De benzineprijzen laten vanaf 2012 een dalende lijn zien en geven nu zelfs indicatie weer richting de lagere prijzen van 2009 te gaan. Door de overproductie van olie in OPEC landen, Rusland en de Verenigde Staten is er een overschot aan olie op de markt ontstaan. Dit overschot, als gevolg van het individueel verdedigen van hun eigen marktpositie, leidt tot een daling van de brandstofprijzen aan de pomp.
Ieder voor zich
De vraag naar olie ligt al enige tijd lager dan de productie ervan. Vroeger zou de olieproductie worden teruggeschroefd, om de olieprijs op te drijven. Maar dat gebeurt nu niet. De OPEC (Organisatie van olie-exporterende landen) heeft onder leiding van Saudie-Arabië zestien maanden lang zelfs meer olie gepompt dan het afgesproken maximum van 30 miljoen vaten per dag. Ieder olieproducerend land, ook buiten de OPEC, verdedigt tegenwoordig zijn eigen marktpositie. Al deze landen zijn individueel te afhankelijk geworden van de olie inkomsten. Minder produceren betekent minder omzet en daarmee een forse daling van soms miljarden aan overheidsinkomsten.
OPEC ten einde
“De macht van de OPEC, waarin Saudi-Arabië als grote olieproducent een belangrijke rol speelt, is niet meer”, volgens Paul van Selms van het consumentencollectief UnitedConsumers. De OPEC is na 55 jaar de regie rond de olieprijzen mogelijk voorgoed kwijt. Niet alleen het structureel eigenbelang van olielanden speelt een rol. Ook hoge investeringen in alternatieve, duurdere olie- en gaswinning zijn van belang. In 2008 werd het door de hoge olieprijzen elders interessant om te investeren in de relatief dure winning van schaliegas/-olie, een alternatief voor aardolie. Deze schalieproductie is met de huidige lage olieprijs veel minder rendabel, maar gaat wel door gezien de hoge investeringskosten die terugverdiend moeten worden. Daarbij wordt er steeds zuiniger omgegaan met fossiele energie. De ontwikkeling van het zuiniger en elektrisch rijden is hier een goed voorbeeld van.
Marktwerking neemt macht OPEC over
De OPEC verliest steeds meer macht door de marktwerking. “Nog meer overschot aan aardolie heeft als gevolg dat de brandstofprijzen aan de pomp voorlopig laag blijven of mogelijk verder dalen. Alleen de stijgende belastingen en accijnzen op brandstoffen kunnen nog roet in het eten gooien”, aldus van Selms.
