Crisis 2.0 in 2021 : hoe lang nog?

Sinds de intrede van Corona in januari 2020 wordt duidelijk dat we in andere tijden verkeren. Moeilijk om te beschrijven. Zitten we in een overgangsfase naar een andere tijd van een nieuwe wereldorde of is het een tijdelijke mondiale quarantaine en leven we over een half jaar weer in het nieuwe normaal. Iedereen gokt op het laatste. Tegelijk waarschuwen anderen dat het tijdvak nadert van een nieuwe wereldorde waarbij de macht volledig wordt overgenomen door de elite. In tijden van een (plotseling?) ingevallen crisis doen allerlei doemscenario’s de ronde en worden we door de media overspoeld met een stroom van informatie die ons somber stemt. Economen die dagelijks met nieuwe berekeningen komen en de samenleving voorbereiden op het ergste. Maar het kan ook meevallen zeggen ze.

Legio scenario’s

Daarom krijgen we verschillende scenario’s voorgeschoteld die gaan van een lichte recessie tot aan een zware depressie. In feite is de informatie van de overheid bedoeld als een waarschuwing om ons voor te bereiden op andere tijden. De term andere tijden wordt bewust gekozen. Dat het zware tijden worden kunnen we tussen de regels door wel lezen, maar iedereen moet zijn eigen conclusie trekken. De ene burger is beter voorbereid dan de andere. Dat heeft natuurlijk alles te maken iemands welzijn, de hoogte van het inkomen en vermogen, maar zeker ook de hoogte van iemands privéschulden.

Ongelijkheid

Als we eens kijken naar de verdeling van onze welvaart in een tijd dat het kapitalisme en de globalisering zegevierden, dan ziet het er voor veel mensen niet al te best uit als we in een diepe recessie geraken. Om maar niet te spreken van een depressie. Het is bekend dat er in de laatste fase van een kapitalistisch politiek-economisch staatssysteem automatisch een grote inkomens- en vermogensongelijkheid optreedt. Puur veroorzaakt doordat centrale banken de regie overnamen van een systeem dat dreigde in te storten. Hierdoor vloeide het kapitaal meer dan ooit tevoren naar de kluizen van het grootkapitaal, de multinationale ondernemingen en het machtige bankenkartel. En de eigenaren daarvan, de aandeelhouders.

Onrust en chaos

Aandeelhouders die zelfs werden verwend met extra dividenduitkeringen doordat beursgenoteerde bedrijven eigen aandelen inkochten met goedkoop geld van centrale banken. Hierdoor is een enorme scheefgroei ontstaan waarbij de middenklasse sterk is uitgedund. Anno 2020 kunnen we spreken van slechts twee volksgroepen, de elite en de onderklasse, zeg maar de massa. De middenklasse behoort nu tot de massa. Met een beetje kennis van geschiedenis weten we waar ongelijkheid toe leidt. Onrust en chaos.

Als Corona niet snel afscheid afneemt

Als we met deze conclusie vooruit kijken naar de naderende recessie dan zien we de meest sombere scenario’s voorbij komen. Als we een tijdvak ingaan van economische krimp dan is het zaak om wat vet op de botten te hebben. Echter geeft de enorme scheefgroei aan dat een groot deel van de massa geen reserves heeft. Of nog gekker, in plaats van reserves alleen maar schulden heeft. Niet voor niets zijn de bankiers bevreesd dat de record hoge kredietberg gaat schuiven als Corona niet snel afscheid afneemt.

Corona-estafettestokje

Het is een kwestie van lijdzaam afwachten en hopen dat betere tijden aanbreken. Maar ja, het Corona-estafettestokje wordt nog altijd doorgegeven en de finish is nog niet in zicht. Nu China langzaam tot leven komt en hun fabrieken weer opstart kunnen de Chinezen hun nering niet kwijt aan de klanten aan de andere kant van de wereld die nog druk zijn met de Corona-wedloop. Hoe ironisch is het niet dat de afgegrendelde VS nu ongewild helemaal geen spullen meer afneemt van China. En niet alleen de VS maar ook Europa en zo meteen ook Zuid-Amerika en wie volgt? Kortom, de wereldhandel ligt nog een poosje totaal op zijn gat.

Geen paniek

Je hoeft geen econoom te zijn om te zien waar deze stagnatie toe leidt. Een diepe recessie lijkt onvermijdelijk. Al voordat Corona kwam waarschuwden economen voor de desastreuze gevolgen van de enorme mondiale kredietberg. Als de economie maar een beetje krimpt dan zou de aflossing van schulden in het gedrang komen en is het einde verhaal van een krediet-gedreven tijdperk. Hoe zullen “onze bankiers” zich voelen toen zomaar ineens Corona aanklopte. Natuurlijk mocht er van paniek geen sprake zijn, dus kwamen centrale bankiers in actie. En niet alleen de FED en de ECB maar ook de overheden komen met toezeggingen van enorme bedragen.

De grote sprong voorwaarts?

En ja hoor, het was gelijk hosanna op de financiële markten. Aandelen maakten de grootste sprong sinds jaren. Onvoorstelbaar. Hoe kan het bestaan dat in tijden van een crisis de beurzen kunstmatig worden opgekrikt zonder dat de beursgenoteerde bedrijven winst maken? Is dat het nieuwe normaal? De geldpersen maken overuren ten gunste van het kapitaal. Heel vreemd. Ook zijn daarnaast toezeggingen gedaan van overheidssteun aan bedrijven die compleet zijn stil gevallen. Maar is dat genoeg? Dat is zeer de vraag. Ik heb mijn bedenkingen.

Creatieve geldverruiming

Overheden en centrale banken die een economie proberen op stoom te houden met kapitaal dat niet wordt verdiend in de economie, maar uit de lucht komt vallen, doen aan creatieve geldverruiming. Dat is het langzaam opblazen van een zeepbel. En het opwekken van wantrouwen bij de massa die zich begint af te vragen of geld zomaar uit niets gemaakt wordt. Zonder onderliggende waarde. De drukpers dus. Als na verloop van tijd blijkt dat de drukpers niet werkt en weldra opnieuw een rondje volgt dan zal de massa er geen waarde meer aan hechten. Een maatschappij kan simpelweg niet draaien op geld wat alleen de waarde van het papier vertegenwoordigt. De goudstandaard is in 1971 los gelaten namelijk.

De grote onbalans

Het huidige fiat geldsysteem ontleent zijn bestaansrecht aan de verbeelding in de samenleving dat geld een ruilmiddel is. Maar als op gegeven moment een ruilmiddel onvoldoende aanwezig is in de massa dan is het een normale menselijk reactie dat men overgaat tot andere ruilmiddelen. Dan laat men het geld links liggen en is het niets meer waard.  Op dat moment verliest het gehele fiat geldsysteem zijn waarde omdat het vertrouwen in monetaire beleidsmakers zomaar ineens wegvalt. Dat moment is daar wanneer mensen in een snel tempo hun baan verliezen en minder geld ontvangen en sommigen zelfs helemaal niets. Dan blijkt dat overheden en centrale banken achter de feiten aanlopen en het omschakelen te lang heeft geduurd. De switch om niet de elite te bevoordelen maar om te schakelen naar de achteruit. Terug naar de maatschappij waar de keiharde werkelijkheid laat zien dat er een onbalans is gecreëerd in een maatschappij die compleet is doorgeslagen en uit evenwicht is.

Eendracht geeft kracht

Hoe moet je als overheid nog stimuleren als de massa er niet meer in gelooft. Dan wordt pijnlijk duidelijk dat stimuleren niet heeft gewerkt en dat een economie alleen kan draaien met eerlijk verdiende centen. Met keihard werken en investeren in rendabele winstgevende projecten. En ja, dan zo ineens zijn er de grote verliezen op de beurzen. Zitten we midden in een beurskrach die inslaat als een bom. Een monetaire reset in de toekomst lijkt aanstaande maar de juiste inschatting laat ik over aan de geleerden, of aan de helderzienden. Nu wemelt het van de doemscenario’s en complottheorieën. Laten we een optimistisch scenario hanteren en roepen dat we massaal de schouders er onder zetten. Dat in tijden van nood daadkracht, solidariteit en eendracht het nieuwe normaal wordt. Eendracht geeft kracht. Dat wordt de nieuwe slogan. De heersende slogan van kapitaal maakt macht moet de kliko in.

GW