In ons land is er sinds 1917 sprake van een zogenaamde constitutionele monarchie met een representatief parlementair stelsel. Door dit stelsel kunnen Nederlandse burgers niet rechtstreeks meeslissen. Ze mogen wel kiezen, wie zij als volksvertegenwoordiger deel willen laten uitmaken van de zogenaamde Tweede Kamer. Om een en ander vorm te geven kunnen politieke partijen of groeperingen deelnemen aan de verkiezen. Naar gelang van het aantal verkregen stemmen krijgt elke partij/groep een representatief deel van de 150 zetels waaruit de Tweede Kamer bestaat.

1900-2012

Anno 2012 moet worden geconstateerd dat het, uit het begin van de vorige eeuw stammende stelsel, niet meer voldoet. Dat het in feite failliet is en geen antwoord  kan bieden op de problemen die we in onze huidige tijd, met name die rond en met Europa samenhangen, het hoofd moeten bieden. Steeds meer burgers voelen zich niet meer vertegenwoordigd door de huidige politieke elite. Ze zijn boos, wenden zich af, besluiten om niet meer te stemmen of om alleen nog een proteststem uit te brengen ongeacht wat daarvan het gevolg is.

Grote veranderingen

Onze samenleving is enorm geëvolueerd in afgelopen honderd jaar.  Denk aan veranderingen in de rol van geloof en kerk, de ontzuiling, het sterk gestegen opleidingsniveau, de welvaart, globalisering  en de opkomst van de communicatie maatschappij. Door het internet en satellietverbindingen kunnen we wereldwijd meekijken. Met de mobiele telefoon, sms, twitter, whatsapp, blogging, youTube en meer kunnen we zelf mee gaan doen. Invloed uitoefenen.

Verkiezingen en kiezen

Eén keer in de zoveel tijd kiezen en vanaf dat moment geen enkele invloed meer kunnen uitoefenen doet anno 2012 geen recht aan de belangen van de burger. Door de waan van de dag vliegen politici alle kanten op. Kunnen we niet meer vertrouwen op wat eerder beloofd of gesteld is.

Zorg, Woningbouwcoöperaties en Scholen

Al een lange tijd gaat er geen dag voorbij of er komen wel schandalen of manipulaties aan het licht in o.a. de zorg, het onderwijs of bij de woningbouwcoöperaties. Het gaat hierbij om honderden miljoenen of zelfs miljarden. Steevast volgt de zelfde riedel. De bestuurders die het verknoeit hebben gaan weg met koffers vol geld in de vorm van afkoopsommen en de politici roepen dat het allemaal erg is maar dat ze er niets aan kunnen doen.

Wetgevende macht

Dat niets kunnen doen is natuurlijk grote onzin. De overheid kan op allerlei manieren invloed uitoefenen. Als het anders niet lukt dan kan het parlement uit zich zelf of op aandragen van de regering wetten vervaardigen en daarmee dwingend bepalen wat er wel of niet kan.

Wereldbrand en Nederland in Europa

Als laatste gaan we naar de hoofdpunten waar in deze tijd bijna alles omdraait. Bankiers en politici fungeren al vele jaren als een soort tweeling. De ene hand wast de ander. Twee handen op één buik. Politici houden de bankiers uit de wind en de bankiers zorgen er voor dat de overheid gemakkelijk aan geld kan komen. Om bonussen binnen te halen hebben de bankiers van alles en nog wat verkocht en flinke sommen geld uitgeleend. Zowel aan burgers als regeringen. Met de verkoop en het uitlenen kwam de bonus per direct binnenrijden. Kassa!

Nu blijkt dat veel van de terug te betalen gelden niet meer geïnd kunnen worden, klopt men bij de regeringen aan en die weer bij ons burgers. Dit om te voorkomen dat de o zo belangrijke banken omvallen en daardoor het geldsysteem zijn vertrouwensbasis verliest. De aandeelhouders van de banken blijven buiten schot en van de bonussen hoeft natuurlijk ook niets te worden terugbetaald.

Verplicht in de Europese trein

Om de steeds groter wordende problemen het hoofd te bieden worden er door de Eurofielen en regeringsleiders telkens weer nieuwe maatregelen bedacht. Vele technocraten bemoeien zich inmiddels met van alles en nog wat en zien hun ultieme kans om een groot Europa op de kaart te zetten. Wij burgers komen in het hele spel niet voor, worden niet of nauwelijks geïnformeerd  of zijn gewoon niet in staat om te snappen wat met allerlei technische termen en mechanismen bedoeld wordt of wat daar de uitwerking van kan zijn.

Verkiezingen

Nu er in Nederland verkiezingen op het programma staan wordt nog eens goed duidelijk hoe krom het systeem is. Vele Nederlanders hebben geen goed gevoel over Europa. Het basisidee is helemaal niet slecht maar in de praktische uitwerking blijkt dat Europa zich overal mee aan het bemoeien is. Een octopus met vele tentakels die hoe dan ook zijn invloed wil uitbreiden.

Onze politici proberen op allerlei manieren om hun handen vrij te houden. Rutte van de VVD durft niet echt te zeggen dat hij voor Europa is. Wilders roept wel duidelijk dat hij tegen is maar vertelt niet wat het dan in zou houden als hij aan de macht zou komen. Roemer van de SP roept ook wat over en tegen Europa, houdt echter alle slagen om de arm om alle kanten uit te kunnen. We mogen kortom wel kiezen maar krijgen geen idee wat daar het gevolg van zou kunnen zijn. Voor alle partijen geldt dat met betrekking tot de verkiezingen gedane uitspraken geen enkele garantie geboden wordt voor het beleid en de uitvoering daarna.

Afleggen verantwoording en Raadpleging burgers

Op basis van het voorstaande is het mijn conclusie dat het meer dan tijd is voor het vaker en meer betrekken van ons burgers bij allerlei bestuurlijk- en politiek gebaseerde zaken. Voor echte grote vraagstukken, als bijvoorbeeld Europa, zou een uitgebreide informatieronde gevolgd door een referendum, bestaande uit meerderevragen, ons al heel wat kunnen brengen.

Voor zaken als de misstanden bij geprivatiseerde instellingen, semi overheidsbedrijven of direct overheidshandelen kunnen panels van deskundigen op een prima manier de betrokken bewindspersoon bevragen, als een soort aanklager/ verdediger, waarom het zo en zo gegaan is en niet anders. Een systeem van juryleden, bestaande uit een grote diversiteit aan burgers,  als bijvoorbeeld gebruikt in het in het rechtssysteem van de VS kan bij die bevraging toehoren en uiteindelijk uitspraak doen over, het naar hun mening, goed of niet goed handelen.

Ten slotte

Natuurlijk weet ik als bestuurskundige dat dit soort zaken eigenlijk het werk is van ons parlement. Als echter al lange tijd blijkt dat het systeem van parlementaire controle niet meer werkt. Dat allerlei politieke en persoonlijke belangen een rol spelen, dan moeten we durven kiezen voor andere wegen.  Door voorlopig het oude te handhaven en aan te vullen met wat extra’s kan het draagvlak bij de bevolking worden vergroot en kan er weer meer betrokkenheid ontstaan rond Nederland, de Nederlanders en onze rol in Europa en de wereld.