De Fed weet het zelf ook niet meer

Op het moment dat de bevolking het vertrouwen in de onderliggende waarde van de eigen dollar verliest is het einde oefening. Het vertrouwen van Amerikanen in Wall Street is zachtjes gezegd niet erg groot en misschien zelfs al omgeslagen in diepe persoonlijke rancune. Amerikanen hebben de grootste moeite met de financiële sector vooral omdat die er alles aan gedaan heeft – en doet- om de werkelijke staat waarin banken en verzekeraars verkeren te verdoezelen of beter voor te stellen dan die in werkelijkheid is.

Geen enkele financiële instelling heeft uit eigen beweging gepleit voor een fundamentele herziening van de sector en dat wordt als niet eerlijk gezien. Terecht. Normaal gesproken zou dat reden genoeg zijn om de voltallige top van Wall Street firma’s te ontslaan en hen te vervangen door radicaal andersdenkenden.

Maar helaas is niets meer normaal. Dat is vooral zo jammer –ook voor Nederland- omdat er een tweede vertrouwenscrisis lijkt aan te komen. Dit keer met de Federal Reserve Bank in het brandpunt van de aandacht. Als ook het vertrouwen in deze bank eraan gaat is onvermijdelijk sprake van een wereldcrisis. In dat geval is de kans zelfs groot dat er overal ter wereld paniek uitbreekt. Is er een reële kans dat het mis gaat? Of schuilt hier doemdenken achter? De sleutel ligt bij de bevolking.

Amerikanen hebben drie redenen om ongerust te zijn. Ten eerste is er inderdaad sprake van ‘jobless growth’ en dat raakt de niet-werkenden, maar óók de werkenden. Iedereen is voorzichtig geworden met het uitgeven van geld. Belangrijker is dat er weinig geloof wordt gehecht aan de officiële cijfers. Amerikanen beginnen in te zien dat het verschil tussen ‘staat’ en ‘straat’ gebaseerd is op manipulatie. De agressie richting de overheid in het algemeen en de Federal Reserve in het bijzonder neemt momenteel fors toe. En ook al kan voorzitter Bernanke niet alles worden verweten, het is en blijft de vraag hoe lang de bevolking dat nog een zorg zal zijn. Tot aan de verkiezingen?

Ten tweede zijn Amerikanen net zo verbaasd als wij over de enorme staatsschuld die door de crisis is ontstaan en het beperkte effect van stimulering op de economische groei. Amerikanen zijn zich ineens gaan realiseren dat schuld op schuld stapelen een last op de schouders van hun kinderen en kleinkinderen legt die moreel volstrekt onaanvaardbaar is. Net als wij zijn Amerikanen gek op hun kinderen –welk volk niet- en willen zij niet door het leven gaan met het idee dat zij de welvaart die voor hun kinderen bedoeld was -50 jaar eerder- hebben opgesoupeerd. Daarom worden burgerschulden momenteel snel afgebouwd –als dat al kan- en wordt er op de kleintjes gelet. Dat staat in schril contrast tot de politiek die maar doorgaat met het afgeven van ongedekte cheques. De ergernis bij burgers hierover is enorm. Toegegeven, de leenquote in de VS is recent omhoog gegaan. Maar dat is vanwege overleven en niet vanwege consumeren.

Ten derde begint het de bevolking op te vallen dat de Federal Reserve het ook niet meer weet. Sterker nog, niemand weet meer hoe het verder moet. Er is visie, noch richting. Ook in Amerika praat iedereen door elkaar heen en doet iedereen maar wat. In de hoop dat iets zal ‘aanslaan’. Hoewel er nog behoorlijk wat bravouretaal wordt uitgeslagen is de toon van voorzitter Bernanke onmiskenbaar bescheidener geworden. De belangrijkste ergernis van Amerikanen is dat zij zich niet zelf op de toekomst kunnen voorbereiden. Ze hebben hun leven niet meer in eigen hand. Komt er hyperinflatie om schulden weg te laten smelten? Of deflatie, stagflatie, reflatie, (biflatie, disinflatie, red.).

De Fed heeft geen antwoord, staat erbij en kijkt ernaar. Dat levert een weinig vertrouwenwekkend beeld op. Er moet daarom niet dát gebeuren of het vertrouwen in de centrale bank is echt weg. Wanneer? Op het moment dat de bevolking het vertrouwen in de onderliggende waarde van de eigen dollar verliest. Dan is het einde oefening.

Column van René Tissen via Rtl Z.