Opstapeling van doemscenario’s: eendracht maakt macht

Een lezer reageerde met een opmerking dat we in “de Grootste Depressie aller tijden” verzeild raken. Ik zou dat niet direct keihard willen roepen omdat we daarmee paniek zouden zaaien. Een depressie ligt natuurlijk wel op de loer en misschien slaan we zelfs een recessie over. Het is natuurlijk doffe ellende zoals onze economie de ene na de andere dreun krijgt te verwerken. Een onvoorstelbaar aantal faillissementen zal bijvoorbeeld de werkloosheid in recordtempo laten escaleren.

Escalatie

En zo zijn er allerlei escalaties te verwachten op diverse fronten. Het is zo meteen niet alleen het virusfront maar meerdere fronten waar we tegen op moeten boksen. De beurzen gaan vandaag weer met donderend geraas voor de derde keer dit jaar de dieperik in. Ondanks de steuntoezeggingen van overheden en centrale banken. De kapitaalvernietiging die daarvan uitgaat is onvoorstelbaar.

Gevolgen monetair beleid

Mensen van mijn generatie zijn na de oorlog in de jaren vijftig en zestig opgegroeid met alleen voor- en tegenspoed. Rampspoed hebben we niet gekend op maatschappelijk gebied. Alleen de golvende bewegingen van hoog- naar laagconjunctuur met af en toe een dip in de vorm van een recessie. Een heuse depressie zoals die van 1929-1932 hebben we na de 2^e WO niet gezien in West Europa. En ook niet in de andere westerse economieën. We hebben een lange opgaande lijn van redelijke economische groei gezien waarin de globalisering zijn intrede deed. En de multinationals hun almachtige invloeden lieten gelden. Kleinschalig moest grootschalig worden, enzovoort, enzovoort. En niet te vergeten dat we vooral zoveel mogelijk moesten investeren met krediet. De laatste jaren werd langzaam duidelijk dat het bouwen van een verzorgingsstaat op krediet niet gunstig was voor de middenklasse en de massa. Door de monetaire repressieve maatregelen van centrale banken werd de middenklasse uitgekleed. Het goedkope geld vloeide via de elite naar de financiële markten en de massa voelt nu de gecreëerde inkomens- en vermogensongelijkheid.

Overvallen door een virus

Dankzij de globalisering en de macht van het kapitaal van de elitaire 10 procent superrijken, die als aandeelhouders grotendeels eigenaar zijn van de multinationals, is de scheefgroei uit de hand gelopen. De grootschaligheid van multinationale bedrijven heeft het verdienmodel vernietigd van de kleinschalige ondernemingen. Er was reeds sprake van een ommekeer in de globalisering, mede in gang gezet door het protectionisme van Trump. Overigens een normale reactie op de doorgeschoten globalisering. Ook zonder Trump had ooit een Amerikaanse president tot dit inzicht moeten komen. Nu blijkt dat de verplaatsing van productielijnen naar goedkope lonen landen compleet vastloopt als een agressief virus toeslaat. Een leer voor de volgende keer. Het is jammer dat de mensheid altijd te laat leert van gemaakte fouten. Nu wordt de wereld overvallen door een virus waarvan de gevolgen nauwelijks zijn in te schatten. De neergaande spiraal versnelt van dag op dag. Er heerst onrust. Mensen worden onzeker en verlangen naar goed nieuws. Dat er morgen een vaccin beschikbaar komt en dat we volgende week weer massaal naar school en aan het werk kunnen.

Kapitaalcontrole

Helaas liggen de verwachtingen anders. En helaas volgt er elke dag slecht nieuws. Zoals de beurscrash met crashende bankaandelen. De angst onder bankrekeninghouders dat we binnen afzienbare tijd in de rij staan voor de geldautomaat en maximaal bijvoorbeeld 100 euro per week mogen pinnen. Of juist helemaal niet mogen pinnen. Omdat er een kapitaalcontrole wordt ingesteld om de banken te behoeden voor een algehele ondergang en om daarmee een systeemcrash te voorkomen. Staan we straks in de rij voor de super om één voor één te worden binnen gelaten en alleen nog digitaal mogen betalen. En elke keer iets minder in het boodschappenmandje omdat we de limiet van 100 euro iets te snel bereiken. Let wel, die 100 euro is een aanname. Contant geld uit de muur halen is misschien verboden omdat geld smerig en besmet kan zijn. Een compleet doemscenario in een tijd dat we massaal worden overvallen door de snelheid waarmee een depressie zich kan ontwikkelen. Het zijn zorgelijke voorspellingen waarvan ik hoop dat ze niet uitkomen. Alleen acht ik de kans dat deze voorspelling uitkomt groter dan mijn voorspelling dat ik op 10 april de staatsloterij win.

Eendracht maakt macht

Oké, het is een stukje doemdenken wat de lezers van mij wel gewend zijn. Maar ja, het is beter om de crisis te beschrijven dan achteraf te moeten constateren dat we compleet zijn overvallen. Wie de chaos beschrijft stelt orde op zaken. Het is nu een kwestie van opletten en er bij blijven. Volg de nieuwsberichten uit betrouwbare bronnen en pas op voor de verspreiders van nepnieuws. Volg de aanwijzingen van onze overheid, hoe raar dat ook mag klinken uit mijn mond. In rampspoed moet de overheid de regie in handen hebben en niet voor de voeten worden gelopen door onruststokers die alleen voor zichzelf willen zorgen. Eendracht en saamhorigheid is een beetje verloren gegaan in onze individualistisch ingestelde samenleving. Een crisis kunnen we alleen gezamenlijk oplossen in goede harmonie. Eendracht maakt macht. Dat is een mooie afsluiter van deze column die ik heb vol geschreven met een afschrikwekkende scenario. Maar ja, soms is het niet anders. Ik zie dat buiten op moment van schrijven de zon schijnt. GW