Je zou kunnen zeggen dat het tijd werd. Dat ook beleggers nerveus worden en zich in hun schulp terug trekken. Net als de massa in de samenleving het dringend advies van de regering opvolgt om vooral thuis te blijven. Er waart namelijk een pandemie rond over onze aardkloot. Echter, hoe kan het bestaan dat de beleggers op de aandelenbeurzen feest vieren en nieuwe records breken terwijl de massa helemaal niet feesten mag. Behoudens een bescheiden trouwpartij van regenten. Bang gemaakt door waarschuwende overheden zitten mensen met de angst in de keel voor corona en is men bang voor een naderende werkloosheidsgolf.
Beleggers vieren feest
Maar in de VS bereikte de Nasdaq op 2 september een nieuw hoogtepunt. Ook de Dow Jones en de S & P 500 volgen in de euforie. Als beleggers in de States feesten willen beleggers in Europa niet achterblijven. Westerse economieën zijn nu eenmaal aan elkaar verbonden. Dat geldt voor de bewoners op de beide continenten en daarom ook voor de financiële markten die het welzijn van de massa volgen. Als het goed gaat in de maatschappij en de samenleving tevreden aan het werk is en hun verdiende loon spenderen aan de noodzakelijke levensbehoeften en mooie luxe spullen dan profiteren uiteindelijk ook de beleggers. Deze willen graag investeren in goedlopende beursgenoteerde bedrijven.
Omgekeerd
Maar de zaken zijn al ruim een half jaar omgedraaid. Althans in de samenleving. Er worden nauwelijks nog echte zaken gedaan en er wordt alleen het nodige geld uitgegeven voor de broodnodige levensbehoeften. De luxe artikelen vinden veel minder aftrek. Omzetten in de detailhandel en horeca zijn met 20 tot soms ver over de 50 procent gedaald. MKB’ers lijden verliezen, grote ondernemingen spreken hun reserves aan, banken verstrekken nauwelijks nog krediet voor innovatieve bedrijven, en overheden voeren hun begrotingstekorten op. Hier zien we duidelijk de symptomen van een recessie. De angst regeert, men blijft op hun geld zitten en banken boeken ruime spaaroverschotten. Puur slecht voor de economie. Die krimpt als mensen thuis blijven. De overheden zien de bui hangen en voorzien de samenleving van de nodige financiële middelen in de hoop dat de pandemie snel verdwenen is. Dat blijkt inmiddels een illusie. De overheid is zelfs begonnen aan een tweede steunronde en steeds meer economen vallen over elkaar heen met onzekere economische voorspellingen. Niets is wat het lijkt. De somberheid regeert en de angst maakt plaats met blijvende onzekerheid. Rellen breken uit in de grote steden en ook de oorzaak daarvan probeert de overheid handig weg te moffelen door discutabele oorzaken aan te wijzen. Kortom, er heerst een deprimerende stemming in de samenleving. Maar op de aandelenbeurzen is het hosanna. Het contrast met de onderliggende maatschappij is opvallend groot, gewoon onwerkelijk. De euforische stemming op de beurs is onwezenlijk en heel bizar. Een wereld van verschil en niet uit te leggen. De omgekeerde wereld.
Minsky-moment
Er klopt iets niet, zo zeggen inmiddels al heel veel economen en financieel analisten. Het kan gewoon niet bestaan dat aandelen van bedrijven in waarde stijgen terwijl bijvoorbeeld in Amerika de werkloosheid is gestegen tot ongekende hoogte. Als de samenleving stil zit kunnen bedrijven niet groeien met hun aandelenkapitaal, dus komt het geld ergens anders vandaan. Waar die enorme geldstroom vandaan komt was hier op Biflatie al lang bekend. Het zijn de centrale banken die de financiële markten met goedkoop geld voorzien en de rommelleningen opkopen van de bankbalansen. Aandelenbeurzen zijn dus finaal losgeslagen van de economische realiteit en leven in een bubbel. Sommige beursgenoteerde bedrijven zouden 90 procent moeten dalen om op het niveau te komen van het reële rendement en risico. Er wordt door insiders gewezen op een naderend Minsky-moment. Dat is het moment dat de financiële markten door overspeculatie plotseling in een crisis verzeild raken. Het begint er sterk op te lijken dat de monetaire experimenten van de centrale bankiers zijn mislukt. Hun kwantitatieve geldverruiming heeft alleen een bubbel geblazen op de beurzen. Daarvan is geen cent in de samenleving terecht gekomen. Hun beleid om zogenaamd de inflatie aan te wakkeren is totaal mislukt. We leven zowaar in een deflatietijdperk. Lees hier zo u wilt. Nu dat door economen en analisten inmiddels onomstotelijk is vastgesteld lijken beleggers in te zien dat ze zijn bedrogen. Net als de massa die het nakijken had en nu in de bedelfase verkeert. De overheid biedt ondersteuning met hun eigen geld, namelijk het belastinggeld. Belastinggeld dat nu veel minder binnen komt en tijdelijk moet worden geleend op de kapitaalmarkt.
Paniek!
Beleggers hebben al genoeg gekregen van centrale bankiers en zijn in slaap gesust. Nu gaan ze het falende beleid doorzien. Ze verkopen hun aandelen. Worden allemaal tegelijk wakker en ziedaar de leegloop van een bubbel. Volgens de econoom Hyman Minsky (1919 – 1996) kunnen de beurzen door overspeculatie plotseling in een crisis geraken waarbij enorme koersdalingen volgen. Kijken we naar de koersdalingen die op 2 september begonnen dan zou er zomaar een perfecte storm over de beurzen kunnen waaien. Een Minsky-moment dus. Benieuwd wat de komende herfst ons gaat brengen. Onlangs koersten maar zo 2 orkanen vlak na elkaar op de oostkust van Amerika af. De voorspelde orkaankracht bleek achteraf mee te vallen. De schade was desondanks enorm. Een storm over de financiële markten zou tot zeer ernstige economische verstoringen kunnen zorgen. De kracht en de schade van een economische storm is door geen enkele econoom te voorspellen. Dat maakt het voor beleggers zo onzeker dat ze niet blijven afwachten maar ver weg vluchten. Vallen over elkaar heen en zorgen voor grote paniek. Dat heet een beurskrach. Toevallig begon de beurskrach in 1929 ook in september.
GW
