Het kind van de rekening: staatsontvoeringen door toeslagen…

Het is toch van de zotte als je ’s morgens in de krant leest dat de Staat der Nederlanden kinderen ontvoert. Heeft dus te maken met het toeslagenschandaal waarvan nog weinig Nederlandse staatsburgers begrijpen hoe dat mogelijk is in een land met democratisch staatsbestel waar een Tweede Kamer de regering controleert. In een land waar voor iedere burger een politieke partij is die opkomt voor hun belangen. Waar iedere burger stemt op een politicus die voor hun problemen een oplossing ziet; als we tenminste de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen mogen geloven. Zo hadden we het geregeld in ons democratisch bestel. Andere landen waren jaloers op ons poldermodel waarbij werkgevers, vakbonden en overheid met elkaar tot vele verbintenissen kwamen. Totdat onze politici in vervoering raakten door het globalisme dat wereldwijd de aandacht trok van regenten die verder omhoog keken.

Ambtenarij

Het grote belang op aarde dat dreigt te verkloten door menselijk toedoen weegt nu eenmaal zwaarder dan het kleine belang. Dat de nationale wet- en regelgeving is vastgelopen door een gigantische brij aan regelgeving die in het leven is geroepen om ons burgers te gerieven doet niet ter zake. Er zijn genoeg instituten met uitvoerende ambtenaren die gaarne de problemen oplossen met burgers die de opgelegde regelgeving verkeerd hebben begrepen en er teveel profijt uit haalden. Het stelsel van rijkssubsidies en toeslagen is een goed voorbeeld. Daarnaast zijn de gemeenten en semi-overheidsinstituten, zoals UWV, SVB, DUO, GGD, en andere uitvoeringsorganen heel druk met bezwaren en procedures die worden gevoerd door burgers die met hun in conflict zijn geraakt door onduidelijkheden in regelgeving. Rechtspraak en juristen verdienen daar een flinke boterham aan. Op deze manier zijn veel staatsburgers geholpen aan een ambtelijke loopbaan. Ik was er één van.

Complexe wetgeving

Niet geschoold op academisch niveau maar opgeleid om belastingplichtigen en toeslaggerechtigden te woord te staan die de weg zijn kwijt geraakt door een ‘foutje’ of onduidelijkheden in regelgeving. Had meestal te maken met de ongemakkelijke uitvoeringsregelingen die de ministeriële ambtenaren neerlegden in de uitvoeringsbesluiten op basis van opgelegde wetgeving door Kabinet en Parlement. Burgers en uitvoerende ambtenaren moesten het er mee doen, zo waren nu eenmaal de regels. Dat er door de complexiteit fouten werden gemaakt bij het aanvragen van toeslagen of invullen van belastingaangiften werd op de Haagse burelen niet goed ingeschat. Het was immers in het systeem ingebakken dat teveel uitbetaalde toeslagen werden terug gevorderd omdat ze als voorschot werden uitbetaald. Gebaseerd op geschatte inkomens en andere aannames die na afloop van het betreffende kalenderjaar best anders konden uitpakken dan eerder werd voorzien. Zo is het toeslagendrama ontstaan. Ik kan daar gedetailleerd op ingaan maar dat wordt te complex. Ingewikkelde wetgeving is de voornaamste oorzaak van de huidige ellende.

Gesneuvelde staatssecretarissen

Uitvoeringsregels vanuit de wetgeving laten maken door topambtenaren, uit laten voeren door de ambtenaren op de werkvloer, en miljarden laten rond cirkelen onder het volk. Het systeem gaf mooi wat werkgelegenheid en liet belastinggeld rondtollen onder de massa. Helaas draaien ambtelijke molens langzaam en geraakten de meldingen over de uitvoeringsproblemen bij het toepassen van de beleidsregels in de onderste bureaulades op de ministeries. Daar kent men een top-down beleid en is het systeem niet ingericht om andersom de problemen aan te horen van de uitvoeringsambtenaren om deze vervolgens voor te leggen aan de verantwoordelijke staatssecretaris. Hoeveel staatssecretarissen op Financiën zijn er niet gesneuveld bij het afleggen van verantwoording in de Tweede Kamer. De aanbevelingen van uitvoerende ambtenaren verdwenen telkens opnieuw in de onderste la. Het duurde jaren voordat een aantal wakker geschudde Kamerleden, die talloze burgermeldingen ontvingen over de toeslagenmisstanden, de verantwoordelijke staatssecretaris op het matje riepen. Na een excuus van Mark Rutte werden de ministersposten in Kabinet Rutte 4 anders verdeeld om daarna verder te gaan alsof er niets aan de hand was.

“Kind van de rekening”

Intussen ging het geautomatiseerde invorderingssysteem van de Belastingdienst verder door enorme bedragen aan terugvorderingen neer te leggen bij de afdeling dwanginvordering. De gevolgen daarvan zijn bekend. Vele toeslaggerechtigden kwamen terecht in de schuldsanering. Door de toeslagenschulden ontstonden er financiële problemen doordat noodgedwongen andere schulden werden aangegaan; de bekende opstapeling. Zeer ongewenst in gezinnen met opgroeiende kinderen waar Jeugdzorg in actie moest komen. Na de Belastingdienst kwam opnieuw een ambtelijke instantie in actie die na het geld ook de kinderen bij hun ouders weg haalde. Jeugdzorg is een instantie die veel moeite kende bij het toepassen van de ministeriële uitvoeringsregels waardoor de noodzakelijke zorg voor probleemgezinnen in de praktijk in gedrang kwam. Ambtelijke regels en praktijk liggen ook daar ver uit elkaar.

Kinderen wegen niet op

Zie hier de Haagse papieren tijger. De grote vraag is waarom de opeenvolgende Kabinetten Rutte nauwelijks aandacht schonken aan de toeslagenaffaire. De signalen waren al lang bekend maar er werd niets mee gedaan. Te complex en politiek gevoelig om het hele systeem om te gooien, zo was het excuus. Er spelen namelijk andere mondiale belangen die veel zwaarder wegen. Er is een EU met een EC, er is een WEF met een Agenda 2030, er is een klimaatprobleem, er was een gezondheidscrisis die repressieve regelgeving noodzakelijk maakte, er woedt een oorlog op korte afstand en er is hoge inflatie. Kortom, er is van alles aan de hand. Globale belangen op wereldschaal zijn nu eenmaal belangrijker dan 1600 kinderen die hun ouders niet meer zien. Het is maar hoe je het ziet. Als we een Kabinet gedogen die de belangen van de nationale burgers ondergeschikt maakt aan de internationale problemen dan hebben we er mee te leven. Een volk krijgt de regering die het kiest. Ik heb spijt dat ik niet heb gestemd in maart vorig jaar. Dan had de politieke arena er toch zeker anders uitgezien…..

GW