Peter Schiff van SchiffGold.com stelt vast dat de financiële markten lijken te denken dat de Amerikaanse centrale bank de inflatie gaat bestrijden door het rentewapen van stal te halen. De beleggers zijn er van overtuigd geraakt dat de centrale bank sneller dan verwacht zal overgaan op een krapper monetair beleid, dit naarmate de inflatie toeneemt. Ook al blijft Fed-gouverneur Jerome Powell volhouden dat inflatie niet echt een probleem is. Peter Schiff windt er geen doekjes om: de Fed zit gevangen tussen hamer en aambeeld. De centrale bank kan gewoon de inflatie niet bestrijden, zelfs als ze dat zou willen. Hogere rentevoeten zouden namelijk de economie kapot maken. De enige andere keuze is de inflatie de vrije hand geven. De recente rentestijging heeft namelijk weinig te maken met economische groei en alles met inflatie.
Is het echte probleem inderdaad een gebrek aan inflatie
Volgens Powell zit de markt verkeerd, hij gelooft dus niet dat inflatie een bedreiging vormt. Wie goed luistert naar wat Powell zei, zal begrepen hebben dat de Fed-voorzitter van mening is dat het echte probleem nog steeds een gebrek aan inflatie is. Powell geeft toe dat de consumentenprijzen rond het midden van het jaar sterk kunnen stijgen, maar dit zou alleen komen omdat de prijzen worden vergeleken met die opgetekend medio 2020 nadat die prijzen sterk waren gedaald wegens de lockdowns na de uitbraak van het coronavirus. Powell kijkt terug op de afgelopen 10 of 20 jaar en denkt dat omdat we in het verleden geen hoge inflatie hebben gehad we ook in de toekomst geen hoge inflatie zullen hebben. Hij redeneert dat aangezien QE1, QE2 en QE3 werden gedaan tijdens de Grote Recessie zonder inflatieprobleem, we deze prestatie nog eens dunnetjes kunnen overdoen. Volgens Schiff geeft Powell de beleggers een vals gevoel van vertrouwen.
Financiële markten vertrouwen Schiff niet
Het ziet er echter naar uit dat de financiële markten geen geloof hechten aan de woorden van Powell. Ze gedragen zich alsof ze verwachten dat de Fed actie zal ondernemen en het monetaire beleid zal aanscherpen om het inflatoire vuur te bestrijden. Dit is meteen ook de reden waarom we de dollar duurder is geworden, wat op zijn beurt op de goudprijs heeft gewogen. Schiff denkt dat Powell’s schijnbare gebrek aan bezorgdheid de obligatiemarkten nog meer schrik aanjaagt, omdat de beleggers beseffen dat als de centrale bank niet snel actie onderneemt de inflatiebrand een uitslaand karakter zal krijgen en er nog meer water nodig zal zijn om die brand te blussen.
De obligatiemarkten hebben begrepen dat de Fed de inflatie niet zal bestrijden, omdat de de inflatie hoe dan ook zal winnen. Het bestrijden van de inflatie is met andere woorden zinloos. De centrale bank zal zich moeten overgeven zonder slag of stoot. De reden ligt voor de hand: het bestrijden van inflatie is gevaarlijk bekeken vanuit het standpunt van de Fed betreft want de genezing van inflatie zou wel eens erger kunnen blijken te zijn dan de inflatie zelf.
Schiff sluit ook stagflatie niet uit. Als de voedsel- en energieprijzen blijven stijgen, zal dit de consument dwingen om op andere gebieden te bezuinigen. Dat zou kunnen leiden tot meer bedrijven die kopje onder gaan en een stijgende werkloosheid. Bedrijven zullen ook de druk voelen van stijgende kosten. Een manier om daarop te reageren, is door de arbeidskosten te verlagen. Het is dus volgens Schiff heel goed mogelijk dat we een combinatie krijgen van toenemende werkloosheid en stijgende rentetarieven.
Krijgen we een stagflatiescenario?
Inderdaad, een stagflatiescenario. Dat is meteen ook de hachelijke situatie waarin we ons bevonden in de jaren zeventig van vorige eeuw. De Amerikaanse economie stond er toen structureel veel beter voor dan nu. Als we in de jaren 70 stagflatie hadden, zouden we nu iets veel ergers kunnen meemaken. Schiff spreekt in dat verband over een inflatoire depressie, met zowel stijgende prijzen als stijgende werkloosheid.
De Fed lijkt dus de inflatie te negeren en zich te concentreren op de werkloosheid. Maar wat als de werkloosheid een direct gevolg is van de inflatie? De kosten van levensonderhoud stijgen zo snel dat het de werkelijke koopkracht van de consument ondermijnt en ervoor zorgt dat bedrijven werknemers moeten ontslaan om de stijgende kosten het hoofd te bieden. Dan is de enige manier om de werkloosheid terug te dringen te streven naar minder inflatie. Maar de Fed is niet bij machte om de inflatie naar beneden te brengen, omdat ze de inflatie niet kunnen verlagen zonder de hele economie te doek struikelen.
Hogere rentevoeten zouden economie een nekschot geven
De remedie – een krapper monetair beleid en stijgende rentetarieven – zou het nekschot geven voor een economie die is gebouwd op stapels schulden. Hoe gaat de Fed een probleem oplossen waarvan ze voorlopig het bestaan ontkent? De centrale bank beschikt over geen enkel werktuig om een onverwachte uitbarsting van inflatie op te vangen. Eigenlijk heeft de Fed het boeltje om zeep geholpen toe ze in 2018 de rente optrok tot 2,50%. Als de Fed de inflatie tot 6 of 8% laat stijgen voordat ze beseft dat het inflatieprobleem niet van voorbijgaande aard was, is het te laat.
De basisrente verhogen tot 2 of 3% zou dan niets oplossen. Die rente zou tot 10% of 12% moeten opgetrokken worden om de reële rente positief te krijgen. Is dat mogelijk? Een domme vraag, want natuurlijk is dat onmogelijk vanwege de enorme omvang van de schulden. Er moet volgens Schiff niet alleen rekening gehouden worden met de begrotingstekorten, maar ook naar alle hefboomwerking in de nieuwe huizenbubbel die is opgeblazen.
Hele economie is een gigantische zeepbel
De hele economie is dus een gigantische kredietzeepbel die volledig afhankelijk is van kunstmatig lage rentetarieven en de hele constructie zou opgeblazen worden als de Fed de rentetarieven zou moeten verhogen om de inflatie te bestrijden. Wat betekent dat ze de rentetarieven niet zullen verhogen om de inflatie te bestrijden en wat tevens betekent dat de inflatie zal winnen en de spaargelden van Amerikanen (en ook van de Europeanen) zal vernietigen. Maar de beleggers lijken nog steeds te denken dat de Fed de inflatie onder controle heeft. Dat is de reden waarom de goudprijs is gedaald en de dollar is gestegen. Maar die beleggers hebben het dus mis. Zodra ze begrijpen dat de Fed geen controle meer heeft over de inflatie, dat ze alleen maar de kop in het zand steekt en doet alsof de inflatie niet bestaat, dat we nooit een positieve reële rente zullen hebben, zal de goudprijs stijgen en de dollarkoers dalen. In dat verband spreekt Schiff krachtige taal: we zijn op drift in een zee van inflatie.
Op drift in een zee van inflatie
Op SchiffGold.com pikte Peter Schiff in op het feit dat we afgelopen weken heel wat economische indicatoren te verwerken kregen. De voorzitter van de Federal Reserve Jerome Powell houdt vol dat de inflatie verankerd is op 2%, maar ondanks zijn stelllige overtuiging duiden veel van de recent gepubliceerde macro-economische indicatoren op inflatiegevaar. In zijn podcast besprak Schiff enkele van die indicatoren en hij kwam tot de conclusie dat de inflatie helemaal niet verankerd is.
De Fed doet alsof dit het geval is, maar dat is helemaal niet waar. De waarheid is dat we stuurloos ronddobberen in een zee van inflatie. De obligatierente bleef de afgelopen weken stijgen, ook na de uitspraken van Powell. Het rendement op de 10-jarige Amerikaanse staatsobligatie piekte vorige week woensdag op 1,65% en bereikte daarmee een nieuw hoogste punt in 13 maanden. Er is de nodige speculatie geweest dat het hiermee welletjes is geweest en dat de obligatierente op zijn minst zal pauzeren en mogelijk terug zal dalen.
Peter Schiff denkt echter niet dat dit zal gebeuren. Hij is van mening dat de weg van de minste weerstand omhoog is. Of met andere woorden: de rente op de benchmark, de 10-jarige Amerikaanse staatsobligatie, kan alleen maar verder stijgen. Tot welk niveau valt moeilijk te voorspellen. Sommige economen zien die inflatie nog dit jaar doorstijgen tot boven 2%, mogelijk zelfs tot 3 of 4%.
Te weinig kopers voor Amerikaanse staatsobligaties
Behalve dat de Fed naar het feest komt met een groot nieuw aankoopprogramma voor obligaties, zijn er volgens Schiff gewoonweg niet genoeg kopers voor Amerikaanse staatsobligaties. Het bedrag aan obligaties dat de Fed op dit moment koopt, verbleekt in vergelijking met wat de schatkist probeert te verkopen en wat de rest van de wereld wil opnemen. Waneer de vraag naar staatsobligaties kleiner is dan het aanbod, is het de logica zelf dat de rendementen op obligaties verder zullen stijgen.
De detailhandelsverkopen in de VS gingen in februari sterk achteruit en dat is een gegeven dat de alarmbellen mag doen afgaan. De toch al fors door de stimuleringsmaatregelen aangejaagde stijging van de kleinhandelsverkopen in januari werd inderdaad opwaarts bijgesteld van 5,3% naar 7,6%. In januari werd meer overheidsgeld uitgegeven dan eerder was ingeschat, maar toch werd de maand nadien een terugval opgetekend. In februari daalden de kleinhandelsverkopen met 3%. Daarmee wordt bewezen dat overheidsgeld alleen niet volstaat om de bestedingen te doen stijgen. Nu mogen de Amerikanen natuurlijk een nieuwe ronde aan overheidscheques in hun brievenbus of op hun accounts zien verschijnen. Dat zal waarschijnlijk de cijfers opnieuw doen stijgen, maar dit fenomeen zal van tijdelijke aard blijken te zijn.
Amerikaanse productiviteit daalt ondanks overheidsmaatregelen
Ook de industriële productie bleek in februari sterk te zijn gedaald, de industriële productie daalde met 2,2%. Ondertussen gaf de verwerkende industrie een daling te zien van 3,1%. Ook de bezettingsgraad in de bedrijfswereld kromp onverwachts van 75,5% naar 73,8%. De economen hadden verwacht dat de Amerikaanse economie productiever zou zijn, dit op basis van de steunmaatregelen die werden gelanceerd. In plaats daarvan was de economie aanzienlijk minder productief, ook al besteden de Amerikanen nog steeds al het geld dat ze in de vorm van steun van de overheid krijgen.
Schiff stelt zich dan ook de vraag hoe we deze kloof kunnen overbruggen? Als de Amerikanen veel minder zaken produceren, maar dat diezelfde Amerikanen tevens veel meer zaken kopen, waar blijft dan het verschil? Of met andere woorden: waar komen die zaken of producten vandaan? Het antwoord op deze vraag ligt voor de hand: ze zijn afkomstig van invoer uit het buitenland. Het tekort op de handelsbalans in de Verenigde Staten bereikte in januari een record en dat mag als een teken aan de wand worden beschouwd.
Amerikaanse economie is erg zwak
Welke conclusie mogen we daaruit trekken? De Amerikaanse economie is, ondanks wat de krantenkoppen ook mogen beweren, erg zwak. Daarom kan deze economie niet voldoende zaken produceren. Iedereen kan geld uitgeven als de overheid geld uitdeelt. Maar er is een echte en vlot draaiende economie nodig om zaken te produceren. Amerika is dus meer dan ooit afhankelijk van de sterkere economieën buiten de Verenigde Staten, omdat dit de economieën zijn die de goederen produceren die Amerikanen niet kunnen produceren.
Dus de Amerikanen kopen die goederen en betalen ervoor met het geld dat de Fed afdrukt. Ondertussen bedroeg de stijging van de invoerprijzen op jaarbasis 3%. De Amerikanen maken niet alleen minder zaken dan ze nodig hebben en zijn gedwongen het verschil te importeren, maar alle zaken die ze importeren worden ook steeds duurder. Het kan geen kwaad om hier eens goed over na te denken, zo stelt Schiff.
Bedenk eerst dat de Fed het over een inflatie van 2% heeft, terwijl de invoerprijzen al met 3% zijn gestegen op jaarbasis. Volgens Schiff zal dit percentage nog fors oplopen. De exportprijzen stegen ook aanzienlijk, met een stijging van 5,2% op jaarbasis in februari. Dat was meer dan het dubbele van verwacht. Peter Schiff stelt dat dit inderdaad hoge cijfers zijn, maar dat nog hoger zullen worden. Hij merkt op dat ook de prijzen voor het bouwen van een huis fors zijn opgelopen. De houtprijzen bevinden zich al een tijdje op recordniveau. Volgens de voorzitter van de National Association of Home Builders, Chuck Fowke, voegt de hoge prijs van hout ongeveer $ 24.000 toe aan de prijs van een nieuw huis.
Inflatie wordt ‘heter’ dan verwacht
In een recent onderzoeken portfoliomanagers gepolst naar hun grootste zorgen. Covid-19 staat niet op de lijst. De grootste zorg is dat de inflatie “heter” wordt dan verwacht. De op een na grootste zorg is dat de Fed het monetaire beleid zal moeten verkrappen en de rente zal moeten verhogen, waardoor de aandelenmarkt een ‘afstraffing’ kan krijgen. En de enige reden waarom de Fed het monetaire beleid zou moeten verkrappen, is natuurlijk als de inflatie “heter” wordt.
Waar de beleggers zich zorgen over moeten maken, is dat de Fed er niets aan zal doen en dus zal de werkelijke schade veroorzaakt door inflatie veel erger zijn. Ironisch genoeg lijkt de Fed zich helemaal geen zorgen te maken over inflatie. De laatste keer dat Powell sprak, verzekerde hij iedereen dat de inflatieverwachtingen goed verankerd zijn op 2%. Maar al het hierboven bestaan bewijs toont aan dat dit niet het geval is: er is geen anker is en we zijn op drift zijn in een zee van inflatie.
Harm van Wijk
De zee van inflatie zal een fata morgana blijken eens we terecht komen in de draaikolk van de deflatie-oceaan. Vermits Joost ons aanspoort om meer te lezen kan ik een paper aanbevelen van Warren B. Mosler http://moslereconomics.com/wp-content/uploads/2018/04/Soft-Curency-Economics-paper.pdf
Die draaikolk van deflatie zal er onder normale omstandigheden inderdaad komen. Toch denk ik dat hij slechts tijdelijk zal zijn omdat de schuldenberg zo hoog is waardoor bij een lange felle deflatie het hele systeem in elkaar klapt. En ik denk dat de centrale banken en landen er alles aan zullen doen om dit te voorkomen door de kraters te dempen met zeeen van versgedrukt geld. En dan komt er een bepaald punt waarop ze zullen slagen met het creeeren van inflatie, welke snel uit de hand zal lopen omdat ze geen middelen meer zullen hebben om die in te dammen.
Als je als overheid / centrale bank de omloopsnelheid van het geld wil verhogen zijn er altijd manieren om dat te doen. Bijv. door de belasting op vermogen flink te verhogen, de rente diep negatief te zetten of door zoals ze nu doen het aanbod van diensten en goederen te verkleinen door bedrijven failliet te laten gaan met corona maatregelen terwijl je de mensen gewoon hun salarissen door betaalt. Mogelijkheden genoeg om inflatie te creeren als je dat echt wil. Om hem onder deze omstandigheden weer onder controle te krijgen wanneer het uit de hand loopt is natuurlijk een ander verhaal.
Hoi Ivo, ik ook kan niet uit het hoofd krijgen dat ´t op deflatie gaat uitdraaien…maar die rente stijgt ondertussen wel, wat denk je – net om het spook van deflatie te willen verjagen? Zie jij het rondwaren? Ik denk dan aan de omsloopsnelheid van al dat geld, en die is bij mijn weten nog altijd nul, nietwaar? Dank voor je reactie, grtjs
Amerika koopt goederen, diensten, energie, grondstoffen en ideeën met geprint geld. Dat geld kan in enorme hoeveelheden gecreëerd worden. De dollar als asset is zeer waardevol voor de amerikanen, maar waardeloos voor de rest.
Als Amerika zich terugtrekt van de wereldeconomie, wat vroeg of laat gaat gebeuren, zit iedereen met een gigantische voorraad dollars, waar je niets mee kunt doen.
Our currency, but it is your problem. Heel slim van die amerikanen. Peter Schiff heeft technisch gelijk, maar zijn investeringen zitten vooral in Europa en Azië. Maar, zijn investeringen zullen waardeloos worden, als Amerika zich terugtrekt uit de wereld economie. En Peter Schiff begrijpt dit ook wel.