigen economie. Eigen volk eerst. Wie riep dat ook al weer?
Een depressie, wen er maar aan
Als we de boel tijdens de Paasdagen nu eens op een rijtje zetten, hoe ver zijn we dan in deze Corona-crisis. We willen hopen dat we over de helft zijn. We snakken weer naar vrijheid. We willen weer naar voetballen kijken, naar het theater, naar de kapper en aan het werk. En naar de grote evenementen en onze verjaardagen vieren in gezelschap. Toch zal het openbare leven maar langzaam op gang komen, zo heeft onze minister-president al gewaarschuwd. Wen er maar aan. Deze weinig opbeurende woorden bevestigen mijn vermoedens. We beginnen langzaam te beseffen dat we in een echte crisis zitten. Geen periodieke recessie, maar mogelijk een heuse depressie.
Alles tegelijk
Niet alleen een pandemie dus, maar een economische crisis met alle varianten die daar bij horen. Werkloosheid die omhoog springt, lege winkelpanden, rem op krediet, ontelbare faillissementen met de VS voorop, mondiale bankencrisis en wat er allemaal nog meer volgt. In Amerika krimpt de economie in een tempo zoals nooit eerder is vertoond. Al 13 miljoen werklozen in nog geen maand tijd en lange rijen voor de loketten waar een uitkering kan worden aangevraagd. Ongekende taferelen spelen zich daar af. Analisten wijzen naar de beelden van de economische depressie van de jaren dertig in de vorige eeuw. Terwijl Amerika nog maar net kennis heeft gemaakt met Corona.
Geld gaat rollen
Hoe dan ook, het is alle hens aan dek. Voorspelden economen in 2019 dat we in 2020 wel eens in een recessie zouden kunnen belanden, nou ze hebben meer dan gelijk gekregen. En niemand die Corona zag. Of het moet Bill Gates geweest zijn. Hij verwachtte wel een pandemie en waarschuwde daarvoor in 2015. Inmiddels ondervindt de economie wereldwijd ongekende schade. Overheden en centrale banken toveren biljoenen dollars en euro’s tevoorschijn. Zo maar ineens. Om maar wat te noemen: De FED pompte 700 miljard in de handelshuizen op Wallstreet; koopt voor 2,3 biljoen dollar aan bedrijfsleningen op en injecteerde in maart 1,5 biljoen in de Repomarkt. Tegelijk ging de centrale rente met een vol procentpunt van 1,25 naar 0,25 procent. Trump wilde niet achterblijven en geeft een rondje aan alle Amerikanen met een laag inkomen. Zomaar 2 biljoen dollar. Als dit geen paniekmaatregelen zijn dan weet ik het niet meer. Ach ja, Amerika, altijd gul!
EU heeft geen helikopter
In Europa blijft de EU met zijn ECB niet achter. “Whatever it takes,” roept de ECB en pompt 750 miljard euro in de financiële markten. Met centrale rentetarieven op nul procent. Wat een weelde. De afzonderlijke EU-lidstaten willen niet achter blijven. Spanje 200 miljard, Frankrijk 300, Duitsland 500 en Nederland heel voorzichtig 50 tot 90 miljard euro. Kleine broertje toch? Duizelingwekkende bedragen worden rond gestrooid. Alsof het niets is. Wel een aanvraagformuliertje invullen hoor. De media spreken over de drukpers, maar dat is onjuist. Het Europese geld is geen helikoptergeld zoals die 2 biljoen dollars die door Trump worden uitgestrooid. Hier zijn het toezeggingen uit fondsen waarvoor de gelden worden geleend op de kapitaalmarkt en uit de verschillende schatkisten van 27 EU-lidstaten worden opgediept. Daardoor gaan de begrotingstekorten oplopen met de zuidelijke lidstaten als koploper.
Na Corona weer hosanna
Hoe dan ook, nu de nood aan de man is, is er ineens volop geld. Ongelooflijk veel geld wordt met grote spoed beschikbaar gesteld om de vastgelopen Europese economieën weer vlot te trekken. Het komt zomaar overal vandaan. Dit gaat natuurlijk helemaal goed komen als we straks de straat weer op kunnen, aan het werk gaan en onze feestjes kunnen bouwen. Dat zal ongeveer het denkbeeld zijn bij de onnozele massa. Zelfs de beurzen zijn al weer aan een klim begonnen nu de miljarden de financiële markten overspoelen. Nogmaals, het kan gewoon niet op. Na Corona weer hosanna. Ik wil hopen dat het optimisme onder de beleggers overslaat naar de massa waar velen zonder werk raken en niet meer spenderen. Ook hoop ik dat alle consumenten en bankrekeninghouders die geld hebben overgehouden tijdens de lockdown straks massaal hun geld uitgeven. Alleen dan kunnen we gered worden van een faillissement van ons fiat geldsysteem dat mogelijk zeer nabij is. Helaas zijn mijn verlangens al vaker niet uitgekomen.
Ik ben gekke Gerrit niet
Al het strooigeld moet straks terug betaald worden met geld dat nog verdiend moet worden. Of het strooigeld nu ten laste van de begroting komt of geleend geld op de kapitaalmarkt, het is niet uit de lucht komen vallen. De benaming “helikoptergeld” is natuurlijk misleidend. De record hoge mondiale schuldenberg zal na Corona zijn verdubbeld. Zijn we in staat om die enorme rente- en aflossingsverplichtingen de komende jaren synchroon terug te betalen? Om te voorkomen dat schuldeisers omvallen en er helemaal geen krediet meer “te koop” is? Dat kan alleen lukken als we bereid zijn al onze reserves in één keer beschikbaar te stellen aan ons failliete fiat geldsysteem. Het meest ondenkbare marshallplan, maar in feite de enige echte oplossing. Maar als monetaire beleidsmakers de dringende vraag stellen aan de massa om al hun geld in no-time uit te geven om ons fiat geldsysteem te redden, dan weet ik het antwoord wel. Veel minder dan de helft zal daartoe bereid zijn. Ik ben gekke Gerrit niet.
GW
Failliet geldsysteem en dan een marshallplan.
Uiteindelijk zal het de burger (de massa) zijn die de rekening van dat marshallplan betaald, net als in het verleden en daar hoef je niet de gek voor te zijn Gerrit!
Maar was het niet juist Gerrit, die stal als de raven? 🤭
Ach ja, nood breekt wet!
De mensen zullen hun geld niet massaal gaan uitgeven omdat de maatregelen stapsgewijs afgeschaald zullen worden met het voorbehoud van opschaling zodra de coronacijfers tegenvallen. Bovendien zal er weinig aan vakanties worden uitgegeven omdat de ons omringende landen en Zuid-Europa hun grenzen voorlopig gesloten zullen houden en hun toeristische bedrijven eerst open zullen stellen voor de eigen bevolking en om te voorkomen dat er weer nieuwe besmettingen via de buitenlandse toeristen zullen binnenkomen. Bovendien zal ook aan het internationale handelsverkeer voorrang gegeven worden en daarna pas het toerisme. Ik las gisteren dat er in België alsnog een verdergaande lockdown dreigt als de maatregelen niet serieuzer worden genomen. Kortom we zijn er nog lang niet. En dan laat ik de gevolgen van de financiële crisis nog maar even in het midden. Het Verenigd Koninkrijk kan met een recessie van 30% te maken krijgen. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.
Maar wacht even, niet zo negatief denken. Centrale banken en overheden gaan de boel redden. De QE-maatregelen worden verruimd. Alle schuldpapier wordt opgekocht door centrale banken zodat overheden massaal de kapitaalmarkt op kunnen. Begrotingstekorten kunnen worden afgedekt met staatsleningen en het overschot dat te zwaar drukt op de balansen wordt simpelweg opgekocht. Centrale banken kunnen oneindig veel opkopen. Alle rommel blijft daar gewoon op de balans staan.
Ooit dacht ik dat na de kredietcrisis van 2008/9 de balansen van centrale banken in betere tijden zouden worden opgeschoond. Is door de FED gedeeltelijk gedaan en door de ECB helemaal niet. Nu gaan ze in de overdrive en worden de financiële markten weer verblijd met hun opkoopbeleid. Vergelijk het met de afvalbergen in onze milieustraten. Worden nog altijd netjes weggewerkt. Er gloort hoop aan de horizon.
Nou ja, één dingetje: We moeten met ons allen blijven vertrouwen in ons fiat geldsysteem dat wordt beheerd door ons bankenkartel. Vraag mij wel af of dat vertrouwen blijft bestaan als de samenleving wordt overspoeld met faillissementen en werkloosheid en rijen voor de voedselbanken.
Niet negatief maar realistisch net als de opmerking van u, Gerrit. Staatsleningen met een looptijd van 100 jaar tegen 0 % rente. Het kan je een eurekagevoel geven. Door de coronacrisis loopt alles en iedereen nu door elkaar en wordt er met smacht gewacht op een snelle oplossing. Door alle bureaucratie zullen vaccins nog een tijdje op zich laten wachten en krijgen alternatieve geneeswijzen geen ruimte van de overheden. Vreemd want een snelle oplossing kan de economische schade beperken en het vertrouwen van het grote publiek vergroten. Juist daar ligt er een uitdaging voor de politiek om het vertrouwen weer wat terug te krijgen. Ik vrees dat de VS uiteindelijk weer de kar uit de blubber moet trekken.
Op https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-rekening-van-de-coronacrisis-schuift-door-naar-de-zwakste-schouders~bad73407 “De rekening van de coronacrisis schuift door naar de zwakste schouders”.
Op https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/12/hoe-corona-van-akker-tot-bord-de-keten-verstoort-a3996600 “Zijn mensen anders gaan eten door de coronacrisis?”. Zie ook https://www.foodandlandusecoalition.org/a-call-to-action-for-world-leaders/ “A Call to Action for World Leaders” en https://www.ifpri.org/blog/how-covid-19-may-disrupt-food-supply-chains-developing-countries “How COVID-19 may disrupt food supply chains in developing countries “.
Hoe dan ook zal de Coronacrisis wereldwijd een ongekende voedselcrisis veroorzaken.