Deflatie is een vreemde eend. Het is als een goedaardig virus dat ons idealiter aan het denken zet. Als bij deflatie spontaan geld vrijkomt dan kunnen we ons de vraag stellen welke gevolgen dit heeft op ‘rente’. De impact van deflatie laat hierover geen twijfel bestaan. Het is als hersenen kraken, de knop omdraaien en een ‘renteloos’ beleid staat voor de deur. Uiteindelijk is het eenvoudig maar of dit maatschappelijk erkend zal worden nog een heel andere kwestie. Om ons in de sfeer te brengen, eerst een woordje van Bernard Lietaer, een insider.
Concurrentie om geld
Volgens de economieboekjes is geld waardenvrij. Het is niet meer dan een ruilmiddel en het wordt geacht geen effect te hebben op de transacties. Lietaer betwist die visie – ‘Geld is helemaal niet waardenvrij’, stelt hij. ‘Het monetaire systeem is – ook al is dat onbewust gebeurd – geprogrammeerd om een bepaald gedrag te veroorzaken. Het werkt concurrentie en kortetermijndenken in de hand. Het dwingt tot economische groei en het onderwaardeert zorg, onderwijs en taken die cruciaal zijn om een samenleving in stand te houden. De economische theorie leert dat mensen concurreren om markten en grondstoffen. Ik denk dat mensen in werkelijkheid concurreren om geld. Die concurrentie is een direct gevolg van de wijze waarop geld wordt gecreëerd.
Dwang
Banken brengen geld in omloop door middel van leningen. Zodra iemand bijvoorbeeld een hypotheek van 100 duizend euro afsluit, ontstaat er geld dat in de economie gaat circuleren. Maar dan komt het: de bank verwacht dat de ontvanger van de lening in de daaropvolgende twintig jaar in totaal 200 duizend euro terugbetaalt aan aflossing en rente. Maar die tweede 100 duizend euro creëert de bank niet. Dat geld – de rente – moet de ontvanger van de lening op de één of andere manier zien te bemachtigen en dat dwingt hem tot concurrentie met anderen. Heel simpel is het zo: er moeten mensen failliet gaan om anderen in staat te stellen hun leningen te kunnen aflossen.
Schaarste aan geld
Tegelijkertijd heeft rente concentratie van rijkdom tot gevolg: zij die geld hebben, worden ‘automatisch’ rijker. Bovendien dwingt het systeem de maatschappij tot voortdurende economische groei: er móet steeds nieuw geld in omloop worden gebracht om leningen te kunnen aflossen. Lietaer: ‘Mijn conclusie is dat hebzucht en competitiedrang geen inherente menselijke eigenschappen zijn. Die eigenschappen worden voortdurend gestimuleerd door het soort geld dat we gebruiken. Er is meer dan genoeg voedsel en werk voor iedereen. Er is alleen schaarste aan geld. (einde citaat)
Voorbeeld
In praktijk bestaan er verschillende manieren om een lening af te lossen, een voorbeeld vinden we met een eenvoudige zoekopdracht. Om dit transparant te houden, we nemen een lening waarbij het kapitaal pas op het einde wordt terugbetaald. Voor de rente beperken we ons tot de elementaire componenten, zijnde de dienst der lening (DDL) en de inflatievergoeding (IV). Gemakshalve nemen we 5% voor elke component, in het beeld zien we links inflatie, rechts deflatie (of negatieve inflatie).
lening 100 €
dienst der lening 5%
periode 12 maanden
Analyse
Deze voorstelling laat ons toe een verschillenanalyse te maken. Een aantal bijzonderheden valt ons onmiddellijk op. Onder deze voorwaarden dienen we bij inflatie – op een of andere manier – 10 € extra aan geld te vinden. Bij deflatie is finaal het bedrag (kolom €) hetzelfde als het geleende bedrag. Op deze manier betalen we 105 € bij inflatie en 95 € bij deflatie. Hierbovenop komt de dienst der lening (DDL) die in beide gevallen hetzelfde is, zijnde 5% of 5 €. Oppervlakkig bekeken is er niet zoveel verschil, de kostprijs voor de lening is immers hetzelfde.
Deflatie
Bij deflatie weten we dat er ‘spontaan’ geld vrijkomt, dit wil zeggen dat de dienst der lening (DDL) kan gecompenseerd worden en finaal de kostprijs komt te vervallen. In tegenstelling tot inflatie betekent dit een wereld van verschil, quasi letterlijk. In traditionele zin zal de bank op z’n minst haar kosten willen dekken. Hierbovenop wil ze ook winst boeken. Als deze doelstelling van toepassing is, is het voor de bank voordeliger om de deflatie zo hoog mogelijk te maken. Immers, hoe hoger de deflatie (IV), hoe hoger de dienst der lening (DDL) kan worden zonder kost voor de klant. Ter overdenking twee analoge schema’s met aangepaste waarden, enerzijds deflatie ad. 10%, 50 % anderzijds.
Eenvoud zelve
Meer dan waarschijnlijk rijzen er nog wat vragen. Om deze reden is ontvankelijkheid, aandacht en de bereidheid tot diepgaander zelfreflectie van primordiaal belang. Op basis van bovenstaande analyses wordt het duidelijk dat we rente kunnen schrappen, dit krijgt nu een heel andere invulling binnen een hernieuwd perspectief. Ergo, hoe hoger het deflatiecijfer, hoe rijker we met z’n allen kunnen worden en daarmee ook de bank. Biflatie herinnert aan de neutraliteit van geld en met deflatie wordt dit transparant gemaakt. Het is uiteindelijk de eenvoud zelve en het brengt ons tot een WIN-WIN. Met biflatie komt het verhaal van Bernard Lietaer te vervallen, aan geld is nu geen schaarste meer.
Zonder verliezer geen winnaar. Inflatie creeeren leidt tot slavernij,deflatie tot gevolg.wij zijn gewend het normaal te vinden rente te betalen voor een lening, maar laten de hoogte van de rente bepalen door woekeraars.zolang wij dat laten gebeuren verliezen we altijd.
Op basis van bovenstaande analyses wordt het duidelijk dat we rente kunnen schrappen, dit krijgt nu een heel andere invulling binnen een hernieuwd perspectief. Ergo, hoe hoger het deflatiecijfer, hoe rijker we met z’n allen kunnen worden en daarmee ook de bank. Biflatie herinnert aan de neutraliteit van geld en met deflatie wordt dit transparant gemaakt. Het is uiteindelijk de eenvoud zelve en het brengt ons tot een WIN-WIN.
Beste Werner,daar ben ik het helemaal mee eens,mooie uitleg!
Dank, heel soms probeer ik artikelen te schrijven waarmee ik een antwoord tracht te bieden op de reacties die volgen. 🙂
Een helder overzicht, dank voor het artikel
Niet eens met artikel, het geleende geld verdwijnt bij terug betaling uit de economie, de rente wordt gebruikt voor; rente op spaargeld, bank kosten en personeel, en komt dus per direct in de economie, dat we concurreren met elkaar is omdat we een mooiere auto willen dan de buurman.
Beste Gast, dank voor reactie. De mooiere auto laat ik hier even buiten beschouwing, er zijn immers ook mensen die dat niet doen en een wagen delen, derhalve geheel subjectief en in veel gevallen zelfs marktmanipulatief. Het geleende geld dat terug verdwijnt is van toepassing bij de module ‘fractioneel bankieren’ wat op zich tot andere vragen kan leiden (zie later). Binnen de context van dit artikel is het handiger om aan te nemen dat er niet meer geld kan uitgeleend worden dan dat er spaargeld is. Anders gezegd, er is enkel fysiek geld, geen schijngeld. Bij deflatie komt er dan – relatief gezien – geld vrij, hiermee kan de rente gecompenseerd worden. Om deze reden is rente absurd, tegelijk zegt het hoe het monetaire systeem ‘mismeesterd’ wordt waardoor – in het verlengde – een bepaald gedrag gestimuleerd wordt (cfr Bernard Lietaer).
Beste Gast, toch even een suggestie ivm met het geleende geld dat terug verdwijnt bij afbetaling. Stel dat dit geld niet verdwijnt maar wordt doorgestort aan de pensioenkas, wat zou er dan gebeuren?