De toenemende ongelijkheid

Het is de Occupy beweging die de slogan “We are the 99 %” uitvond, met 1 % van de wereldbevolking die het overgrote deel van de macht en welvaart in handen heeft. Ongelijkheid heeft altijd bestaan onder mensen, en economische systemen die daar kunstmatig iets aan wilden veranderen zoals het communisme zijn roemloos ten onder gegaan.  Maar hier gaat het over veel meer: over moraliteit, rechtvaardigheid en compleet uit de hand gelopen machts- en rijkdom verhoudingen. Hoe meer wij lezen, kijken en nadenken, hoe meer het ons opvalt: de middenklasse wordt weggevaagd.  Het gaat meer en meer de kant op van of je bent arm (de grote meerderheid dan), of je bent rijk (de kleine minderheid).  In het Engels heet dat treffend de verdeling in haves en have nots…

Quantité Négligeable

Terwijl een brede middenklasse steeds het grote draagvlak was voor een samenleving, met altijd die incentive: je kan opklimmen, je opwerken, als je maar slim bent en hard genoeg werkt.  Dit zal steeds moeilijker zo niet onmogelijk worden omdat je nooit meer van arm naar rijk zult kunnen overgaan.  De mens, de gewone, werkende mens, blijkt steeds meer vervangbaar door machines en computers.  En wie vervangbaar is, wordt uiteindelijk zoals de Fransen zeggen quantité négligeable.

De robot die de mens overbodig maakt

Was het eerst een streven naar meer automatisering om kosten te besparen, en later een zoektocht naar goedkope arbeid in vooral Azië, dan gaat dat Azië (China bijvoorbeeld) nog een stap verder : die goedkope arbeid vervangen door robotten.  Dit is bezig terwijl u dit leest : “De robot rukt op in China vanwege hoge lonen aan de kust”.  Maar ook in onze contreien: plukrobots die legale maar ook illegale arbeiders overbodig maken; magazijnen in Nederland die gerobotiseerd zijn en vorkheftruckchauffeurs uit de markt duwen; schrijfsoftware; het stellen van medische diagnoses en zelf operaties uitvoeren.  Mogen we het zo stellen dat kapitaal arbeid aan het verdringen en vervangen is door steeds nieuwe, vernuftiger en gesofisticeerder technologie?

Zes “oplossingen” die al dan niet werkzaam zijn

Op visionair staat te lezen: “Er zijn in principe zes structurele oplossingen voor het wegwerken van het overschot aan arbeid, en we kunnen er van uitgaan dat de globale elite op dit moment deze zes scenario’s overweegt. Deze zijn:

• – het terugbrengen van de menselijke populatie tot plm. 500 miljoen
• – het invoeren van een basisinkomen en de vrijetijdsstaat
• – het invoeren van het communisme of soortgelijk systeem met vaste werkgelegenheid
• – het upgraden van de mens, zodat deze in staat is meerwaarde in bedrijven te blijven bieden
• – niche-diversifiëring
• – het verbieden van verdere ontwikkeling van techniek zolang er geen nieuwe banen worden gecreëerd”.