We leven in een heel bijzonder decennium. Boemelende beleggers en een muitende massa in de grote steden van Amerika. In mijn columns is het een regelmatig terugkerend onderwerp, de tegenstellingen in de mondiale samenleving die nu toch echt wel extreme vormen aannemen. En dreigen te escaleren. Vaak benoem ik de stil gezwegen inkomens- en vermogensongelijkheid in vooral de westerse democratieën.
Alles is te koop
Een democratische welvaartsstaat die tegelijk een verzorgingsstaat is. Zo ongeveer de hoogste top die ja als democratie kunt bereiken. Wat wil je nog meer, een leven in vrijheid en alles tot in je graf verzekerd. Van je zorgverzekering tot aan je uitvaartverzekering. Pensioenpremies en AOW-premie voor een zorgeloze oude dag. De volmaakte verzorgingsstaat. En dan onze luxe. Werkelijk alles is te koop. Van zuinige 3-pitters tot aan de 6-cilinders. Koffiemolentjes en slurpbakken. Of asobakken, wat u maar wilt.
Van duurkoop naar goedkoop
Ook de warenhuizen puilen uit; de Action, de Wibra, Zeeman, Primark en we hebben nog de HEMA. Maar hoe lang nog? Er zijn inmiddels nogal wat retailers uit het straatbeeld verdwenen. In de woonwijken is het nu een drukte van belang met de bestelbusjes van de pakjeskoeriers. Goedkoop online shoppen en zoeken naar de laagste prijs. Google helpt ons op weg naar de voordeligste webshop. Hoe zou het toch komen dat het dure luxe warenhuis Hudson’s Bay na slechts 3 jaren in Nederland al weer in 2019 zijn deuren sloot? En hoe zou het toch komen dat momenteel de goedkope retailers zoals de Action, Zeeman, en de Primark zoveel klanten trekken. Ik weet het antwoord. Het is de ingekrompen middenklasse die zich minder vertoonde in de dure warenhuizen maar nu in de rij staan voor de Action en elke avond googelen naar de goedkoopste webshop. Het is de middenklasse die nu samen optrekt met de massa. Onbewust gedegradeerd tot de laagste divisie.
Met de werking van een magneet
De middenklasse, geslachtofferd door de beteugelende handelingen van een onzichtbare tiran. De moderne slaven van een onrechtvaardig systeem, het monetaire systeem van machtige bankiers in dienst van de bevoorrechte bovenlaag. De nieuwe multimiljardairs die met behulp van de multinationale techbedrijven en innovatieve unicorns het kapitaal van de financiële markten opzuigen. Hun financiële middelen worden aangevuld door de centrale banken die de geldstroom slechts in één richting duwen. Met de werking van een magneet vliegt het goedkope geld via de speculanten naar boven toe. Er hangt een magneet van het grootkapitaal boven de markt. Het wordt hoog tijd dat de beide polen van de geldmagneet worden beroofd van hun aantrekkingskracht. Het is wachten op tekenen van verzwakking. De opstandige natuur van de onderdanige mens gaat helpen zodra de massa sterk genoeg is.
Geholpen door Corona
Het is de grote meute die zich langzaam maar zeker gaat beseffen in welke toestand men is gemanoeuvreerd. Heel behendig zijn we op onze plek gezet. Als kleine mensjes. Ook nog eens bang om besmet te worden door een verschrikkelijk virus. In maart overvallen door plotseling afgekondigde lockdowns die wereldwijd werden afgekondigd. De economische schade nemen we voor lief. De regering steunt ons met “hun” geld. Bedrijven, ondernemers en hun werknemers ontvangen noodsteun. Het geld ligt voor het oprapen op de kapitaalmarkt want geld lenen kost geen drol. Spotgoedkoop door het beleid van centrale bankiers. Krediet was namelijk hun verdienmodel. Voorzie de wereld van goedkoop geld en zie hoe de geldstroom zich beweegt. Grote handen pakken nu eenmaal meer dan kleine handjes. Het grote geld krijgt makkelijker en meer krediet dan het kleingeld van de massa. Dat is nu eenmaal de magnetische werking van het grootkapitaal. Maar hoe lang nog? Onze Minister van Financiën leent spotgoedkoop op de kapitaalmarkt en dicht daarmee de enorme gaten op de Rijksbegroting. Kost de schatkist geen ene cent rente meer. Aflossen doet de belastingbetaler straks wel weer. Leningen moeten nu eenmaal worden terug betaald. Doen we dat niet dan stort het kredietsysteem in elkaar.
Als einde krediettijdperk aanbreekt
Kijken we om ons heen dan zien we een wereld overladen met krediet. Ik zag ooit een bordje in een kroeg achter de tapkast met deze sprekende tekst: “Piet Krediet schenk ik niet.” Een wakkere kroegbaas die ervaring had met klanten die verslaafd waren aan de goedkope borrel van een makkelijke kroegbaas. Het is wachten op de geschrokken bankiers die straks merken dat teveel verslaafde klanten hun rekening niet meer betalen. Dat de verlieslijdende bankiers de balans opmaken en aanmaningen versturen aan hun perverse klanten. Als ze de angst voelen om te moeten afschrijven op oninbare vorderingen. Dat ze niet meer durven uit te lenen. Dat hun verliezen nog verder gaan oplopen, en dat ze van 10 hoog naar beneden springen en donders goed weten dat er geen trampoline staat om hun val te breken. Dat heet de val van de bankiers. Pas op het moment dat bankiers letterlijk en figuurlijk een diepe val maken, pas dan schrikken de financiële markten. Als bankaandelen gelijk met nerveuze bankiers gaan crashen. Dan geraken we in een bankencrisis, zeg maar gerust een kredietcrisis. Wat volgt is een eurocrisis en daaraan gekoppeld een EU-crisis. Maar van later zorg.
Hosanna
Nu is het nog hosanna op de beurzen. Doen de bankaandelen stilletjes mee in de beurshausse. Precies wat ik zeg, heel stilletjes. Ze crashen nog net niet, maar stijgen niet mee met de oplevende koersen van de Techaandelen en andere miraculeuze bedrijven. Ze stuiteren op en neer, bewegen tussen hoop en wanhoop. Ze wachten op nieuwe steun van hun handlangers, de centrale bankiers. Nieuwe renteverlagingen of verder opvoeren van de opkoop van schuldpapier. Gelukkig zag ik in een andere kroeg deze tekst achter de tapkast: “Hoop doet leven.” En bestelde ik gelijk mijn tiende biertje. Het kan niet op toch?
GW
