Dit is waarom de Belastingdienst altijd onder vuur ligt

Je zal maar bij de Belastingdienst werken. Werd je vroeger ooit uitgemaakt voor tollenaar en geplaagd met de vele ambtenarenmoppen, zoals de tekst op de ambtenarengrafsteen: “Hier rust hij verder.” En noem ze maar op. Sommige zijn grappig en andere moppen erg flauw. Dat er moppen over jou worden gemaakt is nog tot daar aan toe maar tegenwoordig worden medewerkers van de Belastingdienst al makkelijk uitgemaakt voor criminelen omdat een staatssecretaris het nodig vond aangifte te doen bij Justitie tegen de Belastingdienst als zijnde een criminele organisatie. Nu denk ik vaak erg simpel en vind ik het wel verdomd simplistisch als je aangifte doet tegen een organisatie waarover jezelf politieke verantwoording draagt.

Heiligt het doel nog wel de middelen

Je bent wel degene die de leiding overneemt van je voorgangers. Het is ongeveer hetzelfde als de maffiabaas die aangifte doet tegen z’n eigen misdadige organisatie omdat zijn boeven in de ondergrondse organisatie de duistere regeltjes als ongeschreven wet wat al te boosaardig toepassen. Maar ja, de Belastingdienst moet haast wel zo werken, net als bij de Politie; met boeven vang je boeven. Is nu de Belastingdienst het slachtoffer geworden van hypocriete politici die met een knipoog toestonden dat ongeschreven regeltjes steeds strakker werden uitgevoerd. Dit is dus zoals het werkt in een organisatie die opgericht is om geld binnen te harken. Op deze wijze moet je als organisatie wel onduidelijke praktijken toepassen in de controle en naleving van een complexe wet- en regelgeving. Ach ja, het doel heiligt de middelen.

Niet alleen toeslagen maar ook inkomstenbelasting ‘verdacht’

Het wordt steeds gekker met die Belastingdienst nu de media ook de inkomstenbelasting onder een vergrootglas heeft gelegd. Als er in de uitvoering van de toeslagenwet het een en ander fout liep, dan zou dat ook wel met de andere middelen zijn, zo dachten hongerige journalisten die een nieuwe worst zagen hangen. De inkomstenbelasting is namelijk een soortgelijke heffing als de terugvordering van teveel uitbetaalde toeslagen. Het gaat bij beide middelen om het inkomen en de persoonlijke situatie. En wat is er nog beweeglijker dan de variabele inkomsten van ons burgers en de persoonlijke situatie van personen die gaan trouwen, gaan scheiden, gaan verhuizen, gaan samenwonen, kinderen krijgen, een tijdelijk postadres doorgeven, langdurig ziek worden, de kinderen verdelen over gescheiden ouders, de woning tijdelijk verhuren, enzovoort, enzovoort. Het is teveel om op te noemen. Er zijn ontzettend veel situaties denkbaar die invloed hebben op het bedrag van een toeslag of op de aanslag inkomstenbelasting. Dat vereist een voortdurende controle en waakzaamheid van de Belastingdienst die als uitvoerende instantie is belast met een regelgeving die gaandeweg alsmaar complexer is geworden. De Belastingdienst is vaak bij de neus genomen door slimme burgers die de mazen van de wet opzochten. Of gewoon onjuiste gegevens verstrekten. Waarom zou de burger geen fraude plegen als in de hogere regionen de fraude welig tiert. Komt in alle lagen voor.

Als de ‘verkeerde’ wordt gekieteld

Hoe we het ook wenden of keren, belastingen en toeslagen met als heffingsgrondslag persoonsgegevens en inkomens vereisen nu eenmaal de nodige controles. Controles zijn nooit fijn. Veel mensen kunnen niet tegen kietelen als ze worden gefouilleerd. Dat is in feite waar het allemaal op neer komt. Van oudsher heeft de burger een hekel aan strenge wetshandhavers. In een tijd dat de burger mondiger is geworden is ook het verweer en gesputter tegenover de overheid groter geworden. Een teken van de tijd. Dat bij controles soms de verkeerde personen worden gekieteld zal nooit kunnen worden voorkomen. Dat daarbij fouten worden gemaakt omdat de handhaver altijd bedacht moet zijn op verdachte situaties is helaas een niet te voorkomen bijwerking van het systeem. Maar het kan anders. Door niet meer te controleren.

Niet meer controleren, het kan

Gewoon net als de grenscontroles in de EU ook de controles op de aangiften inkomstenbelasting en aanvragen toeslagen afschaffen. Om de mondige burgers tegemoet te komen en te voorkomen dat we verzuipen in ontelbare bezwaarschriften en procedures, waarin burgers zich beklagen onheus bejegend te voelen door de controlerende overheid, zouden we heel eenvoudig de wet kunnen veranderen. Terug naar de eenvoud. Geen heffingen en toeslagen op de persoonlijke situatie maar puur gericht op het inkomen van de individu. Heffingen naar draagkracht en zonder de vervelende controles van soms dubieuze aftrekposten. Toeslagen afschaffen en de pot verdelen over de huursector, de zorgsector en de sector kinderopvang. Heb dat al vaker verkondigd in mijn columns en wil dat graag herhalen. We zijn vastgelopen in de complexe fiscale wet- en regelgeving met uitzonderingen op de regels door de aanhoudende procedures die worden gevoerd. De jurisprudentie die daaruit voortvloeit vereist een voortdurende wijziging in de regelgeving. Niet meer bij te houden door de minder geschoolde burger die daardoor aangewezen is op duur betaalde adviseurs.

Politieke speelbal

Een ander punt van zorg is dat de politiek mooi weer speelt met een organisatie als de Belastingdienst. Het is de ideale instelling om daarin je politieke idealen te vertalen via de fiscale wetgeving. Zo hebben we de giftenaftrek, de zorgkostenaftrek en de hypotheekrenteaftrek die wisselend worden aangepast, aangevuld of gewijzigd door de alsmaar wijzigende politieke samenstelling van het kabinet. Daarmee wordt voorbij gegaan aan de bijna onmogelijke uitvoerbaarheid voor de uitvoerende organisatie die in deze tijd makkelijk wordt aangevallen vanwege de dubieuze controlepraktijken. Etnisch profileren is een hot item bij Politie, Douane, Marechaussee, Belastingdienst en veel andere controlerende instellingen. De kritiek wordt feller in een polariserende samenleving. Op elke slak wordt zout gelegd. De oppositie in de Tweede Kamer maakt er slim gebruik van. Kijk even naar de misère met de kinderopvangtoeslag. Een makkelijke prooi voor Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP), die zich hebben vastgebeten in de toeslagenaffaire. Omtzigt denkt hiervan te kunnen profiteren door zich kandidaat te stellen voor het CDA-lijsttrekkerschap. Een slimme zet voor een politicus die zich heeft ingezet voor een duizendtal benadeelde burgers.

Hypocrisie ten top

Alle toestanden rondom de Belastingdienst geven maar weer eens duidelijk aan hoe hypocriet onze politiek in feite in elkaar steekt. De schijnheiligheid druipt er af. De voortdurend wisselende samenstelling van gekozen Kamerleden in een vrije democratische verzorgingsstaat maakt dat er telkens nieuwe politieke idealen moeten worden verwerkt in de toch al complexe wet- en regelgeving. Voor iedere minderheidsgroep moet iets worden geregeld. Om die reden stikken we in de talloze soorten aftrekposten en heffingskortingen in de fiscale wetgeving, met name in de inkomstenbelasting. Politici gaan dus voor hun persoonlijk gewin. Zo krijgen Kamerleden Pieter Omtzigt  en Renske Leijten een groot applaus voor hun inzet voor slechts een kleine minderheidsgroep. Hierbij wil ik hun niet afvallen in hun persoonlijke inzet want juist de gedrevenheid van deze mensen hebben we absoluut nodig. Wat ik bedoel is dat er telkens gescoord wordt over de ruggen van kleine minderheden. Het grotere plaatje wordt vergeten, we minimaliseren. We slaan door. We dwalen af. Het einde is zoek.

Doe mij een standbeeld

Zelf behoor ik ook tot een minderheid. Ik zou bijvoorbeeld graag gecompenseerd willen worden voor de slachtofferrol die ik 48 jaar lang heb moeten accepteren voor het feit dat ik een tollenaar was als ambtenaar van de Belastingdienst. Het getuigt van moed dat ik daarmee uit de kast durf te komen. Zou graag een standbeeld willen zien in mijn kleine stadje; ook al staat ie maar 1 dag. Of een eenmalige uitkering voor de getoonde moed, zoals die duizend euro nabetaling die de zorgmedewerkers kregen voor hun getoonde inzet. Ik weet het, ik behoor tot een minderheidsgroepje maar denk juist daarom kans te maken. Moet alleen nog een geschikt Kamerlid vinden die er in trapt.

GW