Nooit eerder was er een tijdperk waarin de mensheid over zo veel kennis en kunde beschikte als in het huidige. Nooit eerder konden gegevens binnen seconden wereldwijd beschikbaar zijn en nooit eerder werden mens, dier en de natuur op zo’n grote schaal misbruikt als nu.
De uitgeknepen broodbakkers
We hebben in het programma Zembla in de aflevering Bodemprijzen en kiloknallers kunnen zien hoe de grote supermarkten de leveranciers van brood uitknepen tot op het bot. Het was kiezen tussen langzaam of snel sterven. Niet doen wat geëist werd betekende een onmiddellijke dood. Wel doen, een langzaam sterven waarbij noodgedwongen enorme concessies werden gedaan aan schoonmaak, aan de gebruikte ingrediënten en tijdige vervanging van defecte onderdelen en of machines.
Productie zonder of met veel te weinig winst
Wie als koele buitenstaander een en ander bekijkt en analyseert die vraagt zich natuurlijk direct af hoe zo’n fabrikant zich laat verleiden tot productie zonder, of met veel te weinig winst. Het antwoord daarop is echter simpel en heeft te maken met psychologie en menselijk verlangen. De hoop dat het misschien morgen of overmorgen beter zal gaan en de angst om alles kwijt te raken. We zien het niet alleen bij de broodbakkers maar ook bij boeren, kwekers, fokkers en slachterijen, bij de fabrikanten van elektronica en gadgets in China en elders. Als klap op de vuurpijl zien we het ook steeds vaker bij gewone arbeiders, als het met hun bedrijf slecht gaat. Minder loon, minder uren, het inleveren van ADV-dagen, geen vakantiegeld of langer werken zonder loon. Hoop en angst, die beiden vechten om de beste plaats
Wij als klanten zijn verantwoordelijk
Als we eerlijk zijn en in de spiegel durven kijken dan zien we alleen ons zelf. Wij, de kopers, zijn de feitelijke machthebbers. Eén filmpje over een mishandeld angorakonijn, doet de in- en verkopers van kleding als Japanners buigen en in koor een mea maxima culpa roepen. Het zelfde zal bij Albert Heijn, Jumbo, Lidl, de Aldi en andere supermarktketens gebeuren als wij klanten zouden roepen: Stop! wij willen dat de leveranciers eerlijk worden behandeld en dus een redelijke boterham kunnen verdienen.
Wurgen en beademen tegelijkertijd
Ja, wij mensen maken, direct en indirect, misbruik van medemensen. Tegelijkertijd delen velen gratis en voor niets hun kennis en kunde, doen aan caritas en mantelzorg. Het waarom van dit verschil zit volgens mij in bewustheid en verschilligheid. Bij het brood van 89 cent, de kiloknallers kip, gehakt met een grote rode stikker Actie, of de kassamedewerkers die niet naar de WC kan omdat eerst alle klanten moeten worden geholpen, willen we niet stil staan. We geven op dat moment voorkeur aan onverschilligheid terwijl er in bijna ieder van ons een warm hart klopt.
Het is als een cirkel
Alles staat met elkaar in verband. Als we, wat voedsel betreft, willen dat iets uiterst goedkoop wordt dan zal de maker steeds goedkopere ingrediënten, gebruiken en een partij met een geurtje kan nog best worden gemengd met wat anders. De kwaliteit zal hoe dan ook teruggaan lopen en de motivatie om het beter te doen tot op het nulpunt dalen. Wie veel voor weinig wil zal uiteindelijk daarvoor moeten betalen. Minder kwaliteit, minder of geen aanbod meer, of het samengaan tot coöperaties met enorme macht.
We staan op een kantelpunt
Of het nu om de wereld, Europa, Nederland of ons zelf gaat maakt feitelijk gezien niets uit. Het is steeds kiezen en in actie komen. Niets doen is ook actie. Dus denk maar niet dat u zonder gevolgen stil kunt zitten of de andere kant uit kunt kijken. De keuzes van ieder van ons geven de wereld met alles er op en er aan vorm. Herinner u, uw goddelijke oorsprong, de warmte en het levendige van de zielekracht, het kloppen van het hart en de tederheid van een aanraking. Kies, wees verschillig, elke stap en elke keus is er één.
