Gisteren kregen we weer eens een voorbeeld dat we het van onze massamedia niet moeten hebben, dat ze met verve bijdragen aan de nationale verdomming. Zowel het achtuurjournaal als de Volkskrant en de Telegraaf openden groot en bijna juichend met het bericht dat Nederland niet meer in recessie is. Het scheelde niet veel of men had ook nog ons volkslied gespeeld en met de nationale driekleur gezwaaid.

Wat was het geval. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kwam met een  bericht van minder dan 25 regels dat begon met de kop “Tweede raming eerste kwartaal 2012: economie krimpt 0,8 procent”, daarmee aangeven dat we economisch, ten opzichte van een jaar eerder, nog steeds flink achteruitgaan. Pas in de derde alinea werd vermeld dat de kwartaal op kwartaalgroei was bijgesteld en dat daarom voor het eerste kwartaal de raming van -0,2 procent was bijgesteld met +0,5% waardoor men uiteindelijk op een groei van plus 0,3% uitkwam.

Modellen zijn gekozen

Het CBS werkt met zelf gekozen modellen, aannames en parameters. Wat uit een raming, of meting komt hoeft helemaal niets over de alledaagse werkelijkheid van gewone mensen te zeggen en rechtvaardigt volgens mij absoluut geen juichende koppen als gebruikt. Als bestuurskundige vraag ik mij dan steeds weer af, wie heeft er belang bij dergelijke openingen? Zijn het alleen de media die gemakkelijk willen scoren, is het journalistieke luiheid, of wil men een wit voetje halen bij politici? U mag het zeggen.

Ter verdediging en voor de eerlijkheid moet ik aangeven dat voor de goede luisteraar en lezer in het journaal en in enkele kranten in een verder stadium van de berichtgeving wat nuanceringen werden gegeven, maar wat mij betreft ruim onvoldoende om de openingen en koppen als “De recessie is voorbij” etc. te niet te doen.

Bizar: Overheid zelf de oorzaak van de plus

Wat de hele berichtgeving over deze economische plus in een bizar licht zet is de constatering dat eigenlijk de overheid zelf verantwoordelijk voor de betere cijfers en wel vanwege het feit dat in het eerste kwartaal onze staat meer geld heeft uitgegeven, in het bijzonder aan ambtenarensalarissen.

Met deze constatering zijn we weer terug in de economische werkelijkheid. Weet u het nog? Onze regeerders geven nog welke dag tachtig miljoen euro meer uit dan er aan inkomsten binnenkomt. Geld lenen door de overheid en daarna uitgeven levert dus economische groei op. Zo kunnen we nog wel even verder. Hoe meer de overheid leent en uitgeeft hoe groter de groei. Afbetalen van de schulden is voor het volgende, of daar op volgende of daar op volgende kabinet, dat dan de lasten verhoogt voor ons burgers en de cirkel is weer rond.

De werkelijkheid is veel gecompliceerder

Economische groei volgens het CBS zegt dus niets over de werkelijkheid, zegt niets over schulden en de afbetaling daarvan. De wereld van de technische en theoretische economie is een heel andere dan die van de dagelijkse werkelijkheid. De kosten in Nederland blijven al vele tientallen jaren alsmaar stijgen. De overheid blijft groeien en herverdelen.

In de huidige crisissituatie trekken de problemen elkaar als magneten aan. Voor elk bedrijf dat verdwijnt geldt dat we met zijn allen wat verliezen. Inkomen, kennis en ervaring, werkgelegenheid, belastingen en zo voort. Berichten als “Nederland is uit de recessie” op basis van een simpel bericht van het CBS helpen ons niet vooruit dat is zeker.

Het einde, omdat het niet meer gaat

Als besluit van dit artikel terug naar de harde werkelijkheid. In mijn woonplaats zijn gistermorgen, van Grand Café Restaurant X, na bijna tien jaar van hard werken, de deuren niet meer opengedaan. Toen ik een foto maakte van het sluitingsbericht kwam ik in contact met de beide eigenaren,  die opgelucht en blij, maar vooral met tranen in hun ogen vertelden dat het niet meer ging. Dat de mensen wegbleven, dat ook voor hun als caféhouders alles steeds maar duurder en duurder werd. Dat het prijsverschil tussen een biertje in het café en de supermarkt te groot was geworden, dat kortom de kosten en baten op geen enkele manier meer met elkaar in balans konden worden gebracht.  Dit is ook economie, iets waar velen dezer dagen mee te maken krijgen.