Iedereen zijn mening is het credo en dat hoort ook zo in een democratie. Van Europa tot in Noord-Amerika. Maar wat anno 2020 nieuw is, is dat we die mening ook nog eens allemaal uiten. Niet meer in kleine kring, op café of onder gelijkgestemden. Het moet allemaal LUID en DUIDELIJK en liefst nog tot in de straten en op pleinen. Levensgrote spandoeken en borden, we tonen ze en lopen ermee rond. Want wie het hardst roept of meest ´in the picture´ komt maakt de meeste kans op aandacht. Op sociale media natuurlijk bij uitstek. De kakofonie aan stemmen en geluiden is oorverdovend geworden en je hoort jezelf niet meer. Iedereen weet ´t ook het best, over gelijk welk onderwerp. Iedereen heeft gelijk en iedereen is wel expert geworden. Van het nut of onnut van mondkapjes tot wie het best de Verenigde Staten doorheen de Coronacrisis kan leiden. Het gevolg is dat niemand nog naar de ander luistert.
Waarheid versus mening
We wilden als titel voor dit stuk nog kiezen: een pleiade van meningen. Maar dat is het niet meer, het is eerder een pandemie geworden. Een plaag, een besmetting. En daarbij: zijn we echt wel allemaal experten? Weten we het echt het best, beter dan de anderen? Zijn we er diep van binnen inderdaad honderd procent zeker van het Grote Gelijk aan onze kant te hebben? Waarop is, in geval, die zekerheid dan wel gebaseerd? Op welke basis worden onze overtuigingen eigenlijk gevormd? Waarop zijn die kennis en ´wetenschap´ dan wel gestoeld? Zijn we vergeten wat Socrates, een van de wijste mensen van zijn tijd, sprak: ´´Het enige dat ik zeker weet is dat ik niets weet´´. Het is nochtans een verondersteld gekende uitspraak. Iets minder bekend misschien is iets anders wat de Griekse filosoof eens zei: ´´Waarheid moet niet worden aangeleerd, maar worden gezocht.´´
Denken is zo vermoeiend
Hoeveel makkelijker is het niet andermans mening over te nemen. Want kijk, daar, die wel héél luide en zelfverzekerde roeper, die heeft vast wel gelijk. Niet? Hoeveel moeilijker en tijdrovender is het niet zelf achter de waarheid aan te gaan. Alleen: wat is waarheid en wat zijn slechts meningen, opinies? Of voorkeuren, zoals wishful thinking. De inspiratie voor het onderwerp en dit inleidend stukje vond ik bij collega Welbergen, die eens ergens schreef over dat we allemaal wel ´experten´ zijn geworden. Woorden van die aard. Dat zette mij persoonlijk ook aan het denken (!) Zo moe dat ik ervan werd?! Gelukkig belanden we toevallig nog bij een interessant gesprek online, want De Nieuwe Wereld handelt net daar over. ´Ad Verbrugge in gesprek met hoogleraar Joachim Duyndam over het vermogen om zelfstandig tot een oordeel te komen.´
Meestal moet je oppassen met mensen die alles weten. Opinions are like assholes, everyone has one but they think each others stink. (Simone Elkeles) Croyez ceux qui cherchent la vérité, doutez de ceux qui la trouvent. (André Gide)
Het is aan de andere kant ook niet heel vreemd dat momenteel zoveel mensen van alles en nog wat roeptoeteren. Wanneer we in een pandemie braaf stil moeten zitten wordt het na een poosje ondraaglijk voor velen. Gaat men mopperen, vooral op de afgekondigde maatregelen. Ik kan dat wel begrijpen. Komt nog bij dat we, of beter gezegd de jeugd, ook met Oud en Nieuw geen vuurwerk meer mogen afsteken. Daar vinden we ook van alles over. Voor of tegen is niet direct de discussie, van mij hoeft het niet (meer).
Waar ik bang voor ben is dat er momenteel teveel wordt afgedwongen en verboden. Dat gaat wrijving geven, geeft ook reuring. Waar ik nog meer voor vrees is dat we afstevenen op een kakafonie van lawaai van zoveel verschillende groeperingen dat daarmee onze democratie in gevaar wordt gebracht. Zoveel tegengeluid geeft onrust onder politici en zet aan tot repressieve maatregelen. Ooit liet Mark Rutte zich ontvallen dat een lawaaierige groep supporters gewoon hun bek moesten houden. Ik denk daarmee de toon is gezet. Ik ga nu het filmpje bekijken.
Wilt u maatschappelijk oproer kraaien?, over de rug van mensen die er op reageren?
U geeft gedane zaken weer, maar u wilt daar geen duidelijke stelling en in nemen en bewijsvoering aandragen, zonder bent u waardeloos.
Ambtenaren zijn altijd al lafhartig geweest aan de heer.
Hier gaat vast een blokkering op volgen.
7 miljard mensen, even zo veel meningen.
Waar wilt u heen met deze collum?
Staat u wel echt voor democratie en goede menselijke vrijheden voor de mens?
Ik kan het het helaas maar halfbakken tussen de regels door lezen.
Gaan we werkelijk voor de onvoorwaardelijke collectieve waarheid, of gaan we voor de eigen parochie?