We hebben allemaal wel eens gehoord van Don Quichot  die als ridder, samen met zijn schildknaap Sancho Panza, de wijde wereld introk. Ze waren nog maar kort onderweg toen Quichot dertig of meer kolossale reuzen zag opdagen, die hij wilde gaan bestrijden en van het leven beroven. Met de buit zouden zij hun eerste rijkdommen gaan binnenhalen.

Sancho Panza, die zag dat het helemaal niet om reuzen maar om gewone windmolens ging, wilde zijn baas waarschuwen. Die riep echter volledig overtuigd van zijn gelijk dat Sancho geen ervaring had met dergelijke zaken, kennelijk bang was, maar moest gaan bidden, terwijl hij, Don Quichot, een hevige strijd zou aangaan.

Waarom deze metafoor?

Wat mij betreft past de huidige situatie in Nederland goed bij de inleiding van dit artikel. Wij, de burgers, zijn als Sancho Panza en onze politici als Don Quichot. Met tal van maatregelen, en volledig overtuigd van eigen kunnen en de maakbaarheid van de samenleving, wordt het gevecht met de reuzen, lees de economische situatie, door de politici aangegaan.

Enkele voorbeelden

In NRC-next stond vanmorgen een artikel over het ontslag van 37 medewerkers van een bloembinderij. Op het moment dat de 37 ontslagen medewerkers bij wijze van spreken de voordeur uitgingen, stroomden er aan de achterkant goedkope Poolse arbeidskrachten het bedrijf binnen. Soortgelijke situaties doen zich voor met vaste krachten die vervangen worden door flexwerkers met  ZZPers, nul-uurcontractanten, payrol-arbeiders, faillissementen en doorstarts, en al wat meer wordt bedacht. Er is nog maar één soort streven en dat is het bereiken van een maximaal arbeidsrendement tegen minimale kosten.

Meer en meer regels als oplossing

Economie en economische principes zijn net als stromend water bij een dijkdoorbraak. Er is geen houden aan, zeker niet omdat het om globale principes en wedlopen gaat. Nederlandse- en EU-politici van de huidige generatie geloven echter nog steeds in de maakbaarheid van de samenleving. Meer regels, meer controle, meer databases, meer belastinginningsmedewerkers, meer overheidsingrijpen. Vechten tegen windmolens als ware het reuzen.

Vergroten zelfredzaamheid

De menselijke creativiteit is enorm. Wat we in werkelijkheid nodig hebben is een beperkt aantal kaderwetten die een basis vormen voor de meest elementaire levensbehoeften, de  niveaus één en twee zoals door Maslow geschetst, voor de rest moeten  vrijheid, zelfredzaamheid, samenwerking met anderen en meer van dat soort zaken, het gaan doen.

Positieve energie

Vechten tegen is verloren energie. Vechten voor, gaan voor, geïnspireerd en gemotiveerd zijn, jezelf en anderen enthousiasmeren, oplossingen zoeken, af durven wijken van groepsdenken , elke dag klaar zijn om te sterven in de gedachte dat je het goed hebt gedaan, geleerd hebt wat je hebt willen leren en ervaren.