(Don’t do this at home.) Tja, daarvoor moet je Donald Trump heten en het tot president van de VS hebben geschopt. Daarvoor moet je een blanco chequeboek hebben gekregen van de Amerikaanse volksvertegenwoordiging. (Wéét dat ‘volk’ dit allemaal wel of kan het ze niets schelen?!) Tevens staat er een drukpers tot je beschikking om zoveel dollars bij te maken als je maar wilt. Kunnen spenderen à volonté en nooit hoeven omkijken naar de schuldenberg die je achterlaat. Tjonge jonge, wie zou zo’n huishouden niet willen runnen…?
Hebben schulden nog wel belang?
Het lijkt een vreemde vraag maar het lijkt er wel op. Niet één Amerikaanse politicus die erom lijkt te geven. Behalve Ron Paul en nog enkele uitzonderingen zoals hij dan. De eenzame roependen in de woestijn. Want het klopt. Wolfstreet: ‘The US Gross National Debt has jumped by $363 billion in the two weeks since President Trump signed the law that suspended the debt ceiling. This surge pushed the total debt to $22.39 trillion. That’s up by $1.01 trillion from 12 months ago.’ En dit zijn dan nog de zogenaamd ‘goede tijden’ voegt de commentator er aan toe.
Goede tijden, slechte tijden
Want wat als de huidige recessievrees bewaarheid wordt. En er sléchte economische tijden aankomen? ‘Watch this debt balloon during an economic downturn! Whoopee! Note the technical term at the top right of the chart:’
Wie koopt die schulden nog?
Wie heeft zoveel vertrouwen in de man en ‘zijn’ land? Of vooral: in de Amerikaanse economie? Nou, daarvan zou je versteld staan. Het is natuurlijk wel makkelijk wanneer het gros van de 22516 miljàrd dollar and counting (slik)…eigenlijk aan jezelf verschuldigd is! (We hebben de toename van die schuld een poosje getimed en er komt elke 5 seconden 100.000 dollar bij…)
Buitenlandse schuldeisers
Japan is de grootste opkoper van Amerikaans schuldpapier geworden met 1,12 trillion dollars (1.120.000.000.000 dollar.) Dat was 1,16 trillion in 2016. Vlak daarna komt China met 1,11 trillion. Beide landen zijn al jaren aan het afbouwen. Hoewel Japan in de afgelopen 12 maanden tot juni 2019 nog 92 miljard dollar bijkocht. China bouwde haar bezit wel verder af over die periode met 66 miljard. De overige buitenlandse schuldeisers komen zelfs niet in de buurt. Met elk ‘slechts’ een paar honderd miljard en minder. Maar deze nemen wel in aantal en omvang toe.
De IJstijd kom eraan
Het is de uiterst sombere Albert Edwards, Globaal Strateeg van het Franse SocGen, die jaren geleden al voorspelde dat die eraan zat te komen. Deze visie bekrachtigde hij nogmaals in januari 2019 op een conferentie in Londen. Hij ziet àlle landen ter wereld de weg opgaan van Japan. Naar nulrente op obligaties en zelfs negatieve rente. Edwards schijnt gelijk te krijgen met de alvast heersende recessievrees. Plus het bewijs van die richting wordt almaar meer zichtbaar. Naargelang de tijd vordert. Wat de ‘bond market’ ons vertelt is, aldus de Strateeg: ‘“that the cycle is ending with the central banks having failed to drive core CPI inflation higher. So Japanese-style outright deflation lies ahead at a time when western economies have piled debt sky high.”‘
Negatieve rente breidt snel uit
Sinds juli 2019, dat is in één maand tot vandaag, is er 4 trillion dollar (4000 miljard) aan negatief rentepapier bijgekomen! De trieste totaalstand (voor banken, verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, spaarzame burgers,…) is in augustus 2019 16,4 trillion dollar. Zerohedge: ‘The expansion of the universe of negatively yielding bonds as a percentage of total is shown below: as of the last week, this proportion increased further to around 30.0%, above the mid-2016 record high of 25.8%.’
Joe Sixpack voelt het in de portemonnee
Benieuwd of China, met sancties vanwege de VS, vroeg of laat nog méér en sneller schuldpapier in de verkoop gaat zetten. Ongetwijfeld beseft het land dat het zijn zelfbenoemde ‘vijand’ in een wurggreep houdt. Alleen: als en indien China doorzet, gaat het zichzelf tegelijk enorm pijn doen. Daar is de Amerikaanse administratie zich dan weer terdege van bewust. Het is in ieder geval een gevaarlijk spel dat beide spelen. En was het maar een spel tussen twee kwajongens. De Amerikaanse consument voelt de tegensancties vanwege China reeds aan in juli 2019. Zijn allemaal duurder geworden of aangekondigd voor augustus: post-it notes; coca cola en fanta (vanwege de blikjes); personenwagens (staal); speelgoed (duurdere grondstoffen)… En nog tal van consumentengoederen waar Amerikanen niet zonder kunnen.
En toch denk ik dat Amerika uiteindelijk deze handelsoorlog met China gaat winnen, want zij zouden toch de aloude wijsheid moeten kennen “Don’t fight the FED”.
Zet dit verhaal eens in de juiste context tegenover de ECB. Dan begrijp je waarom de waarde van de dollar nu STIJGT tegenover de Euro. Oftewel: we hoeven niet de oceaan over om monetaire waaghalzerij te zien….
Verhelderend maar ook verontrustend artikel Joost. Krijg nu al de bibber. Ik had het niet beter kunnen uitleggen. Wat we dadelijk gaan zien is een zichzelf versterkend effect van deflatie. Door record hoge kredietberg moet record bedrag aan (toekomstig) inkomen besteed worden aan rente- en aflossingsverplichtingen. Zowel landen, bedrijven als particulieren. Het besteedbaar inkomen van de middenklasse staat mede daardoor gemiddeld gezien onder druk. Ook de dalende bevolkingsgroei in de westerse welvaartslanden zorgt er voor dat er minder geconsumeerd wordt. En wat te denken van de extra aflossingen die nu veel schuldenaren afboeken op hun leningen vanuit een stukje inkomen wat ze over hebben. Eerder ging dat naar de spaarrekening, nu is aflossen interessanter. Dus zijn we massaal aan het consuminderen. Aankopen worden uitgesteld, magazijnen raken vol en uitverkopen straks volop. Ook nog eens aangezwengeld door overproductie. Kortom, deflatie. Inflatie komt over een paar jaar wanneer de stimuleringen van centrale banken niet meer werken en men over gaat tot helikoptergeld.
Beste Gerrit, bedoelt u dan hyperinflatie, zoals begin jaren ’20 van de vorige eeuw in Duitsland of minder heftig ala Argentinie, begin deze eeuw ?
Als het vertrouwen in het beleid van centrale banken gaat wankelen, en daar zijn we niet zo ver meer van af, dan gaan beleidsmakers vaak gekke dingen doen. De bekende kat in nood sprong. Het is pure logica. Als jouw beleid, en dat van je voorgangers mislukt is, dan is het logisch dat je iets anders moet doen. Voor de ECB, FED en alle andere bepalende centrale banken rest na een mislukt stimuleringsbeleid alleen nog de geldpers. Helikoptergeld bij de insiders. Is in het verleden meestal zo gegaan. Er zijn redelijk wat experts die geen hyperinflatie verwachten in Europa omdat Europa een verder ontwikkeld werelddeel is dan Afrika en Zuid-Amerika. Ik vind dat wat eigenwijs klinken. Waarom zou in Europa geen hyperinflatie kunnen ontstaan als bijvoorbeeld de euro valt en de EU er achteraan? De enorme chaos die daarna in sommige Europese landen ontstaat met bijvoorbeeld populistische regeringen zou best kunnen leiden tot hyperinflatie door het uit de hand laten lopen van begrotingen. Als het volk ontevreden is dan verwacht men tegemoetkomingen van de gekozen populisten. Als begrotingen gierend uit de klauw lopen en er volop tekorten ontstaan dan rest hun niets anders dan de centrale banken onder controle te krijgen van de regering. Zoals Trump daar wellicht ook op uit is. Dan zijn er helikopters tekort.