Onder het schrijven van deze column stijgt mij het schaamrood naar de kaken. Als gepensioneerde mag ik mij gelukkig wanen met een eigen woning, een rijtjeswoning met zonnige tuin. Het is mijn derde eigen woning sinds 1985. Als ik nu kijk naar de woningmarkt dan rijzen mij de haren te berge. Ik vind het ronduit schandalig dat onze jeugd niet in staat is een eigen huis te kopen of te huren voor een schappelijke prijs. De prijzen gaan in veel regio’s door het dak. In sommige steden waar de prijs in de jaren tachtig rondom een ton lag is die nu vijf keer zoveel.
De jeugd van tegenwoordig
Dit mogen we onze jeugd niet aandoen. Waar is het overheidsbeleid dat zorg draagt voor een veelbelovende toekomst voor onze jeugd? Ik zie daar totaal niets van. Ik krijg schuldgevoelens ten opzichte van mijn kinderen die graag wat meer woonruimte zouden willen. Ook zij zijn begonnen met een woning die past bij het inkomen van een starter. Blij dat ze het ouderlijk waren ‘ontvlucht.’ De woonlasten werden niet gevoeld als zware lasten want er werden volop vluchten geboekt naar verre landen. Ze leven hun leven zoals ik het als jongeling heb gedaan. Met dat verschil dat ik als achttienjarige op vakantie ging met de brommer. Tijden veranderen. Na de jaren tachtig is de inflatie in toom gehouden na een uitschieter van om en nabij de tien procent. De (hypotheek)rentetarieven waren in die tijd hoog maar de lonen kwamen er nog in mee, hoewel inflatie de loonstijging altijd voor blijft.
Stijgende huizenprijzen
Gelukkig daalden de centrale rentetarieven dankzij het monetaire beleid van centrale banken. “ECB bedankt.” Samen met de FED in de VS maken de dollar en de euro binnen de westerse handel de dienst uit als het gaat om het internationaal afstemmen van het monetaire beleid. Rentetarieven daalden geleidelijk totdat we in 2020 het nulpunt aantikten. Voor senioren die in het bezit waren van een eigen woning was dat een verrijking. Bij dalende rentetarieven stegen parallel de WOZ-waardes van onze woonhutten. Voor de junioren betekende dit monetaire beleid een verarming als je na je studietijd in het bezit van een tijdelijk contract een huis probeerde te huren/kopen. Loonstijgingen volgen gewoonlijk de inflatie op enige afstand, maar de inflatie bleef door het monetaire beleid laag en daalde zelfs. Tegengesteld gingen de huizenprijzen(en de beurzen) in westerse landen en helemaal in een overbevolkt polderlandje snel omhoog. Nadat het fiat geldsysteem in 2009(val van de Lehmanbrothers) ternauwernood was gered werden records gebroken. De inflatie in consumptiegoederen bleef laag tot begin 2021 maar de inflatie in aandelen en vastgoed ging door het dak.
Subsidie jaren 80
Nu ontstaat in rap tempo een generatieconflict. De lonen van starters blijven achter bij de enorme inflatie in huizenprijzen. Desastreus en enorm frustrerend. Het is schokkend om te zien hoeveel jongeren, mede door de coronacrisis, in psychische problemen verkeren. Waar blijft het beleid van de overheid om onze jeugd een toekomst te bieden met huisje, boompje, beestje. Of gaan we stapelen zoals de Rabobank voorstelt met hun plannen om betaalbare appartementen te bouwen. Het is een privaat initiatief, ik mis de overheidssteun. Ooit kenden we in de jaren tachtig de rijkssubsidie bij aankoop van een nieuwbouwwoning. De subsidie A en B-regeling waarbij flinke bedragen werden uitbetaald. De inkomensafhankelijke subsidie A-regeling kende een trapsgewijze afbouw waarbij het mogelijk was om het eerste jaar een bedrag van 13.000 gulden te ontvangen en vervolgens elk jaar een bedrag dat 500 gulden lager lag. Tussentijdse inkomenstoetsen zorgden bij reële inkomensstijging voor een versnelde afbouw. Mijn generatie heeft er toen van geprofiteerd. De jongeren van nu hebben het nakijken.
Politieke vetes
De lage rente van nu biedt alleen maar nadelen waardoor woningen voor jongeren onbetaalbaar zijn. Sparen schiet niet op want je moet bedragen inleggen die boven weer oplopende inflatie en bankkosten uitgaan. Maar wat doet onze overheid, of beter gezegd ons vastgeroeste demissionaire kabinet? Er worden politieke vetes uitgevochten. Populistische partijen worden geboycot waardoor splinterpartijtjes ontstaan met onzekere politici die niet kunnen opboksen tegen de regerende elite. Gevestigde partijen kennen nauwelijks binnenlands beleid. Ze kijken over grenzen, bestuderen de globalistische Agenda 2030 en volgen de vergaderagenda van de Europese Commissie en het Europees Parlement.
Kinderen op het altaar
De coronacrisis schiet een gat in de rijksbegroting en alle aandacht is gericht op het bestrijden van een pandemie die blijkens de statistieken slechts een epidemie is. De jeugd is op velerlei gebied op achterstand gezet. Niet alleen het onderwijs en woningbouwbeleid, ook hun sociale uitgaansleven wordt ingeperkt door de (tijdelijke?) testsamenleving die is ingevoerd door een marionettenkabinet. We maken het nog gekker door zelfs jonge kinderen te gaan vaccineren voor een epidemische ‘griep.’ Covid-19 muteert uiteindelijk naar een blijvende griep. De ethische discussie over nut en noodzaak van vaccinatie wordt niet eens gevoerd door ons parlement. Ouders worden dringend verzocht om hun kinderen mee te laten doen aan een medisch experiment. We gaan onze kinderen vaccineren omwille van de gezondheid van ouderen. Kinderen bloot stellen aan experimentele vaccins is een dwaling. Traditioneel offeren ouders zich op voor hun kinderen. Nu doen we op aandringen van onze regering het tegenovergestelde.
Knielen voor de jeugd
“Ben ik nou zo slim of ben jij nou zo dom,” zei ooit Louis van Gaal. Ik lach hem niet meer uit. De wereld is totaal veranderd. Ik zit nog wat in het verenigingsleven en op vergaderingen riep ik steevast dat het jeugdbeleid voorrang boven alles moet krijgen. Met altijd dezelfde stelregel: “Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.” Ik zou nu alvast mijn generatie willen vragen om excuus te maken voor wat we onze jongeren aan doen en alvast te knielen voor onze jeugd. Hoog tijd dat de burgemeester van Amsterdam een nieuw statement bedenkt. In haar stad zijn de huizen onbetaalbaar en is de jonge generatie op enorme achterstand gezet. Vergeet het slavernijverleden maar straf het foute kabinetsbeleid af. Excuus maken voor het verleden is hypocriet en zo gemakkelijk.
GW
Kunnen wonen in de randstad is voor velen sowieso een drama en dit breidt zich steeds verder uit naar de rest van het land ook de -niet jongeren- waaronder ik mijzelf inmiddels kan scharen voelen ook de gevolgen hiervan.
Absurd lange wachtijden voor een sociale huurwoning, absurd hoge maandlasten voor een vrije sector huurwoning en absurd hoge prijzen voor een koopwoning. Mijn ouderlijk (huur)huis, bouwjaar 1961 werd begin jaren negentig nog aangeboden in de verkoop voor ongeveer 170.000 Gulden en het is inmiddels verkocht voor 507.000 Euro, energielabel E.
“Voor de junioren betekende dit monetaire beleid een verarming als je na je studietijd in het bezit van een tijdelijk contract een huis probeerde te huren/kopen.”
Ik heb net het boek ‘Fantoomgroei’ uitgelezen, “Waarom we steeds harder werken voor steeds minder”. Best een behoorlijke scheefgroei in inkomsten en uitgaven voor vaste lasten.
Schandalig, ja, maar wát precies? Is bijvoorbeeld de huidige woningnood niet (ook en vooral) een symptoom van een totale sociologische omwenteling, die door sommigen zelfs ‘ontwrichting’ wordt genoemd?
Ook in de naoorlogse jaren heerste er een enorme woningnood. Grootschalige ‘Vinex’ wijken en ‘Bijlmer’ pakhuizen waren het gevolg. De oorlog en de ‘baby boom’ dwongen de bevolking op een kluitje. Drie (niet zelden vier!) generaties samengepropt in kleine arbeiderswoningen waren eerder regel dan uitzondering.
Toenemende welvaart, financiële en fiscale stimulering van het eigen woningbezit, emancipatie, tweeverdieners, vergrijzing, echtscheidingen, enz., enz.
Om een lang verhaal kort te houden: binnen enkele generaties daalde het solitaire (zelfstandig wonend) gezinsgemiddelde van meer dan vier naar minder dan twee personen. De studentenhuisvesting nog buiten beschouwing gelaten.
Overigens zal het iedereen duidelijk zijn dat de hinderlijke coronamaatregelen in geen enkele verhouding staan tot wat de oorlogsjeugd, waarvan de overlevenden in de zorg zijn gedumpt, heeft moeten doorstaan. Laten we hopen en bidden dat de jongelui van nu die horror bespaard blijft.
In het boek ‘Fantoomgroei’ hebben ze het over een eiland in Denemarken ‘Samso’.
“Samsø is dankzij windenergie en andere hernieuwbare energiebronnen de grootste CO2-neutrale woongemeenschap op aarde.”
Windturbines, zonnepanelen en verbranding van biomassa.
Nou is NL aanzienlijk dichter bevolkt dan dit eiland. Om een idee te krijgen heb ik een wat vreemde berekening gedaan om een idee te krijgen hoe dichtbevolkt NL nou eigenlijk is.
Als je NL kan beschouwen als één groot weiland ter grootte van 41543 km2 met een inwonertal van 17.000.000 inwoners en je zou elke inwoner homogeen verspreiden over dit weiland dan ziet elk persoon, voor zich, achter zich, links en rechts een andere inwoner op minder dan 50 mtr. Dat klinkt alsof je wel ‘de ruimte hebt’ maar in werkelijkheid vind ik dit nogal dichtbevolkt, zeker als je bedenkt dat er in werkelijkheid ook nog natuurgebieden zijn, huizen, wegen, auto’s, dieren. Dat maakt die 50 mtr. nog aanzienlijk kleiner. Misschien maak ik een rekenfout maar als dit klopt dan zitten we met een hoop mensen in een klein landje.