In de media verschijnen steeds meer berichten waaruit valt op te maken dat er moeilijke tijden aanbreken. De afgelopen zomer was fantastisch qua weer maar ook wat betreft onze conjunctuur. We zitten middenin een hoogconjunctuur. Opgeteld gaf dat een geweldige boost op onze economie. Althans voor zover we de media konden geloven met hun positieve berichtgeving. Het kon niet op. Het was hosanna op de financiële markten, de terrassen, de stranden, ontelbare evenementen en iedereen was vrolijk.
2018: Het was fantastisch
Wat een fantastisch jaar; 2018 gaat de geschiedenisboeken in als het jaar waarin het leven geweldig was voor veel inwoners van een o zo gelukkig klein polderlandje. Dit is in mijn beleving het gevoel wat ik kreeg bij het lezen en aanhoren van veel positieve nieuwsberichten in onze media. Het leek wel of die ouwe(oei!) positiviteitsgoeroe Emile Snaterband de hele natie had opgekrikt met zijn Tsjakka-kreet. Iedereen was opgepept en het kon niet meer stuk. Maar ja, nu is de zomer al weer een poosje achter ons en is het ander weer.
Kleine mankementen
De stemming onder de mensen verandert, men wordt somber. Nu is dat vaak het geval wanneer de dagen korter worden en de donkere dagen volgen voor de Kerst. 1 Miljoen Nederlanders krijgen last van neerslachtigheid wat vaak het gevolg is van het weer. Toch lijkt ook een andere oorzaak invloed te hebben op een verandering in het sentiment. Niet het weer maar het zijn de signalen die worden waargenomen in een veranderende maatschappij die duiden op een economische neergang. Het is niet altijd lente bij de tandartsassistente. De mensen in de volle wachtkamer die wachten op hun beurt kijken veelal somber. Niet vanwege de vriendelijke blik van de assistente maar het is de angst om een kwartiertje pijn te lijden met de mond wagenwijd open en stil zijn anders wordt de kans op meer pijn alleen groter. Deze beeldspraak is zeker van toepassing op de huidige status van onze samenleving die in afwachting is op de periodieke gang naar de wachtkamer van de medicijnman om daar geholpen te worden aan een mankementje. En mankementen zijn er momenteel voldoende aan te wijzen in onze economie.
Sombere goeroes
De langdurige opleving van de aandelenmarkten is volgens de historische statistieken ten einde. Na bijna 10 jaar een stierenmarkt verwachten steeds meer beursanalisten nu een berenmarkt. Wanneer ik een rondje doe bij de diverse goeroes dan komen er voldoende argumenten boven tafel waarmee duidelijk wordt dat een neergaande beurs onvermijdelijk is. Het is natuurlijk logica van de bovenste plank dat er regen volgt na 10 jaar zonneschijn. Maar ook in de mainstreammedia volgen de sombere economische berichten elkaar in rap tempo op.
Veel meer lage inkomens
Zo maakte het CBS bekend dat maar liefst 600.000 NL-huishoudens anno 2018 moeten rondkomen van een laag inkomen van rondom of net iets boven het bijstandsniveau. Een toename van zelfs 27.000 in één kalenderjaar. Dat is buitengewoon verontrustend. Er zijn namelijk nog heel veel andere landgenoten die moeten leven van een uitkering, zoals de bijstandsuitkering(450.000), arbeidsongeschiktheid-(750.000), werkloosheid-(350.000) en AOW-uitkering met een klein pensioentje(3,5 miljoen). Dat er zijn er vele miljoenen. En dat is buitengewoon zorgelijk.
NL-populatie geeft minder uit
Tel daarbij op dat veel ouderen met een pensioen een korting staat te wachten op hun pensioenuitkering en reeds jarenlang op de nullijn vertoeven. Er is dus sprake van een NL-samenleving waarvan meer dan 5 miljoen landgenoten hun inkomen volledig kwijt zijn aan woonlasten, energierekening, zorgverzekering en andere vaste maandlasten. Dat betekent dat een belangrijk deel van de NL-populatie geen extra geld gaat uitgeven in onze economie omdat deze het eenvoudigweg niet hebben. Om het populatieplaatje volledig te krijgen moeten we nog noemen de mensen zonder inkomen. Dat zijn er 3,9 miljoen, bestaande uit onze jeugd en ouderen zonder inkomen met een verdienpartner. Deze betalen geen belasting en premies en teren op het inkomen van ouders en partners.
Samenstelling NL-populatie:
Werkzame beroepsbevolking : 8.200.000
Inwoners zonder inkomen : 3.900.000
Gepensioneerden (met AOW) : 3.500.000
Bijstandsgenieters : 450.000
Arbeidsongeschikten met uitkering : 750.000
Werklozen met uitkering : 350.000
Totale populatie : 17.150.000
Dus moet onze economie draaiende worden gehouden door een steeds kleiner aantal hardwerkende middenklassers en arbeidscontracten(8,2 miljoen). Zelfs minder dan de helft van de totale bevolking. Alleen deze inkomensgroep heeft de laatste jaren van een loonstijging kunnen profiteren en kon daarmee de omzetten van ons MKB inclusief winkels op peil houden.
Economische groei valt stil
De grote vergrijzing zorgt er voor dat het aantal gepensioneerden met een achterblijvend inkomen groeit en het aantal werkenden met een ruim inkomen langzaam afneemt. De balans van werkenden en niet-werkenden slaat totaal de verkeerde kant uit. Hoe kan een samenleving die in een grote inkomens-onbalans raakt zichzelf overeind houden en de kwaliteit van de verzorgingsstaat in stand houden. Dat is volstrekt onmogelijk. Mijn conclusie is dat we voorbereid moeten zijn op een periode van krimp. Een samenleving die vergrijst en te weinig aanwas kent zal de status van welvaartsstaat verliezen. Nu de mondiale economische groei tot stilstand lijkt te komen zal de invloed daarvan op de NL-samenleving voelbaar worden. Als daarop banenkrimp volgt zal het aantal werklozen weldra oplopen en wordt de onbalans tussen werkenden en niet-werkenden nog groter met weer een versterkend effect op een totale economische onbalans.
Einde verzorgingsstaat
Gepensioneerden trappen op de rem als pensioenen gekort worden wanneer financiële markten verder dalen. De loonontwikkeling komt onder druk door afnemende bedrijvigheid en de sociale lasten moeten omhoog om binnen de huidige verzorgingsstaat de uitkeringen op peil te houden. Kortom, de gevreesde neergaande spiraal. Om maar niet te praten over de gevolgen van een deflatietijdperk als bijvoorbeeld door de recordhoge (mondiale) schuldenlast de woningmarkt onder druk komt en dat tegelijk met dalende beurzen. Als alle vermogenswaarden de dieperik ingaan dan is het simpelweg gedaan met onze verzorgingsstaat. De ellende is helemaal compleet wanneer ‘onze’ euromunt nog verder devalueert door de aanhoudende ruzies tussen de lidstaten van de EU. Waardedaling laatste 6 maanden was 5,8 procent. Het is een optelsom van narigheden. In tijden van rampspoed kan een samenleving laten zien wat ie waard is en zal solidariteit en eendracht opnieuw moeten worden uitgevonden om onze verzorgingsstaat voor een ondergang te behoeden. Als we goed om ons heen kijken dan lijkt de tijd rijp voor een nationale reset. We gaan het meemaken.
Beste Gerrit,
Ik mis nog wat groepen, die geheel niet in dit plaatje voorkomen.
1. Aantal gepensioneerde zonder AOW (dus met vroeg pensioen en geen baan).
2. AOW / pensioen gerechtigde met baan.
3. Aantal dat gebruikt maakt van de remigratiewet en vanaf 45 jaar op kosten van Nederland in het buitenland woont. (Maar dus wel een uitkering heeft, hier praat men nooit over!)
4. Aantal arbeidsongeschikten die wel een baan heeft en een uitkering.
5. Aantal inwoners zonder baan , maar met aanrechtsubsidie (fiscale uitkering).
Ja, onze maatschappij zit ingewikkeld in elkaar met zeer grote verschillen.
De overheid blaast niet alles van de toren en is meester in onduidelijkheid.
Zelfs bij het CBS is niet alles bekend.
We kunnen onze samenleving in heel veel groepen verdelen, al naar gelang de intentie van de auteur. Je zou bijvoorbeeld uit mijn verhaal de conclusie kunnen trekken dat onze NL-samenleving net zoals andere volkeren gebukt gaat onder de macht van de elite. We kunnen een globale verdeling maken op deze manier: de bovenkant, de elite dus, de 10 procent superrijken. De middenklasse, die uitsterft. Daarvan verhuizen steeds meer mensen naar de onderlaag. De onderklasse, het verreweg grootste deel van onze samenleving. De enige “klasse” die groeit qua aantallen. En dat is verontrustend! Een verzorgingsstaat als de onze kan op deze manier nooit overleven. Een steeds groter deel van de bevolking draagt niet bij maar ontvangt. Het grote geld wordt als een magneet aangetrokken door de elite. Met geld maak je geld. De onderkant leeft om te overleven en houdt niets over. Max een paar duizend euro op de “spaarrekening” voor de wasmachine en tweedehandsje. De procentuele bijdrage aan premies en sociale lasten van de onderkant is te weinig om de huidige welvaart op peil te houden. Kortom, er is duidelijk sprake van een flinke scheefgroei. Het vervelende is dat de onjuiste verdeling van welvaart niet makkelijk is recht te trekken. In onze globalistische wereld heeft de elite hun kapitaal zodanig weten te verdelen en te beleggen dat daardoor veel te weinig belasting wordt betaald in het woonland. Juist het grootkapitaal draagt te weinig af om de onderkant te onderhouden. Dit is dus de eindfase van het kapitalisme. Net zoals het socialisme en communisme hebben alle vormen van politieke stromingen een eigen ideologie die niet aan de hele wereldbevolking kan worden opgelegd. Daarom is het nu einde verhaal voor het kapitalisme. Helaas is in de geschiedenis te vaak gebleken dat de overgang van de ene naar de andere ideologie meestal niet geruisloos verloopt en vaak onrust geeft. Nou ja, kijken we om ons heen dan zien we de nodige geopolitieke spanningen.
Als een systeem van buitenaf onvoldoende wordt gevoed gaat het parasiteren en vreet het zichzelf op. Hoe meer inactieven des sneller dit proces gaat.
“Er is dus sprake van een NL-samenleving waarvan meer dan 5 miljoen landgenoten hun inkomen volledig kwijt zijn aan woonlasten, energierekening, zorgverzekering en andere vaste maandlasten.”
Dat is toch bizar en absurd? Dat ondermijnt wel de solidariteit met diegenen die een uitkering ontvangen wegens volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid.
Kunnen die 5 miljoen landgenoten dan niet bezuinigen op hun uitgaven en daarbij sober en spartaans gaan leven, zodat hun vaste lasten lager worden en er daardoor wel weer financiële ruimte ontstaat?
Het zou toch wat wezen wanneer in één keer alle uitkeringen (AOW, WAO/WIA, Wajong en Bijstand) en toeslagen zouden worden stopgezet wanneer de verzorgingsstaat eindigt. Dan is de chaos niet te overzien. Hoe groot is nu de kans dat dat daadwerkelijk gaat gebeuren? Welk acht ik het mogelijk dat uitkeringen enkele jaren bevroren (ontkoppeling in het kader van de Wet Koppeling met Afwijkingsmogelijkheden) dan wel verlaagd worden wanneer de overheid in acute geldnood raakt.
Neem bijv. de huurtoeslag, telkens wanneer er meer aan de huurtoeslag wordt uitgegeven dan begroot, moet dat tekort volgens de begrotingsregels in het budget zelf gedekt worden. Met als gevolg forse bezuinigingen op de hoogte van de huurtoeslag. Het vorig kabinet had daar mee te maken, maar het tekort op het huurtoeslagbudget werd dan op aandringen van de PvdA aangevuld vanuit andere departementen. Op dit moment is dit probleem niet aan de orde, maar mocht de economie om wat voor reden tegenzitten, komt dit probleem zo weer om de hoek kijken en dreigen er weer forse kortingen op de hoogte van de huurtoeslag.
Ik denk dat we “peak economie” al in 2016 gehad hebben. Toen kwamen de laatste vruchten vrij van het immense olie overschot (en mega investeringen) wat in de jaren daarvoor nog ondekt en opgepompt was. Vanaf 2014 heeft men drastisch minder geinvesteerd in de zoektocht naar nieuwe olie. Men is de handschoen weer wat op aan het pakken maar ik denk niet dat men het niveau van eind 2016 nog gaat evenaren. Amerika, Saudi’s en Rusland pompen als een gek momenteel om de verdere afzwakking van de andere olieproducerende landen te compenseren. De vraag is hoe lang Amerika met z’n immens vervuilende en mega kapitaal vragende schalie olie dat nog kan compenseren. Mijn persoonlijke mening is dat dit zelfs de hoofdreden is waarom men is begonnen met zoveel geld in de economie te pompen. Energie wordt door veel economen zwaar onderschat maar is de driver achter al ons doen en laten. Dat peak oil “dood’ zou zijn is natuurlijk de grootste onzin, de natuur wint altijd.
Ik ben het eens met het gegeven, dat we over de top zijn. De oorzaak daarvan is divers, maar globalisering speelt een grote rol. Veel productiebedrijven, die een grote economische waarde hebben zijn naar “goedkope arbeidslanden ” verhuisd. Daarnaast de invloed van Europese migranten die massaal naar de rijke landen zijn getrokken om daar de dure arbeider te vervangen.
Polen, Hongaren, Roemenen, Bulgaren en ga maar door. De arbeidsmarkt aan de onderzijde is overspoelt met goedkope arbeidsmigranten. Tegenwoordig wordt ook het middendeel al bedreigt door deze groeiende groep. De Nederlandse arbeider sterft uit, gaat vervroegd met pensioen of komt in de WAO, WIA of WW terecht. Een deel van hen vecht op de ZZP markt om wat bij te snabbelen. Uiteindelijk een structurele verandering van onze samenleving, waarbij de jongeren slechte tijden tegemoet gaan. Geen vaste baan meer, geen zekerheid meer en steeds slechtere sociale voorzieningen, minder WW, geen ontslagvergoedingen, op hoge leeftijd pas AOW etc.
Er is nog een lange weg naar beneden te verwachten, maar dat gaat pas gebeuren als een grote financiële crisis opduikt. oorzaken zijn ook hier divers, De Franse pensioenpot blijkt leeg, Italiaanse banken die instorten, of burgeroorlog in Catalonië etc. Ondanks deze sobere toekomst vooral blijven lachen. Al zakt ons welzijnsniveau 20% of 50% HET LEVEN GAAT VERDER. Een revolutie zie ik de komende decennia niet gebeuren.
De meeste 50-Plussers kom na de verstreken WW-termijn in de IOW of IOAW terecht en komen daar nooit meer uit, ongeacht je opleiding. Ik las vorige week ergens dat bedrijven vacatures liever niet invullen dan 50-plussers aannemen. Steeds grotere groepen mensen worden daardoor maatschappelijk aan de kant gezet. Dit is niet van de laatste jaren maar speelt al tientallen jaren.