Het is inmiddels duidelijk dat de Grieken en de banken niet binnen afzienbare tijd tot een oplossing zullen komen. Daarom zal de discussie omtrent de al dan niet onafhankelijke positie van de Europese Centrale Bank weer oplaaien. Het gaat om een moreel dilemma: óf de belastingbetaler, óf de investeerders/banken die in Griekenland hebben geïnvesteerd moeten betalen voor het mismanagement van politici en bankiers.

Wat is nu het probleem omtrent de ECB?
Toen het IMF, de EU en de ECB vorig jaar middels een noodfonds van miljarden euro’s Griekenland te hulp schoot, kwam daarmee een aanzienlijk deel van de schuld van de Grieken in handen van de ECB. Het probleem is nu dat er een groot deel van de Griekse schuld moet worden kwijtgescholden. Dit gaan banken en investeerders voelen, maar moet de ECB ook haar deel van de Griekse schulden op haar balans afboeken?

De ene kant van het dilemma is dat wanneer de ECB afschrijft op de schulden, de belastingbetaler de rekening krijgt gepresenteerd. De Nederlandse overheid bijvoorbeeld, krijgt het naar rato genomen verlies van De Nederlandsche Bank voorgeschoteld en zodoende komt het via de overheid bij de normale burger op zijn schoot terecht. DNB is immers een onderdeel van de ECB. Waarom zou de normale burger moeten bloeden voor het slechte beleid van de (Europese) politici en de bankiers? Laat staan voor het “luieren in de hangmat”-gedrag van de Grieken!

Aan de andere kant kan het buiten schot blijven van de ECB tot gevolg hebben dat het vertrouwen in andere probleemlanden zal dalen, waardoor de rentes van de PIIGS verder oplopen. En laten die rentes (met uitzondering van “next in line” Portugal) nou net de afgelopen weken aan het dalen zijn. De rente van Italië en Spanje daalden afgelopen tijd gestaag. Dat komt waarschijnlijk doordat de ECB in de markt is en staatspapier opkoopt. Investeerders/beleggers/pensioenfondsen kijken immers wel uit als blijkt dat zij de eersten zijn die worden gekort mocht een probleemland zoals Spanje niet langer in staat is om de rekeningen te betalen!

ECB staat met rug tegen de muur
Het rare argument is ook dat de ECB helemaal niet mág afschrijven op de Griekse schulden, simpelweg omdat in het Verdrag van de Europese Unie staat dat de ECB geen directe staatssteun mag geven aan nationale staten. Een afschrijving van Griekse schulden zou dus een erkenning van staatssteun betekenen. Betekent dit dat de steun in de vorm van de vorig jaar gegeven noodlening van meer dan 100 miljard euro géén staatssteun was?! Dat is uiteraard politieke en formele onzin!

Het einde van het verhaal is dat wat er ook uit de Griekse onderhandelingen met de banken zal komen, er geen winnaars zullen zijn, maar slechts verliezers. Dit is waarschijnlijk ook de reden dat er maar geen overeenkomst wordt gesloten en het steeds maar blijft bij een aankondiging dat er “spoedig een akkoord zal komen”. Griekenland blijft zolang er geen duidelijk akkoord is dagelijkse economische kost. Volgens de allerlaatste berichten heeft Griekenland nu ruim 15 miljard euro extra nodig (dus bovenop de 130 miljard euro) om uit de problemen te komen. Wordt vervolgd.

Laurens de Jong