Een aantal economen zijn helemaal fan van het LTRO plan van de ECB. Het zou zorgen voor een flinke stimulans (extra geld), het zou bankbalansen oppeppen en het zou de rentes van de probleemlanden omlaag brengen. Deze denkwijze is in mijn ogen foutief en kan zelfs zeer gevaarlijk zijn voor de financiële stabiliteit.
Think twice
Op het eerste gezicht lijkt het inderdaad allemaal koek en ei. Behalve voor een aantal mensen die vrezen voor inflatie, wordt het plan als ‘goed’ ervaren. Als we echter twee keer goed nadenken, begrijpen we wellicht ineens waarom het plan relatief eenvoudig kan zorgen voor een verergering van de problemen. En daarmee bedoel ik alle problemen die de ECB met LTRO dacht op te lossen. De flinke injectie met vers geld die de ECB via LTRO aan de banken verstrekte zal waarschijnlijk niet worden gebruikt om aan bedrijven en particulieren uit te lenen -zeker niet in probleemlanden, maar zal eerder worden gebruikt om staatsobligaties te kopen van het probleemland waar de bank zich heeft gevestigd.
Dankzij dit simpele mechanisme wist de ECB de rentes op staatsobligaties van probleemlanden op korte termijn flink naar beneden te duwen. Maar zodra de rentes weer beginnen te stijgen door een tekort aan vraag naar deze obligaties, zal de waarde van de door de banken zojuist aangekochte obligaties gaan dalen. Het gevolg daarvan is weer dat de bankbalansen er uiteindelijk weer slechter van worden. Waarschijnlijk slechter dan voor LTRO, omdat ze nu nog meer in waarde gedaalde rommel op hun balans hebben staan.
Follow up
Het gevolg van de slechter geworden bankbalansen is dat de overheid wellicht weer moet bijspringen, waardoor de uitgaven van de overheid weer stijgen. Deze cocktail van nog ernstigere kwakkelende banken en overheden die deze banken weer overeind moeten houden, zorgt voor alleen maar meer ellende. De hele LTRO kater wordt uiteindelijk weer vrolijk vertaald in een stijging van de rente van de staatsobligaties van probleemlanden. Kortom, we schieten er niets mee op.
Halve maatregelen
Deze halve QE van de ECB lijkt dus helemaal nergens op. De ECB kan nog beter zelf een hele bubs geld bijdrukken en het hele zooitje zelf opkopen, dan dat het de bankbalansen nog verder vervuild. Voor mij is het hele LTRO verhaal, maar ook het hele bezuinigings- en noodfondsverhaal, allemaal het ultieme bewijs van Europese halve maatregelen en besluiteloosheid. Niemand durft echt voor QE te gaan zoals ze dat in de VS doen en niemand durft echt voor Eurobonds te gaan (eigenlijk ook zoals in de VS). Zo blijft het natuurlijk kwakkelen.
Hoeveel politieke onrust, het verdwijnen van het politieke midden en economische rampspoed moet er nog komen voordat Europa nu eens écht doorpakt? Het is kiezen of delen. Of we gaan verder met Europa en dan gaan we ook all in, of we gaan het hele Euroland opbreken en beginnen weer voor onszelf. Uiteraard ben ik voor optie één. De vraag is nu vooral: Hoelang gaat het duren voordat Europa werkelijk iets gaat doen? Waarschijnlijk pas als er een halve oorlog is uitgebroken en het volk is misleid door megalomane nationalistische politici die iedere dag in de desbetreffende landen voor een donkere dageraad zullen zorgen.
